Δύο χρόνια μετά τη δημιουργία του Ελληνικού Δικτύου Μοριακής Ογκολογίας (ΕΔΙΜΟ), που στοχεύει στον συντονισμό ελληνικών πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων για την παραγωγή έρευνας αιχμής στη μοριακή ογκολογία και την ιατρική ακριβείας, εκπρόσωποι των φορέων που το απαρτίζουν παρουσίασαν αποτελέσματα γύρω από την έρευνα στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου στην Ελλάδα. Στα αποτελέσματα αυτά συγκαταλέγονται και δύο σημαντικές ψηφιακές υποδομές.
Μέλη του Ελληνικού Δικτύου Μοριακής Ογκολογίας είναι το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), που έχει και τον συντονισμό, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ», το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Πατρών, μέσα από συνολικά δέκα ερευνητικά εργαστήρια.
Ψηφιακά εργαλεία στη μοριακή ογκολογία
Ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα του ΕΔΙΜΟ, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι η δημιουργία ψηφιακού μητρώου, όπου συλλέγονται τα δεδομένα που παράγονται στα εργαστήρια του Δικτύου από την ανάλυση των δειγμάτων των ασθενών. Στόχος είναι τα δεδομένα αυτά να είναι προσβάσιμα σε ερευνητές για τις μελέτες τους στην κατανόηση και πορεία της νόσου στη μοριακή ογκολογία.
Η δεύτερη επιτυχία του προγράμματος είναι η δημιουργία μιας πλατφόρμας ανάλυσης των ψηφιακών γενετικών δεδομένων. Την πλατφόρμα παρουσίασε στη σχετική ημερίδα για το ΕΔΙΜΟ ο ερευνητής και υπεύθυνος Βιοπληροφορικής της Μονάδας Γονιδιωματικής του ΕΚΕΒΕ «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», Παναγιώτης Μούλος. Όπως περιέγραψε, μέσα από την πλατφόρμα γίνεται ανίχνευση μεταλλαγών στο δείγμα του ασθενή σε σχέση με το γονιδίωμα αναφοράς και στη συνέχεια με κλινική επισημείωση επιτυγχάνεται η κατηγοριοποίηση και ο χαρακτηρισμός των μεταλλάξεων. Στόχος της πλατφόρμας είναι η διασύνδεσή της και με άλλες πλατφόρμες του ΕΔΙΜΟ.
Επόμενος στόχος
Οι παραπάνω ψηφιακές υποδομές χρησιμοποιούνται ήδη και επόμενος στόχος είναι, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής του ΕΔΙΜΟ, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, Κωνσταντίνος Στρατάκης, «να εμπλουτιστούν με χιλιάδες δείγματα ασθενών μέχρι το τέλος του 2025, ώστε να αρχίσουν να χρησιμοποιούνται σε ερευνητικές μελέτες. Το πιο σημαντικό όμως για το μέλλον είναι ότι ελπίζουμε αυτές οι υποδομές να χρησιμοποιηθούν από το Εθνικό Σύστημα Υγείας».
Η προσβασιμότητα των δεδομένων στους ερευνητές και η αξιοποίηση των συστημάτων από το Εθνικό Σύστημα Υγείας αποτελούν σημαντικούς στόχους του Δικτύου. Ο συντονιστής του ΕΔΙΜΟ επισημαίνει ότι το Δίκτυο «σχεδιάστηκε ούτως ώστε ως ερευνητικό πρόγραμμα να αναπτύξει νέες τεχνολογίες και νέες υπηρεσίες για τους ασθενείς με καρκίνο, αλλά και με την προοπτική να είναι τελείως ανοιχτό, τόσο στους γιατρούς, όσο και στα ερευνητικά και κλινικά ιδρύματα και πανεπιστημιακές κλινικές, όπως και να περάσει κάποια στιγμή το Εθνικό Σύστημα Υγείας, στις ογκολογικές κλινικές.
«Θέλω να πιστεύω ότι το ΕΔΙΜΟ λειτουργεί ως ένα πρότυπο συνολικά για το πώς ονειρευόμαστε να λειτουργεί η ιατρική ακριβείας, στη μοριακή ογκολογία στο μέλλον στη χώρα μας. Και με τις λέξεις πρότυπο και όνειρο αναφέρομαι στο γεγονός ότι η τεχνολογία σήμερα για πρώτη φορά επιτρέπει αυτό που λέμε εξατομίκευση της ιατρικής πράξης. Με άλλα λόγια, ανιχνεύοντας το γενετικό υλικό ενός ογκολογικού ασθενή, κατανοώντας τον ασθενή και το περιβάλλον όπου ζει, μπορούμε να δώσουμε μια εξατομικευμένη συμβουλή και θεραπεία», υπογραμμίζει ο κ. Στρατάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος στα επόμενα χρόνια η ιατρική πράξη, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριά της χώρας μας, να μην είναι εξατομικευμένη.
Επίσης, η χρήση της νέας τεχνολογίας μπορεί να είναι απόλυτα δημοκρατική. Δηλαδή ο κάθε γιατρός και πάροχος υγείας μπορεί να έχει τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτής της εξατομικευμένης γνώσης για την καλύτερη κατανόηση των ασθενών τους».
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Καινοτομία, νέες μέθοδοι και ελάχιστη επεμβατική χειρουργική στην ογκολογία
