Ο καρκίνος του παγκρέατος, και ειδικότερα το παγκρεατικό πορογενές αδενοκαρκίνωμα, παραμένει μία από τις πιο επιθετικές μορφές κακοήθειας του πεπτικού συστήματος, με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές και χαμηλά ποσοστά μακροχρόνιας επιβίωσης. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η στρατηγική αντιμετώπισης μετατοπίζεται δυναμικά προς τη νεοεπικουρική θεραπεία, δηλαδή τη χορήγηση συστηματικής αγωγής πριν από τη χειρουργική επέμβαση, με στόχο τη βελτίωση των ογκολογικών αποτελεσμάτων.
Στους ασθενείς με χειρουργήσιμη ή οριακά χειρουργήσιμη νόσο, η προεγχειρητική θεραπεία στοχεύει στη μείωση του όγκου της πρωτοπαθούς βλάβης, στην αύξηση των πιθανοτήτων ριζικής εκτομής, στην πρώιμη αντιμετώπιση μικρομεταστατικής νόσου και στην καλύτερη επιλογή των ασθενών που πραγματικά θα ωφεληθούν από το χειρουργείο. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη για αποτελεσματικότερα και καλά ανεκτά σχήματα είναι κρίσιμη.
Η μελέτη PACT-21 CASSANDRA και το νέο θεραπευτικό τοπίο
Ορόσημο στη νεοεπικουρική θεραπεία του καρκίνου παγκρέατος αποτελεί η μελέτη PACT-21 CASSANDRA, μια ιταλική, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης ΙΙΙ, που συνέκρινε δύο εντατικά προεγχειρητικά χημειοθεραπευτικά σχήματα σε ασθενείς με σταδίου I–III νόσο. Τα αποτελέσματα της πρώτης τυχαιοποίησης δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό The Lancet.
Όπως επισημαίνουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Δρ. Μαρία Καπαρέλου και Καθηγητής, Θάνος Δημόπουλος, οι ασθενείς κατανεμήθηκαν τυχαιοποιημένα είτε στο σχήμα PAXG, που συνδυάζει cisplatin, nab-paclitaxel, capecitabine και gemcitabine, είτε στο mFOLFIRINOX, το οποίο έως πρόσφατα θεωρούνταν το πλέον δραστικό σχήμα αναφοράς.
Όφελος στην επιβίωση
Κύριο καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η επιβίωση ελεύθερη συμβαμάτων, ένας δείκτης που αποτυπώνει συνολικά την πορεία του ασθενούς από την προεγχειρητική φάση έως και μετά το χειρουργείο. Η ανάλυση έδειξε ότι το PAXG υπερείχε σημαντικά του mFOLFIRINOX, επιτυγχάνοντας μείωση του κινδύνου συμβαμάτων κατά 37% και απόλυτη βελτίωση 20% στην τριετή επιβίωση ελεύθερη συμβαμάτων.
Τα δευτερεύοντα αποτελέσματα ενίσχυσαν το κύριο εύρημα, με υψηλότερα ποσοστά βιοχημικής ανταπόκρισης, καλύτερο απεικονιστικό έλεγχο της νόσου, αυξημένα ποσοστά πλήρους παθολογοανατομικής ανταπόκρισης και λιγότερες πρώιμες μετεγχειρητικές μεταστάσεις στην ομάδα που έλαβε PAXG.
Ασφάλεια και ανεκτικότητα
Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, τα δύο σχήματα εμφάνισαν παρόμοια συχνότητα σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Η αυξημένη ουδετεροπενία που παρατηρήθηκε στο PAXG δεν αναιρεί το συνολικά ευνοϊκότερο προφίλ ανεκτικότητας που κατέγραψε το συγκεκριμένο σχήμα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ευρήματα της PACT-21 CASSANDRA αμφισβητούν τον μέχρι σήμερα μονοπωλιακό ρόλο του mFOLFIRINOX στη νεοεπικουρική θεραπεία και αναδεικνύουν το PAXG ως μια ιδιαίτερα αποτελεσματική και καλά ανεκτή εναλλακτική. Τα δεδομένα αυτά αναμένεται να επηρεάσουν καθοριστικά τις μελλοντικές θεραπευτικές οδηγίες και να ενισχύσουν μια πιο εξατομικευμένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση στον καρκίνο του παγκρέατος.
photo shutterstock
