Απρόσκοπτη η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά τσιγάρα και ναργιλέδες για τους έφηβους που έχουν δοκιμάσει τσιγάρο έστω και μια φορά στη ζωή τους μέχρι την Α’ Λυκείου.
Την ίδια στιγμή καταγράφεται ότι τα παιδιά στην εφηβεία, «προτιμούν» τα καπνικά είδη ενώ τα κορίτσια δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στο ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Τα στοιχεία που έδωσε, το Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας στηριζόμενο σε πανελλήνια έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τις συμπεριφορές εφήβων μαθητών στην Ελλάδα, είναι άκρως αποκαλυπτικά.
Με αφορμή λοιπόν την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος, οι ειδικοί δίνουν στην δημοσιότητα τα ανησυχητικά στοιχεία για το κάπνισμα ανάμεσα στους εφήβους.
Κατέγραψαν ότι τουλάχιστον δύο στα 5 αγόρια και κορίτσια της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) (41,5%) στην Ελλάδα έχουν καπνίσει έστω και μία φορά παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο προτιμούν οι έφηβοι και κυρίως τα κορίτσια
Στα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης που αφορούν την προηγούμενη χρονιά το 2022, περιλαμβάνεται και ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που αφορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια.
Η Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις Συμπεριφορές που Συνδέονται με την Υγεία των Εφήβων-Μαθητών εκπονείται από το 1998 ανά 4ετία ως το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (www.hbsc.org), το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Π.Ο.Υ .
Στην έρευνα του 2022, η οποία χρηματοδοτήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Υγείας, συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου.
Αποδείχθηκε επίσης, πως το κάπνισμα του παραδοσιακού τσιγάρου εμφανίζεται σταθερό σε σχέση με το 2018, αλλά είναι σήμερα λιγότερο δημοφιλές συγκριτικά με πριν από 8 (2014) ή 12 (2010) χρόνια.
Οι μαθητές με γονική συναίνεση συμπλήρωσαν στο σχολείο ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Μια σημαντική μερίδα των εφήβων, μάλιστα, (τουλάχιστον 1 στους 4) αναφέρει κάπνισμα ναργιλέ, κυρίως αγόρια.
Σε ότι αφορά τον επιπολασμό του καπνίσματος αυτός όπως διαπιστώθηκε είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια).
Σύμφωνα με την επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κ. Άννα Κοκκέβη, τα πρόσφατα ευρήματα για το κάπνισμα στους εφήβους αναδεικνύουν για μία ακόμα φορά τη μεγάλη σημασία που το περιβάλλον έχει στην πιθανότητα έναρξης και παραμονής των εφήβων σε συμπεριφορές που θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο.
Τέλος η καθηγήτρια επεσήμανε το γεγονός της απρόσκοπτης πρόσβασης των εφήβων στα καπνικά προιόντα παρότι αυτά –βάσει νόμου- προορίζονται μόνο για ενήλικους.
Οι έφηβοι προτιμούν το εναλλακτικό κάπνισμα – υποχωρεί το παραδοσιακό
Στην πλειονότητά τους οι μαθητές της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) στην Ελλάδα δεν έχουν καπνίσει.
Ευρήματα έρευνας
Το 41,5% έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό ή/και παραδοσιακό τσιγάρο.
Σχεδόν οι δύο στους πέντε (38,6%) έχουν καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ τουλάχιστον ένας στους 4 έχει καπνίσει παραδοσιακό (28,2%) και ναργιλέ (26,8%).
Περίπου ένας στους 9 έχει καπνίσει 3+ φορές ηλεκτρονικό (10,8%) και παραδοσιακό (11,7%) τσιγάρο πολύ πρόσφατα (στις 30 τελ. ημέρες).
Σχεδόν όλοι οι μαθητές της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν και κάπνισμα ηλεκτρονικού (≥1 φορά).
Κορίτσια και αγόρια δεν διαφέρουν στο κάπνισμα, αν και σε υψηλότερα ποσοστά τα κορίτσια έχουν πειραματιστεί με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ σε υψηλότερα ποσοστά τα αγόρια κάνουν ναργιλέ.
Συγκριτικά με το Ν. Αττικής, το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περισσότερο διαδεδομένο στο Ν. Θεσσαλονίκης και σε (όλες μαζί) τις Λοιπές περιοχές.
Ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια)
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν στους μαθητές της Α’ Λυκείου, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια.
Τα στοιχεία για το κάπνισμα στους έφηβους-μαθητές στην Ελλάδα παρουσιάζονται αναλυτικά στο θεματικό τεύχος του ΕΠΙΨΥ «Κάπνισμα στους Εφήβους στην Ελλάδα», διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου στο www.epipsi.gr.
Διαβάστε επίσης
Ινστιτούτο Prolepsis: Ψηφιακή πλατφόρμα για την ψυχική υγεία του παιδιού και της οικογένειας
