Πώς η διατροφή και η δίαιτα συνδέονται βαθιά με τον καρκίνο —την ανάπτυξη, τη θεραπεία και την ανάρρωση; Πρόσφατη μελέτη (Ruban 2025) δείχνει ότι αυτό που τρώμε μπορεί να επηρεάσει το πώς ξεκινά ο καρκίνος, πόσο γρήγορα αναπτύσσεται και ακόμα και πόσο καλά λειτουργούν οι θεραπείες.
Κύρια θέματα περιλαμβάνουν τις επιδράσεις του στρες στα κύτταρά μας, τη χρόνια φλεγμονή και το πώς τα θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τον μεταβολισμό του σώματος.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης τον προστατευτικό ρόλο υγιεινών διατροφών, όπως η μεσογειακή διατροφή και η φυτική διατροφή, καθώς και τις δυνατότητες ειδικών τροφών και συμπληρωμάτων που ονομάζονται nutraceuticals.
Σημαντικό είναι ότι δείχνει προς το μέλλον της «διατροφής ακριβείας» (precision nutrition), όπου οι δίαιτες προσαρμόζονται στη μοναδική γενετική και τον μεταβολισμό κάθε ατόμου. Συνολικά, το άρθρο προτείνει η διατροφή να αναγνωριστεί όχι απλώς ως δευτερεύων παράγοντας, αλλά ως ζωτικό μέρος της πρόληψης, της θεραπείας και της ανάρρωσης από τον καρκίνο.
Διατροφή, καρκίνος και οι εσωτερικοί μηχανισμοί του σώματος
Το άρθρο καθιστά σαφές ότι η διατροφή παίζει μείζονα ρόλο στον καρκίνο. Στην πραγματικότητα, περίπου το ένα τρίτο των θανάτων που σχετίζονται με καρκίνο μπορεί να συνδέεται με αυτά που τρώμε. Διατροφές πλούσιες σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη, κόκκινο κρέας και ανθυγιεινά λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή και βλάβες στο DNA μας, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη καρκίνου.
Από την άλλη, θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες C, D και E, μαζί με φυσικές ενώσεις από φρούτα και λαχανικά (όπως οι πολυφαινόλες και τα φλαβονοειδή), προστατεύουν το σώμα μειώνοντας τη φλεγμονή, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα και ελέγχοντας την κυτταρική ανάπτυξη. Τα καρκινικά κύτταρα εκμεταλλεύονται επίσης την περίσσεια θρεπτικών συστατικών σε ανθυγιεινές διατροφές για να αναπτύσσονται και να εξαπλώνονται ταχύτερα.
Υγιεινά διατροφικά πρότυπα που προστατεύουν από τον καρκίνο
«Ένα από τα πιο ισχυρά μηνύματα είναι ότι η υιοθέτηση συγκεκριμένων διατροφικών προτύπων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου. Η Μεσογειακή διατροφή —πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια και ελαιόλαδο— σχετίζεται σταθερά με χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη. Οι φυτικές δίαιτες επίσης μειώνουν τον κίνδυνο περιορίζοντας τις επιβλαβείς ουσίες που βρίσκονται σε ζωικά προϊόντα, ενώ αυξάνουν τις φυτικές ίνες και τις προστατευτικές ενώσεις. Αντίθετα, τα δυτικού τύπου διατροφικά πρότυπα, πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και ζάχαρη, αυξάνουν τον κίνδυνο. Ο περιορισμός θερμίδων και η διαλείπουσα νηστεία συζητούνται επίσης ως υποσχόμενα εργαλεία, βοηθώντας το σώμα να μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων» εξηγεί η Δήμητρα Ευθυμιοπούλου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και συνεχίζει:
«Η τροφή δεν επηρεάζει μόνο το σώμα συνολικά — επηρεάζει και το μικροπεριβάλλον γύρω από έναν όγκο. Το άρθρο εξηγεί πώς τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που τα ανοσοκύτταρα, τα αιμοφόρα αγγεία και οι ιστοί αλληλοεπιδρούν με τα καρκινικά κύτταρα. Για παράδειγμα, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (που βρίσκονται σε ψάρια και ορισμένους σπόρους) μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή, ενώ ενώσεις του πράσινου τσαγιού και η κουρκουμίνη μπορούν να μπλοκάρουν βλαβερές σηματοδοτήσεις που ενθαρρύνουν την εξάπλωση του καρκίνου. Η υγεία του εντέρου παίζει επίσης μεγάλο ρόλο: η κατανάλωση φυτικών ινών και προβιοτικών υποστηρίζει τα υγιή βακτήρια του εντέρου, τα οποία με τη σειρά τους ενισχύουν τις αντικαρκινικές άμυνες του σώματος».
Nutraceuticals: Τροφικά συστατικά με ιατρική δύναμη
Ο Ruban αναδεικνύει τον αυξανόμενο ρόλο των nutraceuticals—βιοδραστικών ενώσεων από τρόφιμα που δρουν σαν φάρμακα. Ουσίες όπως η κουρκουμίνη, η ρεσβερατρόλη (που βρίσκεται στα σταφύλια), το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού και το λυκοπένιο (που βρίσκεται στις ντομάτες) μπορούν να σταματήσουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων, να περιορίσουν την παροχή αίματος και ακόμα και να προάγουν τον θάνατο καρκινικών κυττάρων. Αυτές οι ενώσεις μπορεί επίσης να μειώσουν τις παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται μαζί με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία. Παρόλο που είναι υποσχόμενα, παραμένουν προκλήσεις, όπως το πόσο καλά απορροφώνται από το σώμα. Απαιτούνται περισσότερες κλινικές μελέτες πριν οι γιατροί μπορέσουν να συστήσουν ακριβείς δόσεις.
Εξατομικευμένη διατροφή: Ένα νέο σύνορο στη φροντίδα του καρκίνου
Το άρθρο εξετάζει επίσης το μέλλον της «διατροφής ακριβείας», όπου οι δίαιτες εξατομικεύονται με βάση τα γονίδια, τον μεταβολισμό και τα βακτήρια του εντέρου κάθε ατόμου. Για παράδειγμα, κάποιος με γενετική διαφοροποίηση στον μεταβολισμό του φυλλικού οξέος μπορεί να χρειάζεται προσαρμοσμένα επίπεδα θρεπτικών συστατικών για να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου. Ομοίως, το μικροβίωμα του εντέρου κάθε ατόμου επηρεάζει την επεξεργασία τροφικών ενώσεων, πράγμα που σημαίνει ότι οι εξατομικευμένες δίαιτες θα μπορούσαν μια μέρα να είναι τόσο συνηθισμένες όσο οι εξατομικευμένες θεραπείες καρκίνου. Αυτή η προσέγγιση έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τόσο την πρόληψη όσο και τα αποτελέσματα της θεραπείας.
Κλινική πρακτική και μελλοντικές κατευθύνσεις
Ο Ruban τονίζει ότι η διατροφή θα πρέπει να είναι μέρος της τυπικής φροντίδας καρκίνου — όχι μόνο της πρόληψης. Η σωστή διατροφή μπορεί να κάνει τις θεραπείες πιο ανεκτές, να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μειώσει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου. Ωστόσο, παραμένουν προκλήσεις, όπως το να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς ακολουθούν τις αλλαγές στη διατροφή και να βελτιωθούν τα εργαλεία μέτρησης των διατροφικών επιδράσεων. Το άρθρο καλεί για περισσότερες μεγάλης κλίμακας μελέτες, την ανάπτυξη τυποποιημένων nutraceuticals και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων υγείας για να βοηθήσουν τους ασθενείς να ακολουθούν εξατομικευμένες δίαιτες. Πάνω απ’ όλα, τονίζει την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ γιατρών, διατροφολόγων και ερευνητών.
«Η μελέτη του Ruban δείχνει ότι η διατροφή και η θρέψη είναι κεντρικές τόσο για την πρόληψη όσο και για τη θεραπεία του καρκίνου. Υγιεινά διατροφικά πρότυπα, βιοδραστικές ενώσεις τροφών και η εξατομικευμένη διατροφή προσφέρουν ισχυρούς τρόπους μείωσης του κινδύνου καρκίνου και βελτίωσης της πορείας των ασθενών. Το άρθρο προτείνει την προώθηση διατροφών όπως η μεσογειακή και οι φυτοφαγικές προσεγγίσεις, την ενίσχυση της έρευνας γύρω από τα nutraceuticals και την καθιέρωση της διατροφής ως αναπόσπαστου μέρους της φροντίδας του καρκίνου. Το κεντρικό μήνυμα είναι σαφές: η διατροφή δεν είναι απλώς υποστηρικτική φροντίδα — είναι ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης ογκολογίας, που μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να ζήσουν περισσότερο, με λιγότερες παρενέργειες και καλύτερη ποιότητα ζωής» καταλήγει η κ. Ευθυμιοπούλου.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Πώς «καθαρίζεται» ο εγκέφαλος και ενισχύεται η μνήμη στον βαθύ ύπνο
){kind=link}