Τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί παρατηρούν μια ανησυχητική τάση, ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται όλο και συχνότερα σε άτομα κάτω των 50 ετών. Πρόκειται για τον λεγόμενο καρκίνο πρώιμης εμφάνισης, που αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς παρά τη συνολική μείωση της νόσου λόγω προληπτικών ελέγχων όπως οι κολονοσκοπήσεις.
Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο ASCO Daily News από τους Julia
Freckelton και συνεργάτες, τα τελευταία χρόνια, οι γιατροί και οι ερευνητές παρατηρούν μια
ανησυχητική τάση: ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε νεότερα άτομα, κάτω των 50 ετών. Η ασθένεια αυτή, γνωστή ως καρκίνος πρώιμης εμφάνισης, αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς σε πολλές χώρες. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα συνολικά ποσοστά του καρκίνου του παχέος εντέρου, που μειώνονται χάρη στα προγράμματα προληπτικού ελέγχου, όπως οι κολονοσκοπήσεις, τα οποία βοηθούν στον εντοπισμό και την αφαίρεση προκαρκινικών αλλοιώσεων.
Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος
(Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου, η Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος
– Ογκολόγος), ο Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας) και ο Θάνος
Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας,
Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) αναφέρουν πως παραδοσιακά, γνωρίζουμε ότι η διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και κόκκινο κρέας, η κατανάλωση αλκοόλ και ο καθιστικός τρόπος ζωής αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Όμως, στην περίπτωση των νεότερων ατόμων, η εικόνα φαίνεται πιο περίπλοκη. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου πρώιμης εμφάνισης δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο από αυτούς τους γνωστούς παράγοντες. Πρόσφατες μελέτες στρέφουν την προσοχή τους πλέον στο μικροβίωμα του εντέρου.
Γνωστοί και νέοι παράγοντες κινδύνου
Παραδοσιακά, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η υψηλή πρόσληψη επεξεργασμένων τροφών, η χρήση αλκοόλ και ο καθιστικός τρόπος ζωής θεωρούνται βασικοί παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου. Στους νέους, όμως, τα πράγματα φαίνεται να είναι πιο σύνθετα. Μελέτες δείχνουν ότι οι περισσότερες περιπτώσεις πρώιμης εμφάνισης δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο από αυτούς τους παράγοντες.
Η έρευνα στρέφει τώρα την προσοχή στο μικροβίωμα του εντέρου, δηλαδή στο σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν στον οργανισμό μας και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πέψη, την άμυνα του οργανισμού και τη ρύθμιση της φλεγμονής. Όταν η ισορροπία του διαταράσσεται, μπορεί να προκληθούν σοβαρά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου.
Διαφορές στο μικροβίωμα των νέων ασθενών
Έρευνες δείχνουν ότι νεότεροι ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου εμφανίζουν διαφορετικό μικροβίωμα σε σχέση με μεγαλύτερους ασθενείς. Ειδικά βακτήρια όπως το Flavonifractor plautii εμφανίζονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις και σχετίζονται με χαμηλή κατανάλωση φλαβονοειδών από φρούτα και λαχανικά. Πειράματα σε ζώα επιβεβαιώνουν ότι η διατροφή επηρεάζει τη φλεγμονή στο έντερο και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.
Κληρονομικότητα και τρόπος ζωής
Ορισμένες γενιές μπορεί να κληρονομήσουν αλλαγές στο μικροβίωμα όχι μέσω γονιδίων, αλλά λόγω των διατροφικών και περιβαλλοντικών συνηθειών των προηγούμενων γενεών. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως το Lynch syndrome, ο καρκίνος οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες, αλλά η δυσβίωση επιδεινώνει την κατάσταση.
Η καλύτερη άμυνα παραμένει η πρόληψη: υγιεινή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά, περιορισμός κόκκινου κρέατος, τακτική σωματική άσκηση και μετρημένη χρήση αντιβιοτικών. Οι νέοι πρέπει να είναι ενήμεροι για αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου ή παρουσία αίματος και να ζητούν άμεσα ιατρική βοήθεια.
Η έρευνα στο μικροβίωμα ανοίγει δρόμους για καλύτερη κατανόηση της ασθένειας και μπορεί να συμβάλει στην αναχαίτιση της ανησυχητικής αύξησης των περιστατικών καρκίνου σε νεαρές ηλικίες.
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Νέα μελέτη αποκαλύπτει ποια λαχανικά προστατεύουν από τον καρκίνο του εντέρου
