Με τις εποχιακές ιώσεις και την COVID-19 να καραδοκούν, όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί αν και πώς θα μπορούσαμε να ενδυναμώσουμε το ανοσοποιητικό σύστημά μας…
Η αλήθεια είναι ότι η σωστή ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και όχι η «ενίσχυσή» του – καθώς κανείς δεν θέλει ένα υπερδιεγερμένο ανοσοποιητικό – μπορεί να επιτευχθεί με αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αλλαγές αυτές δεν θα έχουν ιδιαίτερα αποτελέσματα, αν είναι περιστασιακές, ακριβώς επειδή ένα υγιές ανοσοποιητικό «χτίζεται» σε βάθος χρόνου.
Συγκεκριμένα, κάποιες από τις συνήθειες, που φαίνεται να βοηθούν στην καλύτερη και πιο αποτελεσματική ανοσορύθμιση, είναι οι εξής:
1. Περισσότερες τροφές με λιγότερη επεξεργασία
Τρόφιμα, όπως είναι τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά εποχής, οι ώμοι ξηροί καρποί και οι σπόροι, καθώς και τα ανεπεξέργαστα δημητριακά και τα όσπρια θα πρέπει να αποτελούν βάση κάθε γεύματός μας, αφού αποτελούν πηγή πολλών απαραίτητων ανοσορυθμιστικών συστατικών. Για παράδειγμα, η διάσημη βιταμίνη C, που προσφέρουν, μπορεί όχι μόνο να προλάβει το κρυολόγημα, αλλά και να μειώσει την διάρκειά του. Μαζί με άλλα αντιοξειδωτικά συστατικά, που επίσης υπάρχουν στις τροφές αυτές, βοηθούν στην μείωση της χρόνιας φλεγμονής, συμβάλλοντας, έτσι, στην εύρυθμη ανοσοποιητική λειτουργία.
Επιπρόσθετα οι φυτικές ίνες, τις οποίες περιέχουν, αποτελούν «τροφή» για τα «καλά» βακτήρια του γαστρεντερικού συστήματος, ενισχύοντας, έτσι, την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου, η οποία με την σειρά της συνδέεται ισχυρά με ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα και ένα ακόμα πιο ισχυρό γαστρεντερικό φραγμό ενάντια στα κοινά παθογόνα που ευθύνονται για τις γαστρεντερίτιδες.
2. Περισσότερα «ζυμωμένα» τρόφιμα
Ένα έξτρα βήμα για την βελτίωση της χλωρίδας του εντέρου είναι η καθημερινή κατανάλωση τροφίμων, τα οποία περιέχουν προβιοτικά. Τέτοια τρόφιμα, που συχνά περιλαμβάνονται στα περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά, είναι το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο κ.ά.
3. Λέμε «ναι» στα «καλά» λιπαρά
Τα «καλά» λιπαρά, όπως, για παράδειγμα, αυτά που βρίσκονται στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και στα λιπαρά ψάρια πχ. σολομό, μπορούν να ενισχύσουν την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στα παθογόνα.
4. Λέμε «όχι» στα πρόσθετα σάκχαρα (κρυφά και φανερά)
Η αυξημένη κατανάλωση απλών σακχάρων αφενός επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία του ανοσοποιητικού, αφετέρου μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, η οποία, επίσης, σχετίζεται με δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού. Ένας καλός στόχος είναι η πρόσληψη απλών σακχάρων να μην ξεπερνά το 5% των ημερήσιων θερμίδων, το οποίο για τους περισσότερους ενήλικες μεταφράζεται σε 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη καθημερινά.
5. Ένα ακόμα «ναι» για «κίνηση» στην ζωή
Αν και η παρατεταμένη έντονη άσκηση μπορεί να καταστέλει το ανοσοποιητικό, η άσκηση μέτριας έντασης μπορεί να του δώσει ώθηση. Μέτριας έντασης άσκηση θεωρείται το περπάτημα ή το ποδήλατο. Για τους περισσότερους, ο στόχος των 150’ άσκησης μέτριας έντασης εβδομαδιαίως είναι ένα καλό πρώτο βήμα.
6. Πιο αποτελεσματική διαχείριση του στρες
Το μακροχρόνιο στρες προάγει τη φλεγμονή και ανισορροπίες στη λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού. Οι δραστηριότητες, που μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχό του, περιλαμβάνουν: διαλογισμό, άσκηση, γιόγκα, τήρηση ημερολογίου και άλλες τεχνικές διαχείρισης του στρες.
7. Επαρκής, αλλά και ποιοτικός ύπνος
Ο ανεπαρκής ή κακής ποιότητας ύπνος συνδέεται με υψηλότερη ευαισθησία σε λοιμώξεις, ενώ επίσης λίγες έξτρα ώρες ύπνου κατά την διάρκεια ασθένειας μπορεί να επιτρέψουν στο ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει το κρυολόγημα γρηγορότερα. Οι ενήλικες πρέπει να στοχεύουν σε τουλάχιστον 7 ώρες βραδινού ύπνου, οι έφηβοι χρειάζονται 8-10 ώρες, ενώ τα μικρότερα παιδιά και βρέφη έως 14 ώρες ύπνου.
8. Συνετή και συνεπής λήψη συμπληρωμάτων
Είναι πολύ εύκολο να στραφεί κανείς στην λήψη (πολλών) συμπληρωμάτων, για να βοηθήσει το ανοσοποιητικό του, ειδικά σήμερα, που βομβαρδιζόμαστε από τέτοιους ισχυρισμούς. Δυστυχώς, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς υγείας, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι τις περισσότερες φορές αβάσιμοι και αναληθείς.
Επιπλέον, τα συμπληρώματα είναι επιρρεπή σε λανθασμένη επισήμανση, επειδή δεν ρυθμίζονται από τον FDA. Ωστόσο, όταν η διατροφή δεν μπορεί να «ισορροπήσει», με αποτέλεσμα να υπάρχει μειωμένη πρόσληψη ή αυξημένες ανάγκες, ή όταν υπάρχουν ελλείψεις, οι οποίες αξιολογούνται από τον θεράποντα ιατρό ή από τον διαιτολόγο-διατροφολόγο, μετά από ανάλυση του συνήθους διαιτολογίου, τα ακόλουθα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν την γενική ανοσολογική απόκριση του σώματος:
- Βιταμίνη C. Σύμφωνα με ανασκόπηση η λήψη 1.000-2.000 mg βιταμίνης C ημερησίως μπορεί να μειώσουν τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος. Ωστόσο η μείωση αυτή φαίνεται ότι είναι μόλις κατά 8% στους ενήλικες και 14% στα παιδιά, ενώ η συμπλήρωση δεν εμπόδισε το κρυολόγημα να ξεκινήσει.
- Βιταμίνη D. Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες λοιμώξεων. Παρόλα αυτά, η λήψη της, όταν τα επίπεδα είναι επαρκή, δεν φαίνεται να παρέχει επιπλέον οφέλη.
- Ψευδάργυρος. Σε μια ανασκόπηση σε ασθενείς από το κοινό κρυολόγημα, η συμπλήρωση με 75 mg ψευδαργύρου/ημέρα φαίνεται ότι μείωσε τη διάρκεια του κρυολογήματος κατά 33%.
- Εχινάκεια. Από μελέτες φαίνεται ότι, όσοι λαμβάνουν εχινάκεια, αναρρώνουν από το κρυολόγημα ελαφρώς πιο γρήγορα, αλλά η διαφορά ήταν ασήμαντη. Επιπλέον, η λήψη εχινάκειας αντενδείκνυται σε άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα.
- Σκόρδο. Συχνά ακούμε για γιατροσόφια με σκόρδο για την πρόληψη και την καταπολέμηση των ιώσεων. Μελέτη έδειξε ότι η συμπλήρωση με σκόρδο φαίνεται να μειώνει τη συχνότητα του κρυολογήματος κατά περίπου 30%. Σαφώς, απαιτείται περισσότερη έρευνα.
9. Και πιο σημαντικό: Επαρκής κατανάλωση πρωτεΐνης και ενέργειας
Οι συχνές «δίαιτες» και η μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών μπορεί να βλάψουν το ανοσοποιητικό. Μια διατροφή «εξατομικευμένα» ισορροπημένη, που είναι επαρκής σε όλα τα απαραίτητο θρεπτικά συστατικά, όπως επίσης και σε ενέργεια (θερμίδες), είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την ενίσχυση της ανοσορρύθμισης. Κανένα συμπλήρωμα, συνήθεια ή τρόφιμο δεν μπορεί να δράσει προστατευτικά, αν δεν ικανοποιείται η παραπάνω συνθήκη.
Για αυτόν τον λόγο, η συμβουλή ενός πτυχιούχου διαιτολόγου-διατροφολόγου για την καθοδήγηση στην υιοθέτηση ενός προγράμματος, που ταιριάζει στον ιδιαίτερο τρόπο ζωής, στις ατομικές προτιμήσεις και στις προσωπικές ανάγκες, είναι πολύτιμη.
Κυριακή Απέργη Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc (Med.Sci), PhDc
Διαβάστε επίσης
Βρετανία: Υπό στενή παρακολούθηση η Δέλτα Plus, λόγω αύξησης κρουσμάτων
Κατά 24% έχουν αυξηθεί οι θάνατοι νέων λόγω COVID-19, τι πάει λάθος
