Ο συνδυασμός εφηβείας και social media μπορεί να είναι μια τέλεια καταιγίδα και το ιδανικό περιβάλλον για να αναπτυχθούν άκρως επικίνδυνες συμπεριφορές και δραστηριότητες, όπως οι διαδικτυακές προκλήσεις παιχνιδιών που έχουν στοιχίσει τη ζωή πολλών εφήβων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μια έκθεση από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ανέφερε ότι 82 παιδιά στις ΗΠΑ σε μια περίοδο 12 ετών πέθαναν, αφού έπαιξαν το διαδικτυακό Παιχνίδι του Πνιγμού.
Τα παιδιά ρυθμίζουν τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά τους, γιατί οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε επικίνδυνα παιχνίδια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν τους κινδύνους τους.
Η ανάληψη κινδύνων είναι απαραίτητο μέρος της ανθρώπινης ανάπτυξης και οι γονείς, οι συνομήλικοι, τα σχολεία και η ευρύτερη κοινότητα διαδραματίζουν αναπόσπαστο ρόλο στην καθοδήγηση και τον μετριασμό της ανάληψης κινδύνων. Τα παιδιά ελκύονται και συχνά ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες με έναν βαθμό κοινωνικού ή σωματικού κινδύνου, όπως η οδήγηση ποδηλάτου ή το να ζητήσουν από κάποιον να βγουν ραντεβού.
Αυτοί είναι υγιείς κίνδυνοι. Αφήνουν τα παιδιά να εξερευνήσουν τα όρια και να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης κινδύνου. Μία από αυτές τις δεξιότητες είναι η αναρρίχηση. Π.χ. ένας ενήλικας βοηθά ένα παιδί να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο αρχικά καθοδηγώντας το και μετά σταδιακά υποχωρεί καθώς το παιδί αποκτά αυτοπεποίθηση και σκαρφαλώνει μόνο του και με προσοχή.
Η συλλογή πληροφοριών είναι μια άλλη δεξιότητα, όπως το να ρωτάς αν είναι επικίνδυνο να καταπιείς μια κουταλιά κανέλα. Μια τρίτη δεξιότητα είναι η λήψη κατάλληλων μέτρων ασφαλείας – όπως π.χ. να φοράτε κράνος και να έχετε κάποιον κοντά σας όταν κάνετε skateboard.
Η τέλεια καταιγίδα
Κατά την εφηβεία, ο εγκέφαλος αναπτύσσεται και αναπτύσσεται με τρόπους που επηρεάζουν την ωριμότητα, τη λήψη αποφάσεων και τη συναισθηματική ρύθμιση. Ταυτόχρονα, οι ορμονικές αλλαγές αυξάνουν την ορμή για ανταμοιβή και κοινωνική ανατροφοδότηση.
Όλα αυτά τα βιολογικά γεγονότα συμβαίνουν καθώς οι έφηβοι αντιμετωπίζουν όλο και πιο περίπλοκες κοινωνικές σχέσεις ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία. Η επιθυμία ενός εφήβου για κοινωνική αναγνώριση, για να εντυπωσιάσει τους συνομηλίκους, σε συνδυασμό με λιγότερη επίβλεψη από ενήλικα, αυξάνει την πιθανότητα συμμετοχής σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Ένας έφηβος μπορεί να συμμετάσχει σε γελοία και επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια για να εντυπωσιάσει κάποιον που αγαπάει ή για να ταιριάζει με άλλους.
Γι’ αυτό ο συνδυασμός εφήβων και social media μπορεί να είναι μια τέλεια καταιγίδα και το ιδανικό περιβάλλον για τον πολλαπλασιασμό αυτών των επικίνδυνων δραστηριοτήτων.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαμορφώνουν εγκεφαλικά κυκλώματα
Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης καθοδηγούνται από αλγόριθμους που έχουν σχεδιαστεί για την προώθηση της δέσμευσης. Έτσι τροφοδοτούν αυτό που προκαλεί μια έντονη συναισθηματική αντίδραση και φαίνεται να δίνουν προτεραιότητα στον εντυπωσιασμό έναντι της ασφάλειας.
Επειδή οι έφηβοι αντιδρούν έντονα στο συναισθηματικό περιεχόμενο, είναι πιο πιθανό να δουν, να τους αρέσει και να μοιράζονται βίντεο με αυτές τις επικίνδυνες δραστηριότητες. Το πρόβλημα έχει επιδεινωθεί καθώς οι νέοι περνούν περισσότερο χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που οι διαταραχές της διάθεσης μεταξύ των νέων έχουν αυξηθεί απότομα από το 2012, την εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έγιναν ευρέως διαδεδομένα. Αυτές οι διαταραχές της διάθεσης, όπως η κατάθλιψη και τα προβλήματα συμπεριφοράς, υπερδιπλασιάζουν την πιθανότητα να παίξουν οι έφηβοι επικίνδυνα παιχνίδια. Γίνεται ένας φαύλος κύκλος.
Αντί για γονείς ή πραγματικούς φίλους, το TikTok, το YouTube και άλλες εφαρμογές και ιστότοποι διαμορφώνουν τα εγκεφαλικά κυκλώματα ενός παιδιού που σχετίζονται με τη διαχείριση κινδύνου. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντικαθιστούν αυτό που κάποτε ήταν ο ρόλος της κοινότητας στην καθοδήγηση της συμπεριφοράς ανάληψης κινδύνου.
Προστασία των εφήβων
Η παρακολούθηση του τι παρακολουθούν οι έφηβοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι εξαιρετικά δύσκολη και οι ενήλικες συχνά δεν διαθέτουν τα απαραίτητα εφόδια για να βοηθήσουν. Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς. Ανεξήγητα σημάδια στο λαιμό, ματωμένα μάτια ή συχνοί πονοκέφαλοι μπορεί να υποδηλώνουν συμμετοχή σε επικίνδυνες προκλήσεις, όπως π.χ. το παιχνίδι πνιγμού. Ορισμένοι ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το YouTube, είναι ευαίσθητοι στα σχόλια των χρηστών και πιθανόν να καταργήσουν ένα βίντεο που έχει επισημανθεί ως επικίνδυνο.
Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να παίρνουν κάποια ρίσκα, όπως η ένταξη σε μια νέα κοινωνική ομάδα ή η συμμετοχή σε υπαίθριες δραστηριότητες. Αυτοί οι υγιείς κίνδυνοι βοηθούν τα παιδιά να μάθουν από τα λάθη, να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και να βελτιώσουν τις δεξιότητες διαχείρισης κινδύνου. Όσο περισσότερο μπορούν να αξιολογήσουν και να διαχειριστούν πιθανούς κινδύνους, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να εμπλακούν σε πραγματικά ανθυγιεινές συμπεριφορές.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Ο κρυφός χημικός κίνδυνος που κρύβεται στο smartwatch
Άδωνις Γεωργιάδης: Τι σηματοδοτούν οι επισκέψεις του στις γιορτές
