Η καφεΐνη βάζει εμπόδια στον οργανισμό για να απορροφήσει ή να διατηρήσει το ασβέστιο που χρειάζεται. Τι δείχνουν όμως οι νεότερες έρευνες γι αυτή τη σχέση, ειδικά για τους ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα;
Μια πρόσφατη μελέτη για την επίδραση της καφεΐνης στην οστεοαρθρίτιδαν είναι ανατρεπτική. Τα ευρήματά της, που δημοσιεύθηκαν στο BMC Medicine, δείχνουν ότι τα υψηλότερα επίπεδα καφεΐνης στο αίμα συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και κατά συνέπεια οστεοαρθρίτιδας. Το συμπέρασμα των ερευνητών, όμως, έρχεται σε αντίθεση με αυτό προηγούμενων μελετών που υπογράμμιζαν ότι η καφεΐνη είναι επιβλαβής για την υγεία των οστών και των χόνδρων.
«Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια, εκφυλιστική ασθένεια των αρθρώσεων, η οποία χαρακτηρίζεται από φθορά ή καταστροφή του χόνδρου, που έχει ως συνέπεια την επαφή των οστών και από φλεγμονή.
Τα ποσοστά της έχουν αυξηθεί παράλληλα με αυτά της παχυσαρκίας, η οποία σήμερα επηρεάζει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτό συμβαίνει διότι αφενός το βάρος καταπονεί και καταστρέφει τις αρθρώσεις και αφετέρου γιατί το λίπος δημιουργεί φλεγμονή», εξηγεί ο Χειρουργός Ορθοπαιδικός, επικεφαλής του Τμήματος Επανορθωτικής & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ισχίου – Γόνατος της Osteon Orthopedic & Spine Clinic δρ Βασίλειος Σακελλαρίου.
«Η σχέση μεταξύ καφεΐνης και οστεοαρθρίτιδας είναι πολύπλοκη και αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει τόσο τα πιθανά οφέλη όσο και τους κινδύνους.
Από τη μία πλευρά, έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση καφεΐνης αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα, επειδή προκαλεί δυσαπορρόφηση του ασβεστίου και μείωση της οστικής πυκνότητας. Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να συμβάλλουν στην εξέλιξη του εκφυλισμού των αρθρώσεων σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα.
Από την άλλη, έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες που δείχνουν τα οφέλη της καφεΐνης. Έχει βρεθεί ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που θα μπορούσαν να προσφέρουν θεραπευτικά οφέλη στους ασθενείς. Επιπλέον, οι αναλγητικές ιδιότητες της μπορεί να παρέχουν προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους.
Τα έμμεσα οφέλη της αφορούν στην επίδρασή της στο μεταβολισμό. Είναι γνωστό ότι διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα και αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό, βοηθώντας στη διαχείριση του βάρους. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει την οξείδωση του λίπους και τη θερμογένεση, διαδικασίες που συμβάλλουν στην καύση θερμίδων και μπορεί να συνεισφέρουν στις προσπάθειες απώλειας βάρους.
Όμως, η υψηλή πρόσληψη καφεΐνης, ιδίως με τη μορφή αναψυκτικών ή θερμιδοφόρων ποτών, μπορεί να συμβάλει στην υπερβολική πρόσληψη θερμίδων και στην αύξηση του σωματικού βάρους», διευκρινίζει ο Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών (Μαρούσι), με ειδικό αντικείμενο την Επανορθωτική Χειρουργική Ενηλίκων & Χειρουργική Μεγάλων Αρθρώσεων δρ Σακελλαρίου.
Δεδομένου ότι η καφεΐνη καταναλώνεται ευρέως, επιστήμονες από το Imperial College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης αποφάσισαν να διαλευκάνουν τη σχέση της με την παχυσαρκία και την οστεοαρθρίτιδα.
Διεξήγαγαν μια μελέτη και διαπίστωσαν ότι τα υψηλά επίπεδα καφεΐνης στο αίμα (καφεΐνη πλάσματος) για μεγάλο χρονικό διάστημα, που επηρεάζονται από την κατανάλωση και από τον γενετικά ελεγχόμενο μεταβολισμό, μπορεί να βοηθήσουν στην προστασία του οργανισμού τόσο από την παχυσαρκία όσο και από τις παθήσεις των αρθρώσεων. Υπογράμμισαν, ωστόσο, ότι η κατανάλωση περισσότερης καφεΐνης δεν συνεπάγεται και ύπαρξη υψηλών επιπέδων καφεΐνης πλάσματος, διότι διαφέρει η ταχύτητα μεταβολισμού της από άτομο σε άτομο.
Τα επιπλέον κιλά ασκούν πίεση στα γόνατα
Όσον αφορά στα αντίθετα μέχρι σήμερα διαπιστωμένα ευρήματα, οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι οφείλονται στο ότι στην μελέτη τους διερεύνησαν τα επίπεδα καφεΐνης στο αίμα και δεν αρκέστηκαν στις καταγεγραμμένες συμπεριφορές κατανάλωσης καφεΐνης.
«Η οστεοαρθρίτιδα επιδεινώνεται ταχύτερα και είναι πιο σοβαρή στους υπέρβαρους και παχύσαρκους ανθρώπους. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι τα παραπανίσια 10 κιλά ασκούν επιπλέον 15 έως 50 κιλά πίεσης στα γόνατα, η οποία αυξάνεται σημαντικά όταν ανεβαίνουν στάλες ή κάνουν βαθύ κάθισμα για να σηκώσουν ένα βαρύ αντικείμενο. Επιπλέον πίεση σε ορισμένα σημεία του γονάτου μπορεί να ασκεί και η κακή ευθυγράμμιση των αρθρώσεων του κάτω άκρου, που συχνά συνυπάρχει.
Η απώλεια του πλεονάζοντος βάρους μπορεί να διορθώσει ορισμένα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας. Με μόλις 10% μείωση του σωματικού βάρους μειώνεται κατά το ήμισυ ο πόνος της αρθρίτιδας, ενώ η απώλεια 20% αυτού μπορεί να μειώσει επιπλέον τον πόνο της αρθρίτιδας κατά 25% ή περισσότερο.
Εάν δεν επιτευχθεί η απώλεια βάρους, τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα είναι πιο πιθανό να χρειαστούν αντικατάσταση ισχίου ή γόνατος.
Για να αποφασιστεί, ωστόσο, η υποβολή του ασθενούς σε χειρουργική αντικατάσταση της άρθρωσης (αρθροπλαστική) θα πρέπει να έχουν εξαντληθεί όλες οι συντηρητικές μέθοδοι υποχώρησης των συμπτωμάτων. Σε αυτές, εκτός από τη διαχείριση του βάρους και της φλεγμονής, περιλαμβάνεται η φαρμακευτική αγωγή και οι ενέσεις κολλαγόνου.
Τα καλά νέα είναι ότι η ολική αρθροπλαστική σήμερα πραγματοποιείται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους και με χρήση ψηφιακής πλοήγησης, η οποία καθοδηγεί τον χειρουργό, με ακρίβεια χιλιοστού, να τοποθετήσει το κατάλληλο σε μέγεθος εμφύτευμα στη σωστή θέση.
Τα υπερσύγχρονα μηχανήματα και οι εξελιγμένες μη επεμβατικές χειρουργικές μέθοδοι εξασφαλίζουν στον ασθενή άμεση κινητοποίηση, μικρότερο χειρουργικό τραύμα και ελαχιστοποίηση της αιμορραγίας, μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και της πιθανότητας επιπλοκών.
Όσον αφορά στην πρόσληψη καφεΐνης από τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα που πρέπει να χάσουν βάρος, καλό είναι να προσανατολίζονται στην κατανάλωση ροφημάτων και ποτών που την περιέχουν με προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις. Ενώ η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη, η υπερβολική ή η εξάρτηση από ζαχαρούχα ροφήματα με καφεΐνη μπορεί να επιδεινώσει τα μεταβολικά προβλήματα και την παχυσαρκία, χειροτερεύοντας δυνητικά τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας.
Είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση, που περιλαμβάνει ισορροπημένες διατροφικές επιλογές, τακτική σωματική δραστηριότητα και εξατομικευμένη ιατρική καθοδήγηση για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας», καταλήγει.
Διαβάστε επίσης
Η πανδημία μείωσε το μέσο προσδόκιμο ζωής κατά 1,6 έτος παγκοσμίως
