Η Ιδεοψυχαναγκαστική ∆ιαταραχή (ή ΙΨ∆ για συντοµία) είναι µια νευροψυχιατρική διαταραχή, η οποία πλήττει 1-2% του πληθυσµού και µπορεί να εκδηλωθεί τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά και εφήβους.
Είναι µια διαταραχή ιδιαίτερα βασανιστική, σε τέτοιο βαθµό που ο ∆ιεθνής Οργανισµός Υγείας την κατατάσσει στις 10 πιο βασανιστικές ασθένειες!
“Παρ’ όλα αυτά, τα σηµερινά δεδοµένα δείχνουν ότι κατά µέσο όρο ένα άτοµο χρειάζεται περίπου 12 χρόνια από την εµφάνισή της ΙΨ∆ µέχρι να βρει κατάλληλη θεραπεία, ένα δεδοµένο ιδιαίτερο λυπηρό, όταν πρόκειται για µια διαταραχή, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις αντιµετωπίζεται επιτυχώς µε την ενδεδειγµένη θεραπεία”, μας λέει η Γκόλφω Λιαµάκη, ∆ρ Κλινικής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Παιδιών & Ενηλίκων.
Ακραίες συμπεριφορές
Η ΙΨ∆ χαρακτηρίζεται από έντονο και δυσάρεστο αίσθηµα αµφιβολίας και τυραννικές σκέψεις, εικόνες ή παρορµήσεις (ιδεοληψίες), τα οποία τροµοκρατούν το άτοµο και από τα οποία το άτοµο δεν µπορεί εύκολα να απεγκλωβισθεί. Το άτοµο µε ΙΨ∆, προκειµένου να απαλλαγεί από το δυσάρεστο αίσθηµα αµφιβολίας και επικείµενης απειλής που το διακατέχουν, προβαίνει σε µια σειρά καταναγκαστικών πράξεων που στόχο έχουν να προλάβουν ή να διώξουν το αίσθηµα της απειλής.
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες συχνές καταναγκαστικές πράξεις όπως είναι ο έλεγχος της ίδιας πράξης ξανά και ξανά, οι επαναλήψεις ή το µέτρηµα. Η ΙΨ∆ αποτελείται συνεπώς τόσο από ιδεοληψίες όσο και από καταναγκαστικές πράξεις, αν και υπάρχει µια µειοψηφία ατόµων µε µόνο ιδεοληψίες ή µόνο καταναγκαστικές πράξεις.
Στην πραγματικότητα, οι ψυχαναγκασμοί είναι βαθιά τραγικοί, αφού μπορεί να καταλήξουν σε πολύ βαριές καταστάσεις.
«Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ένα διαρκές, ακραίο και ανυπόφορο άγχος, Τα συμπτώματα της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής -στις πιο ακραίες τους εκδηλώσεις- μπορεί να καταλήξουν σε κατάθλιψη (συχνότερα από το μέσο όρο), κατάχρηση παράνομων ουσιών (για τη μείωση του άγχους), αλκοόλ, τζόγο ή σε συμπεριφορές που απομονώνουν (αυνανισμός, επίμονες καταμετρήσεις, φλυαρία)».
Θεραπεία
∆ύο είναι οι κύριες µέθοδοι θεραπείας της ΙΨ∆: η ψυχοθεραπεία και η φαρµακευτική αγωγή, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις συνδυάζονται µε επιτυχία. Σε ό,τι αφορά την ψυχοθεραπεία, τα άτοµα µε ΙΨ∆ ωφελούνται περισσότερο από ένα είδος θεραπείας που ονοµάζεται Γνωσιακή-Συµπεριφοριστική Θεραπεία, η οποία τα διδάσκει νέους τρόπους να αντιµετωπίζουν τις σκέψεις και τις συµπεριφορές που χαρακτηρίζουν την ΙΨ∆.
Το άτοµο µε ΙΨ∆ µαθαίνει δηλαδή να έρχεται αντιµέτωπο µε την ΙΨ∆ µέσω µιας ψυχολογικής µεθόδου, η οποία ονοµάζεται Έκθεση µε Παρεµπόδιση της Αντίδρασης (ή Ε.µΠ.Α για συντοµία). Η Ε.µΠ.Α περιλαµβάνει δύο µέρη: (α) την σταδιακή Έκθεση του ατόµου στις καταστάσεις που του προκαλούν το αίσθηµα της αµφιβολίας και της απειλής, και (β) την Παρεµπόδιση της Αντίδρασης, δηλαδή την παρεµπόδιση της εκτέλεσης των καταναγκαστικών πράξεων από το άτοµο.
Πρόκειται για µια εξειδικευµένη µέθοδο ψυχοθεραπείας και ως εκ τούτου ο ψυχοθεραπευτής χρειάζεται να έχει ειδική εκπαίδευση πάνω σ’ αυτή τη µέθοδο ώστε να µπορεί να την εφαρµόζει επιτυχώς σε άτοµα µε ΙΨ∆.
Διαβάστε επίσης
Μαθαίνουμε πώς καταψύχουμε τα ψάρια και τα κρεατικά
ΕΚΠΑ: Σημαντικά τα τακτικά τεστ για SARS-CoV-2 στα σχολεία
