Τελευταία γίνεται πολύς λόγος για τη μείωση της βλάβης σε σχέση με το κάπνισμα. Επιστήμονες από κάθε γωνιά του πλανήτη μελετούν πώς αυτή μπορεί να επιτευχθεί και τι άλλα εργαλεία απαιτούνται για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Το ζήτημα απασχόλησε webinar με θέμα τον έλεγχο της επιδημίας του καπνού και τίτλο: «Στόχος μας ένας κόσμος χωρίς καπνό: Χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία;». Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργάνωσαν η επιστημονική εταιρεία για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης SCOHRE (Smoking Control & Harm Reduction) σε συνεργασία με την Πολωνική Εταιρεία Δημόσιας Υγείας (Polish Society of Public Health).
Οι επιστήμονες, οι οποίοι συμμετείχαν στην εκδήλωση, συμφώνησαν ότι η πρόληψη έχει μεγάλη σημασία – η μείωση εμφάνισης πολλών ασθενειών, που σχετίζονται με το κάπνισμα, καθώς και η αύξηση του προσδόκιμου μιας ζωής με ποιότητα αποτελούν κοινή επιθυμία.
Ωστόσο επαρκούν τα υπάρχοντα εργαλεία για τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα; Και αν όχι, τι μπορεί να γίνει μέσα στα επόμενα (ιδανικά λίγα) χρόνια; Τι αλλαγές προλαβαίνουν να κάνουν τα κράτη, προκειμένου να μειωθούν η επιβλαβής αυτή συνήθεια και τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα, που καθημερινά στοιχίζουν τόσες ζωές;
Μείωση της βλάβης, ένα μείζον ζητούμενο
Πιο συγκεκριμένα η συζήτηση – την οποία συντόνισε ο καθηγητής Andrzej Fal, πρόεδρος της Πολωνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας – περιστράφηκε στους παράγοντες κινδύνου για τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα, στο κάπνισμα, στα οικονομικά και στη φορολόγηση ως χρηματοοικονομικά εργαλεία της δημόσιας υγείας. Ειδική αναφορά έγινε στα επιτυχημένα παραδείγματα της Σουηδίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Οι χώρες αυτές είδαν στην πράξη ότι απαιτείται πολύς χρόνος για να προετοιμαστεί η κοινωνία και ειδικά οι νέοι, ώστε να κόψουν το τσιγάρο. Είναι, όμως, κάτι που μπορεί να γίνει και η μείωσης της βλάβης δρα καταλυτικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Ένα από τα βασικά μηνύματα του webinar ήταν: «Μικρότερη βλάβη, μικρότερος φόρος». Τι σημαίνει, όμως, αυτό;
“Η αποφυγή συμπεριφορικών παραγόντων κινδύνου είναι η βασική οδός για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας στο μέλλον, καθώς τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα ευθύνονται για περίπου το 90% των πρόωρων θανάτων. Ένα από τα κυρίαρχα προβλήματα είναι το κάπνισμα και οι συνέπειές του. Ένας σημαντικός στόχος, λοιπόν, είναι μια κοινωνία χωρίς καπνό. Υπάρχουν πολλά εργαλεία, που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για την επίτευξη αυτού του στόχου”, υπογράμμισε ο συντονιστής της συζήτησης.
Πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια μακρά διαδικασία, που βασίζεται στην πρωτογενή πρόληψη και χρειάζεται μία με δύο δεκαετίες για να εφαρμοστεί.
Τα εργαλεία, που χρησιμοποιούνταν μέχρι από λίγα χρόνια, για να βοηθήσουν τους… θεριακλήδες να το κόψουν, ήταν οι ιατρικές παρεμβάσεις, ο δημοσιονομικός έλεγχος και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Πρόσφατα και για την προστασία της δημόσιας υγείας προστέθηκαν και οι πολιτικές μείωσης της βλάβης.
Το βάρος στην τιμολόγηση
Η Iwona Pylak, υποδιευθύντρια του Τμήματος Φόρων Κατανάλωσης και Παιγνίων του Πολωνικού Υπουργείου Οικονομικών, αναφέρθηκε στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που εφαρμόζονται στην Πολωνία και πληρούν τις απαιτήσεις της σύμβασης-πλαισίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον Έλεγχο του Καπνού (FCTC).
“Η τιμολόγηση είναι ένα από τα εργαλεία, που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της επιδημίας του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ. Αύξηση 10% στην τιμή των τσιγάρων μείωσε την κατανάλωση κατά 4%. Αυτό, που επιδιώκουμε, είναι η εξάλειψη των ασθενειών και όχι των προϊόντων, όλες μας οι πολιτικές είναι εστιασμένες σε αυτό”, είπε χαρακτηριστικά.
Ο Volodymyr Korolenko, υποδιευθυντής της Κρατικής Υπηρεσίας Ελέγχου Φαρμάκων της Ουκρανίας, έφερε το παράδειγμα του ουκρανικού νόμου για το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, που στόχο έχει να συμβάλει στην ενίσχυση της υγείας του πληθυσμού, στην πρόληψη ασθενειών και στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Όπως τόνισε: “Η ανάπτυξη και η εφαρμογή στρατηγικής για την εφαρμογή προγραμμάτων μείωσης της βλάβης βρίσκεται σε εξέλιξη. Στόχος είναι να αλλάξουν τα επιβλαβή πρότυπα συμπεριφοράς (ιδίως ο εθισμός σε ναρκωτικές και ψυχοτρόπες ουσίες, η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και η χρήση προϊόντων καπνού, η ανθυγιεινή διατροφή κ.ά.) με την εισαγωγή μηχανισμών και εργαλείων ενίσχυσης της παραγωγής και της βέλτιστης (ορθολογικής) κατανάλωσης προϊόντων με μειωμένο κίνδυνο για την υγεία. Αυτή η νέα στρατηγική είναι πιο κοντά στην τρέχουσα τάση να θεωρηθεί η μείωση της βλάβης ως ένας άλλος πυλώνας στη στρατηγική δημόσιας υγείας”.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βερόνα, Emanuele Bracco, πρότεινε την επιβολή φορολογίας, αναλογικά με την προκαλούμενη βλάβη (υψηλότερη για τα τσιγάρα παρά για τα εναλλακτικά προϊόντα) και υπογράμμισε τη δυσκολία να πειστούν οι πολίτες να διακόψουν το κάπνισμα.
“Η φορολογία με την επίδρασή της στην τιμή μπορεί να έχει αποτέλεσμα στην έναρξη αλλά όχι στη διακοπή του καπνίσματος, συχνά με μεγάλες συνέπειες, όπως στην περίπτωση της Γαλλίας, όπου οι μεγάλες αυξήσεις φόρων οδήγησαν σε μεγάλη αύξηση των παράνομων προϊόντων. Οι αυξήσεις των φόρων κατανέμουν άνισα τις επιβαρύνσεις στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Υπάρχει μία αυξανόμενη χρήση εναλλακτικών μορφών πρόσληψης νικοτίνης. Η αύξηση των τιμών των τσιγάρων οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση εναλλακτικών προϊόντων και αντίστροφα”, όπως είπε.
Πρότεινε αποζημιώσεις για όσους επαγγελματίες υγείας προωθήσουν τις πολιτικές για τη μείωση της βλάβης.
Υπολείπονται σε αποτελεσματικότητα
Ο αναλυτής ζητημάτων υγείας του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Σλοβακίας, Martin Smatana, υπογράμμισε ότι οι περισσότερες δημόσιες πολιτικές, που στοχεύουν στην εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου, δεν είναι αποτελεσματικές στη Σλοβακία και σε πολλές άλλες χώρες της Ε.Ε. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι οι πολιτικοί αναμένουν γρήγορα αποτελέσματα και οι αποφάσεις λαμβάνονται συχνά βάσει ελλιπών ή μερικών δεδομένων, όπως σημείωσε.
“Στην περίπτωση της αξιολόγησης της μείωσης της βλάβης αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, ιδιαίτερα όταν υπάρχει η προσδοκία για γρήγορα αποτελέσματα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχουν πολιτικές βασισμένες σε στιβαρά δεδομένα, κυρίως όταν αφορούν στη μείωση της βλάβης με εναλλακτικά προϊόντα. Ανέφερε ακόμη ότι μια αδημοσίευτη έρευνα, η οποία έγινε πρόσφατα στη χώρα του, ανέδειξε δύο κρίσιμα ζητήματα: Η μετάβαση σε εναλλακτικά προϊόντα οδήγησε σε μεγαλύτερη κατανάλωσή τους σε σχέση με την κατανάλωση τσιγάρων. Ταυτόχρονα σημειώθηκε αύξηση στη χρήση εναλλακτικών προϊόντων σε μικρότερες ηλικίες”, εξήγησε.
Διαβάστε επίσης
Ο πιο γρήγορος τρόπος για να καταλάβετε, εάν ένα αυγό είναι χαλασμένο
Τι απαιτείται για εκπληκτικό σεξ μετά τα 40 (όχι αυτό που φαντάζεστε)
