Μία σημαντική μελέτη για την ανοσία στον κορονοιό μετά τον εμβολιασμό, πραγματοποιείται στη Θεραπευτική Κλινική του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» και τα πρώτα αποτελέσματα της ανακοίνωσε ο Καθηγητής Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Ευάγγελο Τέρπο στην ομιλία του με θέμα την ανοσολογική απάντηση στον SARS-CoV-2 και τις σχετικές θεραπευτικές εφαρμογές, στην ημερίδα του ΕΚΠΑ «Θεραπευτικές Εξελίξεις 2021».
Ο κος Τέρπος ανέλυσε τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποιείται από τη Θεραπευτική Κλινική του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» σχετικά με την εκτίμηση της κινητικής των αντισωμάτων έναντι του RBD της πρωτεΐνης Spike (S-RBD) και των εξουδετερωτικών αντισωμάτων (NAbs) έναντι του ιού SARS-CoV-2 σε υγειονομικούς, ηλικιωμένους άνω των 80 ετών, και ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες μετά τον εμβολιασμό τους με το εμβόλιο mRNA της Pfizer.
Στη μελέτη μετείχαν 255 υγειονομικοί και 112 εθελοντές ηλικίας άνω των 80 ετών, χωρίς γνωστή κακοήθη νόσο ή νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.
Ο προσδιορισμός των αντισωμάτων πραγματοποιήθηκε με εγκεκριμένες μεθόδους από τον FDA των ΗΠΑ.
Τα αντισώματα προσδιορίστηκαν τις ημέρες 1 (D1, πρώτη δόση του εμβολίου), D8, D22 (δεύτερη δόση), D36 και D50 για τους υγειονομικούς και τις ημέρες D1, D22 και D50 για τους ηλικιωμένους.
Οι υγειονομικοί που είχαν αρνητικούς τίτλους αντισωμάτων S-RBD την D1, στη συνέχεια παρουσίασαν αύξηση των αντισωμάτων την D22, έφτασαν το ζενίθ μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου (D36) και παρουσίασαν σταδιακή πτώση την D50.
Όσον αφορά τα NΑbs, αυτά παρουσίασαν σημαντική αύξηση την D22 και έφτασαν τη μέγιστη τιμή τους μετά τη δεύτερη δόση (D36) και παρέμειναν σε υψηλές τιμές την D50 (διάμεση τιμή εξουδετέρωσης ≥95%).
Η αύξηση του τίτλου των S-RBD IgG αντισωμάτων ήταν μικρότερης τάξης μεγέθους στα άτομα ηλικίας 51-70 ετών συγκριτικά με αυτά ηλικίας 20-50 ετών. τις ημέρες D22 και D36. Η παρατήρηση αυτή ίσχυε και για τα NΑbs την D22.
Οι ηλικιωμένοι άνω των 80 ετών εμφάνισαν τους χαμηλότερους τίτλους αντισωμάτων συγκριτικά με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες.
Επιπλέον, οι ηλικιωμένες γυναίκες είχαν υψηλότερο τίτλο αντισωμάτων την D22 και D50 συγκριτικά με τους ηλικιωμένους άνδρες, ενώ γενικά σημειώθηκε μια τάση για ανώτερη αντισωματική απάντηση στις γυναίκες και στις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες.
Επίσης μελετήθηκαν και 48 ηλικιωμένοι ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα (ΠΜ, 29 άνδρες, 19 γυναίκες, διάμεση ηλικία 83 έτη, εύρος ηλικιών 59-92 έτη) και συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα του εμβολιασμού του με ομάδα 104 εθελοντών (57 άνδρες, 47 γυναίκες, διάμεση ηλικία 83 έτη, εύρος ηλικιών 65-95 έτη), παρόμοιας ηλικίας και φύλου, που αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου. Τη στιγμή του εμβολιασμού, 35 (72,9%) ασθενείς με ΠΜ λάμβαναν αντι-μυελωματική θεραπεία, 4 ήταν σε ύφεση μετά την ολοκλήρωση του θεραπευτικού σχήματος και 9 είχαν ασυμπτωματικό ΠΜ. Την ημέρα 1, κανένας συμμετέχων δεν είχε τίτλο εξουδετερωτικών αντισωμάτων 30% ή περισσότερο (όριο θετικότητας), ενώ δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ ασθενών και υγιών.
Μετά την πρώτη δόση του εμβολίου, την ημέρα 22, οι ασθενείς με ΠΜ είχαν χαμηλότερους τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων συγκριτικά με τους υγιείς. Η διάμεση τιμή ήταν 20,6% (εύρος 0-96,7%) για τους ασθενείς και 32,5% (5,2-97,3%) για την ομάδα ελέγχου (P<0,01).
Πιο συγκεκριμένα, μόνο 12 ασθενείς (25%) έναντι 57 (54.8%) ατόμων της ομάδας ελέγχου ανέπτυξαν τίτλο εξουδετερωτικών αντισωμάτων τουλάχιστον 30% την ημέρα 22.
Ο αντίστοιχος αριθμός ασθενών και controls που ανέπτυξαν τίτλο τουλάχιστον 50% (όριο κλινικά σημαντικής εξουδετέρωσης του ιού) ήταν 4 (8,3%) και 21 (20,2%), αντίστοιχα. Και οι 4 ασθενείς με ΠΜ ήταν σε ύφεση της νόσου, δε λάμβαναν αντι-μυελωματική αγωγή και είχαν φυσιολογικά επίπεδα μη εμπλεκόμενων ανοσοσφαιρινών μετά τη θεραπεία.
Το εμβόλιο BNT162b2 προκαλεί ισχυρές ανοσοαποκρίσεις που μεταβάλλονται στο χρόνο και εξαρτώνται από το φύλο και κυρίως την ηλικία των εμβολιασθέντων.
Ο κος Τέρπος σημειώνει ότι τα δεδομένα αυτά, που είναι τα πρώτα στη διεθνή βιβλιογραφία για το ρόλο του εμβολιασμού έναντι του SARS-CoV-2 σε ασθενείς με ΠΜ, δείχνουν ότι η χορήγηση της πρώτης δόσης του εμβολίου BNT162b2 οδηγεί σε υποδεέστερη αντισωματική απάντηση στους ηλικιωμένους ασθενείς με ΠΜ.
Τα φυσιολογικά επίπεδα των μη εμπλεκόμενων ανοσοσφαιρινών φαίνεται να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2, τουλάχιστον μετά την πρώτη δόση του εμβολίου.
Επίσης, η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιαστικού προγράμματος των ασθενών με δύο δόσεις, ενώ αναμένονται τα αποτελέσματα των επόμενων μετρήσεων (ημέρα 50) για να φανεί αν οι ασθενείς με ΠΜ θα αναπτύξουν αντισώματα μετά τον εμβολιασμό και πόσο θα τα διατηρήσουν.
H δεύτερη δόση του εμβολίου είναι απολύτως απαραίτητη και στα φυσιολογικά, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους συμπολίτες μας και στα άτομα άνω των 50 ετών.
Η συνέχεια της μελέτης θα αναδείξει τη διάρκεια παρουσίας των αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό (μετρήσεις ανά 3 μήνες μέχρι και 18 μήνες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου) καθώς παρατηρείται ήδη μια οριακή μείωση των τιμών τους μεταξύ 2 και 4 εβδομάδων μετά τη δεύτερη δόση.
