Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, οι καρδιακές αρρυθμίες δεν είναι σπάνιες στα παιδιά. Αν και οι περισσότερες δεν είναι επικίνδυνες, δημιουργούν ιδιαίτερο άγχος σε γονείς και παιδιάτρους, αλλά και στους ίδιους τους ασθενείς, όταν αυτοί μεγαλώνουν.
Οι πιο συχνές αρρυθμίες στα παιδιά είναι:
- Έκτακτες συστολές (κολπικές και κοιλιακές)
- Υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες
- Κοιλιακές Ταχυκαρδίες
- Βραδυκαρδίες (φλεβοκομβική βραδυκαρδία, κολποκοιλιακός αποκλεισμός)
Μερικές από αυτές δεν χρειάζονται θεραπεία, αλλά η σωστή διαγνωστική εκτίμηση επιτρέπει την κατάλληλη καθοδήγηση, ώστε οι ασθενείς να μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή.
Για παράδειγμα, οι έκτακτες συστολές, αποτελούν ένα συχνό εύρημα. Περίπου 7% των παιδιών χωρίς συγγενή καρδιοπάθεια έχουν έκτακτες κοιλιακές συστολές που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι επικίνδυνες και δεν χρειάζονται θεραπεία.
Οι μικροί ασθενείς μπορούν μετά από έναν καλό διαγνωστικό έλεγχο που περιλαμβάνει ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχογράφημα, 24ωρη καταγραφή ρυθμού (Holter) και σε μερικές περιπτώσεις δοκιμασία κοπώσεως και μαγνητική τομογραφία, να συνεχίσουν να ζουν και να γυμνάζονται φυσιολογικά.
Πλήρης έλεγχος και καλό ιστορικό για τις αρρυθμίες στα παιδιά
Ο πλήρης έλεγχος και το καλό ιστορικό, θα αποκαλύψουν τις σπάνιες περιπτώσεις που υποκρύπτεται κάποια σοβαρή καρδιοπάθεια που χρειάζεται θεραπεία και ειδικές προφυλάξεις.
Οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες είναι η συχνότερη αρρυθμία που απαιτεί νοσηλεία και θεραπεία. Περίπου 1 στα 300 παιδιά μπορεί να παρουσιάσει υπερκοιλιακή ταχυκαρδία.
Το συχνότερο αίτιο είναι ένα παραπληρωματικό δεμάτιο, που συνήθως εκδηλώνεται νωρίς στην βρεφική ή ακόμη και εμβρυϊκή ηλικία. Οι ταχυκαρδίες είναι συνήθως πολύ γρήγορες, μέχρι και 300 σφύξεις το λεπτό, και μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια, αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα.
Θεραπεία για τις αρρυθμίες
Η θεραπεία συνίσταται σε φαρμακευτική αγωγή στις μικρότερες ηλικίες (κάτω των 5 ετών), γιατί τα επεισόδια μπορεί να σταματήσουν αυτόματα. Στα μεγαλύτερα παιδιά και στους εφήβους μπορεί να επιτευχθεί ριζική θεραπεία με ειδικούς καθετήρες που καυτηριάζουν την εστία της ταχυκαρδίας με υψίσυχνο ρεύμα, ή με άλλους τύπους καθετήρα που προκαλούν κρυοπηξία. Οι επεμβάσεις αυτές που εκτελούνται στο Ωνάσειο εδώ και πάνω από 25 χρόνια, έχουν πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας που ξεπερνούν το 95% και μικρό κίνδυνο επιπλοκών, κάτω του 1%.
Ξεκινήσαμε για πρώτη φορά τις επεμβάσεις αυτές σε παιδιατρικούς ασθενείς στην Ελλάδα και συνεχίζουμε να έχουμε την μεγαλύτερη εμπειρία, μέ πάνω από 2000 επεμβάσεις στο ενεργητικό μας. Με την ίδια μέθοδο μπορούν να θεραπευθούν και άλλες αρρυθμίες, όπως οι κοιλιακές ταχυκαρδίες, που είναι πιο σπάνιες στα παιδιά.
Τα παιδιά μπορούν να εμφανίσουν επίσης βραδυκαρδίες, όπως αυτές που οφείλονται σε κολποκοιλιακό αποκλεισμό. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι συγγενής ή επίκτητη. Η συγγενής μορφή οφείλεται συνήθως σε μια αυτοάνοση πάθηση της μητέρας, όπως ο ερυθηματώδης λύκος.
Η επίκτητη μορφή είναι συνήθως αποτέλεσμα μια χειρουργικής επέμβασης για συγγενή καρδιοπάθεια. Η αντιμετώπιση συνήθως γίνεται με εμφύτευση βηματοδότη, που μπορεί να γίνει είτε με ανοικτή επέμβαση με θωρακοτομή ή στερνοτομή, αλλά σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να γίνει μέσω της υποκλείδιας φλέβας όπως στους ενήλικες.
Γενετικές αρρυθμίες
Τα παιδιά επίσης μπορεί να πάσχουν από γενετικές αρρυθμίες, που οφείλονται σε κάποια μετάλλαξη στον γενετικό τους κώδικα (στο DNA) που προκαλεί μια μεταβολή στη λειτουργία των καναλιών που μεταφέρουν ηλεκτρικά ιόντα μέσα και έξω από τα κύτταρα της καρδιάς. Υπάρχουν πολλές τέτοιες παθήσεις, αλλά οι συχνότερες είναι το σύνδρομο μακρού QT και το σύνδρομο Brugada. Στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων όπως οι β-αναστολείς για το σύνδρομο μακρού QT, την αποφυγή κάποιων άλλων φαρμάκων, και την αποφυγή έντονου stress και βαρειάς σωματικής κόπωσης.
Σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται η εμφύτευση μιας ειδικής συσκευής που ονομάζεται αυτόματος εμφυτεύσιμος απινιδωτής. Η συσκευή αυτή μπορεί να ανιχνεύσει τις σοβαρές αρρυθμίες και να τις σταματήσει με ένα ηλεκτρικό σοκ. Η τοποθέτηση απινιδωτή μπορεί να είναι απαραίτητη και σε άλλες κατηγορίες ασθενών, όπως αυτοί που πάσχουν από μυοκαρδιοπάθειες, ή βαριές συγγενείς καρδιοπάθειες.
Στην Κλινική Παίδων και Ενηλίκων με Συγγενείς Καρδιοπάθειες μπορούν να αντιμετωπισθούν όλες οι παραπάνω καταστάσεις. Κάθε χρόνο, διενεργούνται από την Κλινική περίπου 120 επεμβάσεις κατάλυσης αρρυθμιών με καθετήρα και 40 εμφυτεύσεις βηματοδοτών και απινιδωτών.
Ιωάννης Παπαγιάννης
Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής Παίδων και Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο
Τηλέφωνο και email επικοινωνίας για οικογένειες παιδιών και ενήλικες ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες ή αρρυθμίες: 210-9493865, [email protected]
Διαβάστε επίσης
Ενισχύονται από την ΠΕΑΝΔ τα δημοτικά ιατρεία για τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1
