Γιατί τα κουνούπια τσιμπούν πάντα εμένα και όχι τους άλλους; Το ερώτημα αυτό βασανίζει όσους ταλαιπωρούνται κάθε καλοκαίρι από το τσίμπημα των κουνουπιών και η επιστήμη έχει μερικές απαντήσεις.
Πρέπει κατ’ αρχήν να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν περισσότερα από 3.500 είδη κουνουπιών, μερικά μόνο από τα οποία τσιμπούν ανθρώπους. Και μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν γιατί χρειάζονται αίμα ως πηγή πρωτεΐνης για τα αυγά τους.
Για να το πάρουν, τρυπούν το δέρμα του επιλεγμένου ξενιστή τους χρησιμοποιώντας την προβοσκίδα τους που μοιάζει με βελόνα. Το τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει φαγούρα, να πρηστεί το σημείο, ακόμη και να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια.
Σε πολλές χώρες, ένα τσίμπημα κουνουπιού είναι κάτι περισσότερο από μια ενόχληση. Από το παράσιτο της ελονοσίας που μεταδίδεται από το είδος Anopheles μέχρι τους ιούς που προκαλούν κίτρινο πυρετό και δάγκειο πυρετό, τα κουνούπια είναι υπεύθυνα για τη μετάδοση πολλών ακόμα και θανατηφόρων ασθενειών.
Ακόμα κι αν ζείτε κάπου όπου ένα τσίμπημα δεν ενέχει κίνδυνο ασθένειας, το ενοχλητικό βούισμα ενός κουνουπιού είναι ένας ανεπιθύμητος θόρυβος.
Ο κνησμός και το πρήξιμο από το τσίμπημα μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες. Το ξύσιμο της φαγούρας μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση και, για πολύ λίγους ανθρώπους, σε αλλεργική αντίδραση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναφυλακτικό σοκ.
Γιατί τα κουνούπια τσιμπούν πάντα εμένα;
Πόσο συχνά έχετε επιστρέψει στο σπίτι από μία βραδινή έξοδο με τσιμπήματα κουνουπιών για να διαπιστώσετε ότι άλλοι στην ίδια έξοδο δεν έχουν τσιμπηθεί καθόλου; Τι είναι αυτό που κάνει τα κουνούπια να προτιμούν μερικούς ανθρώπους ενώ, προφανώς, αγνοούν άλλους;
Ο Δρ Jagdish Khubchandani , καθηγητής δημόσιας υγείας στο New Mexico State University, δήλωσε στο Medical News Today ότι:
«Οι λόγοι για τους οποίους τα κουνούπια έλκονται από τον άνθρωπο έχουν συζητηθεί σε μερικές μελέτες. Αυτές οι μελέτες έχουν συζητήσει την οσμή του σώματος, το χρώμα του σώματος, τη θερμοκρασία και την υφή του δέρματος, τα μικρόβια που ζουν στο δέρμα, την κατάσταση εγκυμοσύνης, το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέεται από τον άνθρωπο, το αλκοόλ και τον τύπο διατροφής. Συνολικά, οι μελέτες δείχνουν ότι οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα με υψηλή θερμοκρασία σώματος και ιδρώτα, με ποικίλη παρουσία μικροβίων στο δέρμα και εκείνα με πιο σκούρο δέρμα θα μπορούσαν να είναι πιο ευαίσθητα».
Αλλά η απάντηση δεν είναι απλή – οι χημικές ουσίες που προσελκύουν ορισμένα είδη κουνουπιών έχει αποδειχθεί ότι απωθούν άλλα. Και οι άνθρωποι παράγουν χιλιάδες διαφορετικές χημικές ουσίες, επομένως δεν είναι εύκολο να βρει κανείς ποιες από αυτές επηρεάζουν τη συμπεριφορά των κουνουπιών.
Το διοξείδιο του άνθρακα
Οι άνθρωποι, μαζί με όλα σχεδόν τα άλλα ζώα, εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα (CO2), θερμότητα και υγρασία ως αποτέλεσμα της κυτταρικής αναπνοής. Και αυτό είναι που αρχικά τραβά τα κουνούπια.
Τα θηλυκά κουνούπια ανιχνεύουν CO2, καθώς και άλλες οσμές του δέρματος, χρησιμοποιώντας εξαιρετικά ευαίσθητα νευρικά κύτταρα που ονομάζονται νευρώνες cpA.
Μια μελέτη προτείνει ότι τρία διαφορετικά είδη κουνουπιών που μεταφέρουν ασθένειες ενεργοποιούνται και έλκονται από το CO2. Αλλά όλοι εκπνέουν CO2, επομένως αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί τα κουνούπια τσιμπούν μερικούς ανθρώπους περισσότερο από άλλους.
Άλλη μελέτη υποδηλώνει ότι όσο υψηλότερη είναι η παραγωγή CO2 τόσο μεγαλύτερη είναι η έλξη. «Τα άτομα με μεγαλύτερη μάζα σώματος φαίνεται να είναι πιο ελκυστικά για τα κουνούπια και τις σκνίπες, λόγω αυξημένης επιφάνειας και παραγωγής CO2».
Θα μπορούσε, λοιπόν, η διατήρηση μιας υγιούς μάζας σώματος να βοηθήσει να αποτρέψει τους πικραμένους; Παραμένει ασαφές.
Γαλακτικό οξύ
Αρκετές μελέτες έχουν εντοπίσει το γαλακτικό οξύ ως μια άλλη χημική ουσία προς την οποία στρέφονται τα κουνούπια. Ήδη από το 1968, μια μελέτη διαπίστωσε ότι το γαλακτικό οξύ προσέλκυε τα θηλυκά κουνούπια που προκαλούν την ασθένεια του κίτρινου πυρετού .
Παράγουμε γαλακτικό οξύ όταν ασκούμαστε, επομένως η καλύτερη συμβουλή είναι να πλυθείτε αμέσως μετά την άσκηση. Στη συνέχεια, στεγνώστε καλά πριν βγείτε έξω .
Βακτήρια του δέρματος
Καλυπτόμαστε από εκατομμύρια βακτήρια — τα μικροχλωρίδα του δέρματος που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του δέρματος. Αλλά η σύνθεση της μικροχλωρίδας του δέρματός σας καθορίζει εάν είναι πιθανό να τσιμπηθούμε;
Μια μελέτη διερεύνησε αυτό το ενδεχόμενο με το Anopheles gambiae, ένα κουνούπι που προκαλεί την ελονοσία. Δοκίμασαν τη μικροχλωρίδα του δέρματος 48 ανδρών σε γυάλινες χάντρες που είχαν κυλήσει στα πόδια των ανδρών ως δόλωμα σε παγίδες κουνουπιών.
Βρήκαν ότι εννέα από τους άνδρες ήταν ιδιαίτερα ελκυστικοί για τα κουνούπια, επτά ήταν ελάχιστα ελκυστικοί, με τους υπόλοιπους κάπου στο ενδιάμεσο.
Είχε αποτέλεσμα η μελέτη για την μικροχλωρίδα; Προφανώς ναι. Όσο μεγαλύτερος ήταν ο αριθμός των βακτηρίων στα πόδια, τόσο πιο ελκυστικά ήταν για τα κουνούπια.
Ωστόσο η μελέτη κατέληξε, ότι άτομα με υψηλότερη μικροβιακή ποικιλότητα είναι λιγότερο ελκυστικά για τα κουνούπια και ως εκ τούτου μπορεί να δέχονται λιγότερα τσιμπήματα.
Η μικροχλωρίδα του δέρματός μας επηρεάζεται από τη γενετική, την ηλικία και το ανοσοποιητικό μας σύστημα, κάτι για το οποίο δεν μπορούμε πραγματικά να κάνουμε πολλά. Αλλά τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε για τον καθαρισμό και την ενυδάτωση μπορεί επίσης να έχει αποτέλεσμα, οπότε ίσως αποφύγετε τα αντιβακτηριακά σαπούνια εάν θέλετε να προσπαθήσετε να μην τσιμπήσουν τα ζωύφια.
Πτητικές ενώσεις
Αυτά τα χρήσιμα μικρόβια επηρεάζουν επίσης τις χημικές ουσίες που εκπέμπουμε. Ο ανθρώπινος ιδρώτας, για παράδειγμα, είναι εντελώς άοσμος έως ότου τα βακτήρια δράσουν πάνω του.
Όλα αυτά τα βακτήρια του δέρματος μετατρέπουν τις ενώσεις στον ιδρώτα και το σμήγμα μας σε πτητικές ενώσεις, μερικές από τις οποίες προσελκύουν και μερικές από τις οποίες απωθούν τα κουνούπια.
Και, σύμφωνα με τις μελέτες, κάποια μικροχλωρίδα του δέρματος φαίνεται να εκπέμπει ενώσεις που κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο ελκυστικούς για τα κουνούπια και έτσι λειτουργούν ως ενσωματωμένο αμυντικό σύστημα.
Δυστυχώς, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη επεξεργαστεί πώς να διαχειριστούμε τη μικροχλωρίδα του δέρματος για να αξιοποιήσουμε αυτά τα ευεργετικά αποτελέσματα, αλλά οι συγγραφείς της μελέτης πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους μπορεί να δώσουν κάποιες ενδείξεις.
Ομάδα αίματος
Περισσότερο από μια μελέτη έχει διερευνήσει εάν η ομάδα αίματος έχει κάποια επίδραση στο πόσο πιθανό είναι να δαγκωθείτε. Υπάρχουν καλά νέα για όσους έχουν ομάδα αίματος Α – τα κουνούπια φαίνεται να το βρίσκουν λιγότερο ελκυστικό – αλλά όχι τόσο καλό για την ομάδα αίματος Ο.
Τα άτομα με αυτήν την ομάδα αίματος θεωρήθηκαν ως ένα νόστιμο γεύμα από σχεδόν διπλάσια κουνούπια από αυτά που προσγειώθηκαν σε άτομα με την ομάδα Α.
Υπάρχει, ωστόσο, κάποιο πλεονέκτημα για όσους έχουν ομάδα αίματος Ο. Εάν το κουνούπι που σας τσιμπήσει έχει το παράσιτο της ελονοσίας, οι άνθρωποι της ομάδας O είναι πολύ λιγότερο πιθανό να πάθουν σοβαρή ελονοσία από άτομα με άλλες ομάδες αίματος.
Είναι αλήθεια ότι κάποιους δεν τους τσιμπάνε κουνούπια όπως εμένα;
Μια άλλη θεωρία είναι ότι όλους μπορεί να τους τσιμπήσουν κουνούπια, αλλά μερικοί άνθρωποι απλώς δεν παρατηρούν τα τσιμπήματα επειδή δεν αντιδρούν σε αυτά.
Εάν δεν υπάρχει φαγούρα ή πρήξιμο, ίσως απλώς να υποθέσουν ότι δεν έχουν τσιμπηθεί.
Ο Δρ Khubchandani συμφώνησε ότι μπορεί να υπάρχει κάτι σε αυτή τη θεωρία: «Οποιοσδήποτε μπορεί να τσιμπηθεί από ένα κουνούπι, αλλά οι αντιδράσεις μας μπορεί να διαφέρουν. Αυτό εν μέρει εξαρτάται από τον τύπο του τσιμπήματος και το είδος κουνουπιού, το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά μας – είτε το αγνοούμε, είτε λαμβάνουμε το τσίμπημα στα σοβαρά».
Τι να κάνω για μη με τσιμπούν τα κουνούπια
Έτσι, αν είστε από εκείνους τους ανθρώπους που τα κουνούπια λατρεύουν να τσιμπούν, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην μπορούν να σας πουν ακριβώς γιατί. Ίσως εκπέμπετε περισσότερο CO2, θερμότητα ή γαλακτικό οξύ, έχετε ομάδα αίματος Ο ή έχετε τον «λάθος» τύπο βακτηρίων στο μικροβίωμα σας.
Αλλά μην αποδεχτείτε απλώς τη μοίρα σας. Υπάρχουν μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για να μην μας τσιμπήσουν τα κουνούπια.
Ένα μέτρο μπορεί να είναι να φοράτε ανοιχτόχρωμα ρούχα, γιατί κάποιες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα κουνούπια έλκονται από σκούρα χρώματα. Το ανοιχτό πράσινο και το μπλε μπορεί να είναι το καλύτερο – ήδη από το 1902, μια μελέτη πρότεινε ότι το πορτοκαλί και το κίτρινο φαίνεται να απωθούν τα έντομα.
Χρησιμοποιήστε ένα εντομοαπωθητικό στο δέρμα – τα φυσικά προϊόντα, όπως η σιτρονέλλα, το λεμονόχορτο και η μέντα, μπορεί να είναι αποτελεσματικά.
Δοκιμάστε να αποφύγετε την μπύρα – μία μικρή μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που είχαν πιει μπύρα ήταν πολύ πιο ελκυστικοί για τα κουνούπια.
Εάν έχετε κήπο, βεβαιωθείτε ότι δεν έχει στάσιμα νερά που μπορούν να αναπαραχθούν τα κουνούπια.
Ελέγξτε επίσης τα φυτά στον κήπο σας – φυτά με έντονα άρωμα όπως ο βασιλικός, η λεβάντα τα κουνούπια θα κρατηθούν μακριά από αυτά.
Και αν όλα τα άλλα αποτύχουν, καθίστε κοντά σε κάποιον που είναι μεγαλύτερο μαγνήτης κουνουπιών από εσάς!
Διαβάστε επίσης
Αυτοκόλλητο στο δέρμα με τσιπάκι, θα αναλύει δεδομένα υγείας, όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος
Γιατί κάποια καρκινικά κύτταρα επιζούν μετά από χημειοθεραπεία
