Η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι μια πάθηση με προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, που προκαλείται από βλάβη των νεφρών ποικίλης αιτιολογίας. Μοναδικό «όπλο» κατά της ΧΝΝ είναι η έγκαιρη διάγνωσή της και η διαχείρισή της με τρόπο, που μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά την εξέλιξη της σε νεφρική ανεπάρκεια, περιορίζοντας σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου.
Η κύρια λειτουργία των νεφρών του ανθρώπινου οργανισμού -που βρίσκονται στο οπίσθιο μέρος της περιτοναϊκής κοιλότητας- είναι η ρύθμιση της ισορροπίας του άλατος, του νερού και των άλλων ιόντων και ιχνοστοιχείων του ανθρώπινου σώματος, όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος, το μαγνήσιο, το κάλιο, το χλώριο και τα διάφορα οξέα.
Παράλληλα, οι νεφροί εκκρίνουν ορμόνες όπως η ερυθροποιητίνη, η βιταμίνη D και η ρενίνη. Η μείωση της λειτουργίας των νεφρών ονομάζεται χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ). Με τον ορισμό αυτό εννοούμε τη μείωση της λειτουργίας των νεφρών σε διάφορο βαθμό για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών.
Κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση Χρόνιας Νεφρικής Νόσου είναι η ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη, υπέρτασης ή καρδιαγγειακών παθήσεων, το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Πρόσθετοι παράγοντες κινδύνου αποτελούν βέβαια το οικογενειακό ιστορικό και η ηλικία.
Η διάγνωση είναι απλή
Η διάγνωση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου είναι εύκολη και απλή διαδικασία καθώς προϋποθέτει μόλις μια απλή αιματολογική εξέταση και μια εξέταση ούρων. Η κρεατινίνη ορού είναι μια αιματολογική εξέταση μέσω της οποίας μπορεί να υπολογιστεί ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR), ο οποίος αποτελεί έναν πολύ αξιόπιστο δείκτη εκτίμησης της νεφρικής λειτουργίας. Εάν η τιμή του είναι κάτω από 60 ml/min/1,732 για πάνω από τρεις μήνες τότε το άτομο αυτό πάσχει από νεφρική νόσο. Επίσης, η μέτρηση αλβουμίνης ούρων παρέχει πληροφορίες για την έκταση της νεφρικής βλάβης, εφόσον αυτή υπάρχει.
Το κόστος υποδιάγνωσης
Η αντίφαση που χαρακτηρίζει την Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι το γεγονός ότι ενώ η διάγνωσή της είναι απλή και χαμηλού κόστους, στην εξέλιξή της αποτελεί μία από τις πλέον δαπανηρές χρόνιες νόσους. Είναι ενδεικτικό ότι παρά το γεγονός ότι επιβαρύνει σημαντικά τα συστήματα υγείας παγκοσμίως, παραμένει σημαντικά υποδιαγνωσμένη.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Χρόνια Νεφρική Νόσος επηρεάζει σχεδόν 850 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή 1 στους 10. Περίπου το 90% των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο δεν γνωρίζει την κατάστασή του. Όταν δεν αντιμετωπίζεται και λόγω της φύσης της νόσου που είναι εξελισσόμενη, μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, απαιτώντας αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
Το μέσο ετήσιο κόστος σχεδόν διπλασιάζεται όταν η Χρόνια Νεφρική Νόσος εξελίσσεται από το στάδιο 2 σε 3 και τετραπλασιάζεται στα στάδια 4-5. Πλειάδα χωρών δαπανά μερίδιο 2-4% του ετήσιου προϋπολογισμού υγείας στη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας, παρόλο που οι ασθενείς υπό αιμοκάθαρση αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της χρόνιας νόσου είναι η ολιστική προσέγγιση του συστήματος υγείας το οποίο δίνει προτεραιότητα στην πρώιμη διάγνωση, την έγκαιρη παρέμβαση και βέλτιστη διαχείριση της νόσου.
Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικές εστιασμένες στην αύξηση του προσυμπτωματικού ελέγχου για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου, την αξιοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ως μέσου βέλτιστης διαχείρισης χρονίων νόσων και στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας.
Πόσο κοστίζει στη χώρα
Η επιβάρυνση της ΧΝΝ για την Ελλάδα εκτιμάται στα 846 εκατ. ευρώ σύμφωνα με έρευνα του 2022. Το 50% του συνολικού κόστους περίθαλψης αφορά στην αιμοκάθαρση των ασθενών και ακολουθούν τα κόστη νοσηλειών με 29% και των φαρμάκων με 17% αντίστοιχα. Αν και μόνο 2% των ασθενών βρίσκονται στο στάδιο 5, οι ασθενείς αυτοί απορροφούν το 65% του συνολικού κόστους διαχείρισης της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.
Συνολικά 19 Ενώσεις Ασθενών από την Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία και την Μέση Ανατολή δημιούργησαν την Παγκόσμια Συμμαχία για την Υγεία των Νεφρών GAfKH (Global Alliance for Kidney Health), με στόχο να ενδυναμώσει τις φωνές των ασθενών και να υποστηρίξει πολιτικές, που ενισχύουν την πρόσβαση στον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη θεραπεία της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.
Στόχος της Παγκόσμιας Συμμαχίας για την Υγεία των Νεφρών GAfKH είναι τα συστήματα υγείας διεθνώς να αντιμετωπίζουν τη Χρόνια Νεφρική Νόσο ως προτεραιότητα Δημόσιας Υγείας, διασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς, που διατρέχουν κίνδυνο μπορούν να έχουν πρόσβαση σε έλεγχο και έγκαιρη θεραπεία, επιβραδύνοντας έτσι την εξέλιξη της νόσου και προλαμβάνοντας τη θνησιμότητα. Εκπρόσωποι της συμμαχίας μάλιστα εξηγούν ότι, ενώ οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και η θεραπευτική παρέμβαση είναι σε θέση να επιβραδύνουν την εξέλιξη της ΧΝΝ, η απουσία προσυμπτωματικού ελέγχου, που συνεπάγεται έγκαιρη θεραπεία θα οδηγήσει σε έκρηξη του αριθμού των νοσούντων με ΧΝΝ.
Διαβάστε επίσης
Έκθεση ΠΟΥ: Σιωπηλή επιδημία η μοναξιά με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία
ΕΟΦ: Προειδοποίηση για αντιλιπιδαιμική αγωγή – Προκαλεί κολπική μαρμαρυγή
