Καλά – καλά δεν έχουμε προλάβει να… σηκώσουμε κεφάλι από την πανδημία της COVID-19 και οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι κι άλλη, νέα πανδημία είναι προ των πυλών.
Δυστυχώς οι «εκκολαπτόμενες» πανδημίες είναι πολλές και χρειάζεται παγκόσμια εγρήγορση και συστράτευση για την αντιμετώπισή τους ή – ακόμη καλύτερα – για το «μπλοκάρισμά» τους. Η μικροβιακή αντοχή και οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις είναι ένα μείζον πρόβλημα, που «άνθισε» στην πανδημία της COVID-19 και, ήδη, το βλέπουμε μπροστά μας. Η κατάθλιψη «θεριεύει», το ίδιο και τα λεγόμενα νευροεκφυλιστικά νοσήματα, με πρώτη – πρώτη την άνοια, η παχυσαρκία και ο διαβήτης ευθύνονται κάθε χρόνο για εκατομμύρια θανάτους…
Σημαντικές παράμετροι σε αυτές τις εξελίξεις είναι η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, το γεγονός ότι πλέον ζούμε πολλά περισσότερα χρόνια – άρα βλέπουμε ορισμένα νοσήματα σε μεγαλύτερη συχνότητα από ό,τι παλιότερα – ο σύγχρονος «δυτικός» τρόπος ζωής με την απομάκρυνσή μας από τη μεσογειακή διατροφή. Μέχρι και η κλιματική αλλαγή ενοχοποιείται.
Νέα πανδημία προ των πυλών
Το ζήτημα των πολυανθεκτικών μικροβίων (και κατ’ επέκταση οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις) είναι μείζον για τη δημόσια υγεία τα τελευταία χρόνια και οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, υπολογίζεται ότι το 2050 θα είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
«Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν μια σιωπηλή επιδημία και στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλό το ποσοστό των λοιμώξεων αυτών σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», μας λέει ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης.
«Το πρόβλημα συνδέεται άμεσα με την μικροβιακή αντοχή. Ο κύκλος είναι λοίμωξη, αντιβιοτικά, μικροβιακή αντοχή, λοίμωξη που θεραπεύεται δύσκολα. Πιο επιρρεπείς είναι όσοι νοσηλεύονται σε ΜΕΘ, έχουν αναπνευστήρα ή καθετήρες.
Στην Αμερική λέγεται the perfect storm, η τέλεια θύελλα των συγκυριών, που προκαλεί το πρόβλημα. Σύμφωνα με τα αμερικανικά CDC, την περίοδο της πανδημίας παρατηρήθηκε αύξηση στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις περίπου κατά 50%. Είναι πολύ πιθανό κάποιοι από τους θανάτους, που σημειώθηκαν την περίοδο της πανδημίας COVID-19, να οφείλονται στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις», επισημαίνει ο κ. Ζαούτης.
Candida auris: Ο νέος «εφιάλτης»
Ο νέος «εφιάλτης» ακούει στο όνομα Candida auris και έχει χαρακτηριστεί παγκόσμια απειλή για τρεις λόγους.
- Έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιμυκητιασικά φάρμακα
- Δεν μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί με απλές εργαστηριακές μεθόδους
- Μπορεί να προκαλέσει επιδημίες σε νοσοκομειακές δομές.
Ο ΕΟΔΥ έχει εισηγηθεί την καθολική επιτήρηση του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida auris σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας και είναι σε εξέλιξη η καταγραφή της επίπτωσης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, προκειμένου να εκπονηθεί σχέδιο εθνικής στρατηγικής για τη μείωσή τους.
Νέα υγειονομική κρίση
Σύμφωνα με το ECDC, το 2019 η Ελλάδα ήταν πρώτη στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών.
Ο μύκητας Candida auris είναι ο πρώτος με συμπεριφορά πολυανθεκτικού βακτηρίου, που μπορεί να μεταδοθεί από ασθενή σε ασθενή ή μέσω ιατρικών συσκευών και είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες απαιτούνται άμεσα μέτρα πρόληψης, όπως ο έλεγχος ασθενών από ενδημικές περιοχές και η χρήση σποροκτόνων απολυμαντικών επιφάνειας (αν και ακόμη και τα απολυμαντικά δεν είναι βέβαιο ότι καταστέλλουν τη μόλυνση).
Ο Candida auris προκάλεσε για πρώτη φορά ανησυχία το 2011, συνοδευόμενος από σοβαρή νόσο σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Πλέον παρουσιάζει παγκόσμια διασπορά, κυρίως εντός νοσοκομειακού περιβάλλοντος, προκαλώντας συχνά τοπικές επιδημίες, όπως σε νοσοκομεία της Νέας Υόρκης το 2017.
