Λέξεις, φράσεις, χαρακτηρισμοί και κλισέ που συνοδεύουν πολλές φορές τα δημοσιογραφικά κείμενα για τον καρκίνο και τους ασθενείς, πρέπει να περάσουν στο παρελθόν, διότι συμβάλουν στη διαιώνιση του στίγματος και σε παλαιές αντιλήψεις που έχουν πλέον ξεπεραστεί με την εξέλιξη της επιστήμης.
Σε αυτή την παραδοχή συμφώνησαν όσοι έλαβαν μέρος στην εκδήλωση
με θέμα «Η δύναμη των λέξεων – Μιλώντας με σεβασμό για τον καρκίνο», που συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ και η ΑΜΚΕ Win Cancer, στο Πολιτιστικό Κέντρο «Καμίνι», στο Γαλάτσι.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ανάδειξη της επίδρασης της γλώσσας στη διαμόρφωση στάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών, καθώς και η δρομολόγηση πρωτοβουλιών που, μέσω της υπεύθυνης χρήσης της, θα συμβάλουν στην εξάλειψη του στιγματισμού των ανθρώπων με εμπειρία καρκίνου.
Στην εκδήλωση μίλησε ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Κάποιες φορές, μέσω των λέξεων, δεν δείχνουμε τον απαραίτητο σεβασμό στους ανθρώπους που νοσούν με καρκίνο και στους φροντιστές τους. Σήμερα, έχουμε μαζί μας ανθρώπους που εκπροσωπούν τα πολύ αναβαθμισμένα δημόσια Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και, με αφετηρία τη σημερινή συζήτηση, στόχος είναι με διαρκή προσπάθεια να δημιουργήσουμε ένα κοινό πλαίσιο λόγου με ενσυναίσθηση και ακρίβεια που αποτρέπει τον στιγματισμό».
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε, επίσης, ο Δήμαρχος Γαλατσίου, Γιώργος Μαρκόπουλος.
Ο αντίκτυπος από όρους όπως «επάρατη νόσος»
Ο Καθηγητής Γιώργος Πλειός παρουσίασε την εισήγηση «Επτά σημεία για την επιστημονική και ηθική ορθότητα όταν μιλάμε για τον καρκίνο», αναδεικνύοντας τον αντίκτυπο από όρους όπως «επάρατη νόσος» και φοβικούς χαρακτηρισμούς που συντηρούν αρνητικά στερεότυπα και κοινωνικό αποκλεισμό.
Ο δημοσιογράφος, Μάκης Προβατάς, συντονιστής της συζήτησης, σημείωσε ότι «οι δημοσιογράφοι είμαστε υποχρεωμένοι να ‘βασανίζουμε’ περισσότερο τις λέξεις μας», υπενθυμίζοντας την τεράστια ευθύνη που φέρουν οι δημοσιογράφοι απέναντι στο κοινό και επισημαίνοντας ότι ο δημόσιος λόγος για τον καρκίνο επηρεάζει την ψυχολογία και το κοινωνικό περιβάλλον του ασθενούς.
“Ένας ασθενής δεν μπορεί να θεωρείται «πολεμιστής» που νικά ή χάνει”
Ο Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ επεσήμανε πως ένας ασθενής δεν μπορεί να θεωρείται «πολεμιστής» που νικά ή χάνει. Ανέφερε ότι τα ΜΜΕ έχουν τη δύναμη να αναδιαμορφώσουν αντιλήψεις και πως η λανθασμένη επιλογή γλώσσας γύρω από τον καρκίνο οδηγεί σε στίγμα που με τη σειρά του οδηγεί σε μη συμμετοχή σε προσυμπτωματικούς ελέγχους. «Όλοι μαζί οφείλουμε να χτίσουμε μια νέα οπτική, χωρίς φόβο και να σταθούμε δίπλα στους ασθενείς και τους φροντιστές τους με ωριμότητα και ενσυναίσθηση», πρόσθεσε.
Η Πίστη Κρυσταλλίδου, Πρόεδρος της ΑΜΚΕ Win Cancer, τόνισε πως «οι λέξεις έχουν δύναμη. Είναι ενέργεια. Είναι πράξεις. Κι εμείς, σήμερα, αναλαμβάνουμε ο καθένας τη δική του ευθύνη: να χρησιμοποιούμε λέξεις που σέβονται, που στηρίζουν, που ανοίγουν δρόμο στην ελπίδα για τον καρκίνο. Δεν υπάρχουν οι “σωστές” λέξεις για τον καρκίνο υπάρχουν όμως οι λάθος λέξεις, που μπορούν να πληγώσουν βαθιά τόσο τον ασθενή όσο και τον φροντιστή. Το στοίχημα είναι να χτίσουμε όλοι μαζί έναν δημόσιο λόγο που ενδυναμώνει και δεν στιγματίζει».
Με τις καίριες τοποθετήσεις τους, η Α’ Αντιπρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Αριάδνη – Άρια Αγάτσα, ο Πρόεδρος ΠΟΕΣΥ, Σωτήρης Τριανταφύλλου, ο Πρόεδρος ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης και ο Διευθυντής Εταιρικής Επικοινωνίας της ΕΡΤ, Κωνσταντίνος Τσολάκης, υπογράμμισαν τη δύναμη των λέξεων να διαμορφώνουν σχέσεις και στερεότυπα και δεσμεύτηκαν για τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην υλοποίηση στοχευμένων σεμιναρίων για επαγγελματίες των ΜΜΕ σχετικά με την ορολογία, το πλαίσιο και τη δεοντολογία στην κάλυψη θεμάτων καρκίνου.
Οι κοινωνικές αντιλήψεις διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο κάλυψης της υγείας στα ΜΜΕ, γεγονός που καθιστά αναγκαία μια συνεκτική πολιτική επιστημονικής και ηθικής ορθότητας στα κρατικά μέσα και τη συστηματική καταπολέμηση του κιτρινισμού.
Καίριας σημασίας είναι η ενίσχυση της εκπαίδευσης των συντακτών υγείας και οι παρεμβάσεις στην εκπαίδευση από τη δευτεροβάθμια έως την τριτοβάθμια, ώστε να καλλιεργηθεί ακριβής και υπεύθυνος λόγος.
“Οι λέξεις να γίνουν μέσο ενδυνάμωσης των ανθρώπων με εμπειρία καρκίνου και όχι πηγή φόβου ή αποκλεισμού”
Με αφορμή την εκδήλωση, η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ και το WinCancer καλούν τα μέσα ενημέρωσης, τους θεσμικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών να συνεργαστούν, με στόχο την υιοθέτηση καλών πρακτικών και την αποφυγή της γλώσσας που στιγματίζει στην κάλυψη θεμάτων καρκίνου. Με σεβασμό, ωριμότητα και ενσυναίσθηση, οι λέξεις μπορούν να γίνουν σπουδαίο μέσο ενδυνάμωσης των ανθρώπων με εμπειρία καρκίνου και όχι πηγή φόβου ή αποκλεισμού.
Η ΕΛΛΟΚ
Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ αριθμεί 50 οργανώσεις-μέλη από όλη την Ελλάδα, συνηγορώντας για όλους τους τύπους καρκίνου, κοινούς και σπάνιους, καθώς και παιδιατρικούς. Αποστολή της ΕΛΛΟΚ είναι η συνηγορία για τις πολιτικές και την έρευνα για τον καρκίνο. Ενώνοντας τις δυνάμεις της με όλα της τα μέλη και προωθώντας συνέργειες με την πολιτεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για τον καρκίνο, υποστηρίζει τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα των ογκολογικών ασθενών για την καθολική και απρόσκοπτη πρόσβαση τους στη διάγνωση, τη θεραπεία και τη φροντίδα.
Το WinCancer
Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία WinCancer έχει ως σκοπό της την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την υποστήριξη ασθενών με καρκίνο και των φροντιστών τους, μέσω δράσεων, συνεργασιών, εκδηλώσεων και προγραμμάτων που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και προάγουν την ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα.
Το WinCancer αναπτύσσει πρωτοβουλίες που αφορούν την ψυχοκοινωνική στήριξη, την ενδυνάμωση των φροντιστών και την καλλιέργεια δημόσιου λόγου χωρίς στίγμα για τον καρκίνο, συνεργαζόμενο με φορείς της Πολιτείας, επιστημονικούς οργανισμούς και την κοινωνία των πολιτών.
Διαβάστε επίσης
«The Lancet»: Η Πλανητική Υγιεινή Διατροφή σχετίζεται με 27% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου
