Στην καθημερινή πρακτική των διαιτολόγων εμφανίζεται ολοένα συχνότερα το φαινόμενο όπου κάποιος χάνει κιλά ή πόντους, όμως το ποσοστό λίπους ανεβαίνει. Οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν μεταβολικό παράδοξο που συχνά κρύβει βαθύτερες αλλαγές στον οργανισμό, οι οποίες δεν αποτυπώνονται στην απλή μέτρηση του βάρους.
Το φαινόμενο συνδέεται με απότομες δίαιτες, ανεπαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης και ύπνο που δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των μυών. Σε συνδυασμό με το άγχος, δημιουργείται ένα περιβάλλον όπου η ζυγαριά δείχνει πρόοδο, αλλά η σύσταση σώματος ακολουθεί διαφορετικό δρόμο.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του American College of Sports Medicine, μια απότομη μείωση θερμίδων οδηγεί τον οργανισμό να στραφεί στους μύες για ενέργεια. Η μείωση του μυϊκού ιστού ρίχνει τον βασικό μεταβολισμό, επιτρέποντας στον λιπώδη ιστό να συσσωρευτεί πιο εύκολα. Έτσι, ενώ οι πόντοι μπορεί να μειώνονται, το ποσοστό λίπους τελικά αυξάνεται.
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι η μυϊκή μάζα είναι ο πιο ενεργοβόρος ιστός. Όσο μειώνεται, τόσο το σώμα καίει λιγότερες θερμίδες ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας. Αυτός είναι και ο λόγος που οι απότομες δίαιτες συχνά «γυρίζουν μπούμερανγκ».
Η ενυδάτωση και η ώρα μέτρησης που αλλάζουν τα νούμερα
Τα δεδομένα από κλινικούς διαιτολόγους στηρίζουν ότι οι μετρήσεις βιοηλεκτρικής αντίστασης επηρεάζονται ιδιαίτερα από την ενυδάτωση, την πρόσληψη καφεΐνης, την προπόνηση και ακόμη και από την ώρα της ημέρας. Έτσι, μια μέτρηση που δείχνει άνοδο λίπους μπορεί να μην αντικατοπτρίζει πραγματική αλλαγή, αλλά διακύμανση υγρών στον οργανισμό. Γι’ αυτό και οι διεθνείς οδηγίες προτείνουν οι μετρήσεις να γίνονται νηστεία, την ίδια ώρα κάθε φορά και χωρίς να έχει προηγηθεί έντονη άσκηση.
Η αυξημένη κορτιζόλη, συνδέεται με δυσκολία στη μυϊκή αποκατάσταση και με τάση για αποθήκευση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Το χρόνιο στρες, σε συνδυασμό με κακή ποιότητα ύπνου, οδηγεί συχνά σε λάθος αποτύπωση της σύστασης σώματος, ακόμη και σε άτομα που ακολουθούν διατροφή.
Ο Jerome O’Connor κλινικός διατροφολόγος στο University College London, εξηγεί ότι «η απώλεια κιλών δεν ισοδυναμεί πάντα με βελτίωση της υγείας. Στις γρήγορες δίαιτες το σώμα χάνει νερό και μυϊκό ιστό, όχι λίπος. Αυτό ανεβάζει το ποσοστό λίπους, ακόμη κι αν η ζυγαριά κατεβαίνει. Η πραγματική πρόοδος στα κιλά μετριέται στη σταθερότητα της μυϊκής μάζας και όχι στις απότομες μεταβολές του βάρους».
Οι κλινικοί διαιτολόγοι συμφωνούν ότι η λύση βρίσκεται στη σταδιακή προσέγγιση. Eπαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης, δύο με τρεις συνεδρίες ενδυνάμωσης την εβδομάδα, ήπιο θερμιδικό έλλειμμα και σταθερές, σωστά εκτελεσμένες μετρήσεις. Το περπάτημα και ο ποιοτικός ύπνος λειτουργούν ως βασικοί σύμμαχοι στη ρύθμιση ορμονών και στη διατήρηση μυϊκής μάζας.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Γλυκά που δεν προσθέτουν κιλά, αλλά ανεβάζουν τη διάθεση
Πράσινο ή κόκκινο μήλο: Ποιο είναι τελικά πιο ωφέλιμο για την υγεία
