Υπάρχουν μικρές λεπτομέρειες στην ελληνική διατροφική παράδοση, που κάνουν την διαφορά και μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ευεξία και την μακροζωία μας. Δεν είναι μόνο η πλούσια σε φρούτα και λαχανικά διατροφή μας, αλλά και η κοινωνικότητα που την περιβάλλει, κάτι που είναι δύσκολα μετρήσιμο επιστημονικά.
Φυσικά στις επιστημονικές έρευνες εκτιμώνται τα θρεπτικά συστατικά, οι ποσότητες και οι ώρες των γευμάτων, ο αριθμός των μερίδων από κάθε ομάδα τροφίμων και άλλες τεχνικές λεπτομέρειες. Εκτός από αυτά τα στοιχεία της ελληνικής διατροφής, ο τρόπος μαγειρέματος και σερβιρίσματος του φαγητού, όπως και τα υλικά και τα μυρωδικά που χρησιμοποιούνται παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη μακροζωία.
Ελληνική διατροφική παράδοση και νεότητα
Φυσικά το ελαιόλαδο – πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, καλά λιπαρά και βιταμίνη Ε – χρησιμοποιείται σε αφθονία στην ελληνική κουζίνα. Κάθε σαλάτα, κάθε μαγειρεμένο φαγητό, αλλά ακόμη και πολλά παραδοσιακά γλυκά περιέχουν ελαιόλαδο.
Ας μην ξεχνάμε, ότι τα περισσότερα ελληνικά σπίτια 1-3 φορές την εβδομάδα έχουν ως κύριο γεύμα ένα «λαδερό» φαγητό, που παρασκευάζεται από λαχανικά, μυρωδικά και ελαιόλαδο. Η ντομάτα, το κρεμμύδι και το σκόρδο – τρόφιμα ιδιαίτερα πλούσια σε αντιοξειδωτικά – αποτελούν τα βασικά συστατικά των «λαδερών», που συνήθως περιλαμβάνουν φασολάκια, μπάμιες, μελιτζάνες, αγκινάρες ή άλλα θρεπτικά λαχανικά.
Δεν είναι μόνο το ελαιόλαδο και η αφθονία των λαχανικών, που κάνουν την ελληνική διατροφή τόσο ξεχωριστή. Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι αποτελούν ένα, ακόμη, ξεχωριστό χαρακτηριστικό της ελληνικής διατροφής. Το σουσάμι, για παράδειγμα, που αποτελεί μια εξαιρετική πηγή ασβεστίου, σιδήρου, φυτικών ινών, ακόρεστων λιπαρών και αντιοξειδωτικών, υπάρχει σε πολλά από τα τρόφιμα που οι Έλληνες καταναλώνουν καθημερινά. Ένα από τα πιο διάσημα σνακ της χώρας είναι το κουλούρι με σουσάμι – γνωστό και ως κουλούρι Θεσσαλονίκης – αλλά και ο χαλβάς. Επίσης τα καρύδια, τα αμύγδαλα και τα φυστίκια Αιγίνης αποτελούν τους πιο κλασσικούς ξηρούς καρπούς, που θα συναντήσει κανείς σταθερά σε ένα ελληνικό σπίτι.
Θαλασσινά, λαδερά και όσπρια
Ας μην ξεχνάμε παράλληλα ότι η θάλασσα, που περιβάλλει την Ελλάδα, είναι γεμάτη ψάρια και οι Έλληνες έχουμε την τύχη να βρίσκουμε σχεδόν σε κάθε εποχή και σε κάθε περιοχή της Ελλάδας φρέσκο ψάρι ανοιχτής θαλάσσης. Οι σαρδέλες και όλα τα μικρά ψάρια έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν προλαβαίνουν να συσσωρεύσουν τα βαρέα μέταλλα, όπως τα μεγαλύτερα ψάρια, για αυτό και είναι ιδανικά για την διατροφή των Ελλήνων.
Παράλληλα η τοπική παράδοση θέλει τους Έλληνες να προτιμούν θαλασσινά αντί του κρέατος ή του κοτόπουλου πολλές ημέρες τον χρόνο. Αυτή η παράδοση προκύπτει από την θρησκεία των Ελλήνων, αλλά ακόμη και για όσους δεν είναι ιδιαίτερα θρήσκοι, η διατροφική συνήθεια παραμένει.
Οι μέρες, που οι Έλληνες προτιμούν τα λαδερά, τα όσπρια και τα θαλασσινά δεν είναι λίγες. Συγκεκριμένα κάθε Τετάρτη και Παρασκευή και για περίπου 70 μέρες μέσα στην διάρκεια του χρόνου, πολλές οικογένειες νηστεύουν, αποφεύγουν, δηλαδή, το κρέας και κάποιοι τις περισσότερες ζωικές τροφές, κάτι που φαίνεται τελικά να τους οδηγεί το 1/3 του έτους να ακολουθούν μια πιο χορτοφαγική διατροφή.
Υπάρχουν επίσης ιδιαίτερα λαχανικά – πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικά, αλλά και γεύση – που φύονται και καταναλώνονται μόνο στην Ελλάδα, τα χόρτα. Τα πιο διάσημα είναι η λαχανίδα, τα αρμυρίκια, τα άγρια σπαράγγια, τα ραδίκια, τα μυρωδικά, όπως ο μαϊντανός και ο φρέσκος κόλιανδρος, αλλά και τα κρίταμα.
Η λαχανίδα – διάσημη στον δυτικό κόσμο ως Kale – ανήκει στην οικογένεια των κραμβοειδών λαχανικών μαζί με το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο. Είναι όλα τους πολύ πλούσια λαχανικά σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C, ενώ η λαχανίδα ξεχωρίζει για την υψηλή περιεκτικότητα του αντιοξειδωτικού σεληνίου, όπως αναφέρεται και σε μια από τις πολλές μελέτες, που έχουν δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό International Journal for Vitamin and Nutrition Journal.
Οι καλύτερες τηγανιτές πατάτες
Ακόμα και οι τηγανιτές πατάτες των Ελλήνων τείνουν να είναι πιο «υγιεινές» σε σχέση με άλλες χώρες. Δεν είναι λίγα τα εστιατόρια και οι ταβέρνες, που σερβίρουν φρέσκιες σπιτικές πατάτες τηγανισμένες σε ελαιόλαδο – πλούσιες σε βιταμίνη C, κάλιο και φυτικές ίνες – σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου συνήθως σερβίρονται προτηγανισμένες πατάτες πλούσιες σε trans λιπαρά οξέα, σε συνδυασμό με τεχνητά βελτιωτικά γεύσης και υφής.
Αξίζει να αναφερθούμε και στη σημασία του νερού για τους Έλληνες. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε κάθε καφέ, εστιατόριο ή ακόμη και σε κάθε σπίτι, που θα βρεθεί κανείς σερβίρεται νερό. Η πρώτη ερώτηση, που κάνουν οι Έλληνες όταν καλωσορίζουν κάποιον, είναι αν θέλει ένα ποτήρι νερό. Και η κατανάλωση νερού ως συνήθεια, τους αποτρέπει από την κατανάλωση αναψυκτικών ή τυποποιημένων χυμών, που θα μπορούσαν να είναι επιβαρυντικοί κυρίως για την ρύθμιση του σωματικού τους βάρους.
Υπάρχουν τόσες καλές λεπτομέρειες στον τρόπο ζωής και στη διατροφική παράδοση των Ελλήνων, που είναι δύσκολο να τις απομονώσει κάποιος, αλλά σίγουρα, αν τις υιοθετήσει, αυξάνει τις πιθανότητες για μακροζωία, απολαμβάνοντας μια γευστικότατη κουζίνα.
Δρ. Ειρήνη Χριστάκη Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc., PhD
Διαβάστε επίσης
Το καλοκαίρι “αγαπάει” το αλάτι – Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί
Σε έξαρση ο ιός Δυτικού Νείλου: 10 κρούσματα την τελευταία εβδομάδα – 3 θάνατοι
