Η αξία που έχουν τα εμβόλια και τα οφέλη των παιδιών, της κοινωνίας και του συστήματος υγείας, επιβεβαιώνει η μελέτη «Επιδημιολογικά και οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του παιδιατρικού Προγράμματος Εμβολιασμών στην Ελλάδα»* που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας (13-15 Ιουνίου 2024, Σχολή Δημόσιας Υγείας ΠΑ.Δ.Α.), χορηγός επικοινωνίας του οποίου ήταν το Healthstories.gr.
Πρόκειται για μαθηματικό μοντέλο που εκτίμησε τα επιδημιολογικά και οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του παιδιατρικού Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού (ΕΠΕ) στην Ελλάδα. Το μοντέλο εφαρμόστηκε στην κοόρτη του 2022 (82.700 παιδιά) και συνέκρινε τα επιδημιολογικά και οικονομικά στοιχεία μεταξύ σεναρίων ύπαρξης και απουσίας του παιδιατρικού ΕΠΕ του 2023.
Το μοντέλο εκτίμησε ότι το 2024 στην Ελλάδα έχει επιτευχθεί μείωση άνω του 85% στην επίπτωση σε 12 από τα 14 παθογόνα που συμπεριλαμβάνονται στο παιδιατρικό ΕΠΕ του 2023. Τα παθογόνα με τη μικρότερη μείωση ήταν ο ροταϊός και ο στρεπτόκοκκος με μειώσεις 73,5% και 61,1%, αντίστοιχα, σε σχέση με την περίοδο πριν από τον εμβολιασμό.
Τα εμβόλια απέτρεψαν 266 θανάτους παιδιών στην Ελλάδα το 2023
Σύμφωνα με το μοντέλο το επιδημιολογικό αποτύπωμα αυτής της μείωσης ισοδυναμεί με την αποτροπή σχεδόν 289.000 κρουσμάτων, 266 θανάτων και την απώλεια 7.470 ετών ζωής στην κοόρτη του 2022, σε σχέση με το σενάριο της απουσίας εμβολιασμών.
Επιπλέον, η ύπαρξη του παιδιατρικού ΕΠΕ συσχετίστηκε με εξοικονόμηση σχεδόν €213 εκατομμυρίων. Η μελέτη κατέδειξε ότι στην Ελλάδα, για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στο παιδιατρικό ΕΠΕ εξοικονομούνται 3,11€ όσον αφορά το άμεσο κόστος (κόστος που σχετίζεται με το σύστημα υγείας) και 8,67€ όσον αφορά το συνολικό κόστος (άμεσο και έμμεσο κόστος από την απώλεια παραγωγικότητας).
Η μελέτη – που έχει παρουσιαστεί επίσης τόσο στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Παιδιατρικών Λοιμώξεων (EPSID 2024) όσο και στο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο – καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύγχρονο και εκτενές παιδιατρικό πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας αποτελεί μια αποτελεσματική παρέμβαση δημόσιας υγείας, καθώς συμβάλει στην αποτροπή μιας σημαντικού βαθμού νοσηρότητας και θνησιμότητας, παρέχοντας παράλληλα και αξιοσημείωτη εξοικονόμηση πόρων.
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα για την κάλυψη του παιδικού πληθυσμού (με 9 εμβόλια που προστατεύουν από 14 παθογόνα).
Το επίτευγμα αυτό είναι αποτέλεσμα του έργου που προσφέρει διαχρονικά η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών με τη διαρκή επεξεργασία των επιδημιολογικών δεδομένων για τα λοιμώδη νοσήματα, την εμβολιαστική κάλυψη, τις νέες γνώσεις για τη διάρκεια προστασίας των εμβολίων και τα νέα εμβόλια που κυκλοφορούν.
Ένα επιτυχημένο πρόγραμμα τα εμβόλια των παιδιών και των ενηλίκων, συμβάλει τόσο στη μείωση του άμεσου κόστους που συνεπάγεται η θεραπευτική διαχείριση των ασθενειών, όσο και του έμμεσου κόστους που σχετίζεται με την απώλεια παραγωγικότητας ή πρόωρης θνησιμότητας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), με την εξαίρεση του καθαρού πόσιμου νερού, καμία άλλη παρέμβαση δεν έχει σώσει τόσες ζωές, όσες τα εμβόλια1,2. Πρόσφατη μελέτη στην επιστημονική επιθεώρηση “The Lancet”, εκτίμησε ότι τα τελευταία 50 έτη (μεταξύ 1974 και 2024), ο εμβολιασμός αποσόβησε 154 εκατομμύρια θανάτους (ισοδυναμεί με 6 θανάτους κάθε λεπτό), με το 94,8% να αφορούν παιδιά κάτω των 5 ετών2. Εκτός, όμως, από τα σημαντικά επιδημιολογικά οφέλη, ο εμβολιασμός αποτελεί και μια από τις πιο οικονομικά αποδοτικές επενδύσεις στον τομέα της υγείας. Στην ίδια μελέτη υπολογίζεται ότι για κάθε θάνατο που αποτράπηκε λόγω εμβολιασμών, αποκτήθηκαν, κατά μέσο όρο, 66 χρόνια πλήρους υγείας. Τα αθροιστικά έτη υγιούς ζωής που αποδίδονται στα εμβόλια, κατά τα τελευταία 50 έτη παγκοσμίως, εκτιμώνται σε 10,2 δισεκατομμύρια2.
Τέλος, ο εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται σε έναν από τους 17 βιώσιμους στόχους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τη διασφάλιση της υγείας και της ευεξίας του πληθυσμού για την επίτευξη ενός καλύτερου μέλλοντος για τον πλανήτη. Συνεπώς, η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης και η ακριβής καταγραφή της θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία κάθε χώρας, καθώς πρόκειται για μια επένδυση με χαμηλό κόστος αλλά με μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό όφελος.
*Επιδημιολογικά και οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του παιδιατρικού Προγράμματος Εμβολιασμών στην Ελλάδα
Συγγραφείς: Cameron Cook1, Justin Carrico1, Sandra Talbird1, Ηλίας Γκούντας2, Αναστάσιος Σκρουμπέλος2, Μπουτσελάκου Ελένη2, Γεώργιος Τρίμης2, Ugne Sabale3, Goran Bencina4, Ιωάννα Παυλοπούλου5, Αθανάσιος Μίχος6
1 RTI Health Solutions, Research Triangle Park, NC, USA
2 MSD Ελλάδος
3 Center for Observational and Real-World Evidence (CORE), MSD, Vilnius, Lithuania
4 Center for Observational and Real-World Evidence (CORE), MSD, Madrid, Spain
5 Παιδιατρικό Ερευνητικό Εργαστήριο, Τμήμα Νοσηλευτικής Εθνικoύ και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών (ΕΚΠΑ)
6 Α’ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Εθνικoύ και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Βιβλιογραφία
1. Plotkin SA. Vaccines: past, present and future. Nat Med 2005; 11(4 Suppl): S5-11.
2. Shattock AJ, Johnson HC, Sim SY, et al. Contribution of vaccination to improved survival and health: modelling 50 years of the Expanded Programme on Immunization. Lancet 2024; 403(10441): 2307-16.
Διαβάστε επίσης
Ακτινολόγος μπήκε μαζί στον αξονικό με εγκαταλελειμμένο βρέφος, όπως θα έκανε η μητέρα του
Οι αναμονές στο φάρμακο, τα νέα επενδυτικά πλάνα και μια… Κουκουβάγια
