Με κεντρικό μήνυμα «Ο Πνευμονολόγος στο επίκεντρο» πραγματοποιείται στις 11-15 Δεκεμβρίου 2024, πνευμονολόγοι από ολόκληρη τη χώρα θα βρεθούν, στο 33ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο που διοργανώνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ). Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα μελέτης που διεξήχθη το διάστημα Ιανουάριος–Απρίλιος 2024 και αφορούσε τις λοιμώξεις αναπνευστικού στην ΠΦΥ. Όπως εξηγεί ο Πρόεδρος της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Στέλιος Λουκίδης «στη μελέτη συμμετείχαν 28 ιδιώτες Πνευμονολόγοι από όλη τη χώρα.
Μελέτη
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, στο σύνολο της χώρας 164.641 ασθενείς επισκέφθηκαν ιδιώτη Πνευμονολόγο. Κατά Μ.Ο. 12 ασθενείς επισκέφθηκαν ιδιώτη Πνευμονολόγο ανά ημέρα (για το τρίμηνο της μελέτης). 75.824 ασθενείς διαγνώστηκαν με λοίμωξη αναπνευστικού (46,1%). 34,7% από αυτούς είχαν απλή οξεία βρογχίτιδα, 22,2% είχαν λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, 16,2% είχαν λοίμωξη με παρόξυνση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, 20,5% είχαν λοίμωξη με παρόξυνση άσθματος.
Τέλος, 6,4% είχαν διαγνωσμένη ακτινολογικά πνευμονία. Από το σύνολο των λοιμώξεων, 10,5% αφορούσαν γρίπη και 4,5% COVID-19. 37,8% έκαναν εργαστηριακό έλεγχο ενώ 41,3% έκαναν ακτινογραφία θώρακος. 46,6% έλαβαν αντιβίωση. Από τις λοιμώξεις αναπνευστικού 0,78% έκανε νοσηλεία σε νοσοκομείο και 0,11% κατέληξε. Από τα προαναφερόμενα στοιχεία προκύπτει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του Πνευμονολόγου στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στη διαχείριση των λοιμώξεων του αναπνευστικού καθώς και στην απομείωση της πίεσης στο Σύστημα Υγείας. Η διαχείριση δε, όπως φαίνεται, οδήγησε σε πάρα πολύ μικρό αριθμό νοσηλειών και σαφέστατα σε πολύ μικρότερο αριθμό θανάτων».
Αύξηση των λοιμώξεων
Την περίοδο 2022-2024 παρουσιάστηκαν 337 σοβαρές λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος στα ΤΕΠ του ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» λόγω RSV και 149 εξ αυτών χρειάστηκαν νοσηλεία. Οι περισσότεροι ασθενείς ήταν ηλικίας άνω των 60 ετών και είχαν τουλάχιστον μία συννοσηρότητα (ΧΑΠ, άσθμα, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά, κάπνισμα, υπέρταση, ανοσοκαταστολή). 36,5% των νοσηλευόμενων εμφάνισε επιπλοκές (βακτηριακή επιλοίμωξη, σήψη, αναπνευστική ανεπάρκεια, στεφανιαίο ή άλλο καρδιακό επεισόδιο, θρόμβωση, ARDS), 6% χρειάστηκε να εισαχθεί στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και 14,2% κατέληξαν. Η θνησιμότητα ήταν σημαντικά υψηλότερη στους ασθενείς με ΧΑΠ και ακόμη υψηλότερη για εκείνους με συνδυασμό ΧΑΠ και καρδιαγγειακής νόσου».
Επιστροφή φυματίωσης
Μετά την πανδημία, η φυματίωση έγινε ξανά το λοιμώδες νόσημα με τη μεγαλύτερη θνητότητα παγκοσμίως. Αντίστοιχα και στην Ελλάδα, με μια εντυπωσιακή αύξηση της επίπτωσης κατά 54% το 2023 σε σχέση με το 2022, η επίπτωση της φυματίωσης επανήλθε και ξεπέρασε τα επίπεδα του 2019».
Τα προβλήματα αντιμετώπισης της φυματίωσης είναι πολλαπλά και διαχρονικά, εξηγεί ο Χαράλαμπος Μόσχος, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Αντιφυματικό Τμήμα-Μονάδα Ανθεκτικής Φυματίωσης ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Μέλος Δ.Σ. ΕΠΕ. Παραμένει το πρόβλημα της υποδήλωσης των πραγματικών περιστατικών, ενώ συνεχίζονται οι συχνές ελλείψεις ακόμα και των βασικότερων αντιφυματικών φαρμάκων, όπως είναι ο συνδυασμός ισονιαζίδης και ριφαμπικίνης. Παράλληλα, σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις στην προμήθεια των νεότερων αντιφυματικών φαρμάκων τα οποία ενδείκνυνται για τη θεραπεία πολυανθεκτικής και εξαιρετικά ανθεκτικής φυματίωσης. Τα εξειδικευμένα εργαστήρια είναι λίγα και δραματικά υποστελεχωμένα, με περιορισμένες δυνατότητες σε σχέση με τα αντίστοιχα εργαστήρια των υπόλοιπων ανεπτυγμένων χωρών.
Σημαντικά προβλήματα, λένε οι πνευμονολόγοι, είναι ότι δεν γίνεται προσυμπτωματικός έλεγχος για φυματίωση σε πρόσφυγες, μετανάστες και άλλες ευάλωτες ομάδες. Το αποτέλεσμα είναι οι περισσότεροι ασθενείς να διαγιγνώσκονται με σημαντική καθυστέρηση, με εκτεταμένη φυματίωση, και έχοντας ήδη διασπείρει τη νόσο. Επίσης σημαντικός αριθμός ασθενών με ενεργό φυματίωση που ξεκινούν αντιφυματική αγωγή διακόπτουν από μόνοι τους τη θεραπεία. Απουσιάζουν δε πλήρως, προγράμματα άμεσα εποπτευόμενης θεραπείας (DOT).
Υγιεινός αέρας
Σχετικά με την ειδικότητα της Πνευμονολογίας, ο Αντιπρόεδρος της ΕΠΕ Καθηγητής Πνευμονολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Νικόλαος Τζανάκης τόνισε: «Το μεγαλύτερο σύγχρονο πρόβλημα υγείας είναι η ποιότητα και η υγιεινότητα του αέρα που αναπνέουμε. Ο ποιοτικός υγιεινός αέρας σημαίνει την αποφυγή των αναπνευστικών ρύπων των πόλεων ή του εργασιακού μας περιβάλλοντος αλλά και τη σχετική καθαρότητά του από πολλούς θανάσιμους εισπνεόμενους ιούς και μικρόβια, όπως π.χ. ο κορονοϊός. Η Πνευμονολογία ασχολείται με τα νοσήματα που προκαλούνται από την εισπνοή μολυσμένου αέρα, διαταράσσοντας τη ζωτικότερη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, την αναπνοή.
Είναι πρόσφατη η μνήμη του κρίσιμου ρόλου της Πνευμονολογίας στην αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Στο αντικείμενό της περιλαμβάνονται τα 3 από τα 5 πιο θανατηφόρα νοσήματα της ανθρωπότητας: ΧΑΠ, πνευμονικός καρκίνος και πνευμονίες. Η Πνευμονολογία αναπτύσσει εκτός από την κλασική πρωτοβάθμια και νοσοκομειακή Πνευμονολογία, ποικιλία άλλων δεξιοτήτων και εξειδικεύσεων όπως η Επειγοντολογία, Εντατικολογία, Επεμβατική Πνευμονολογία και Ογκολογία του πνεύμονα, διαδραματίζοντας κομβικό ρόλο στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας».
Βελτίωση της φυσικής κατάστασης
«Η πνευμονική αποκατάσταση είναι μια παρέμβαση που έχει ως στόχο τη βελτίωση της φυσικής και ψυχολογικής κατάστασης και τη μείωση των σωματικών και συναισθηματικών επιπτώσεων μιας χρόνιας πάθησης του αναπνευστικού στη ζωή ενός ατόμου» εξηγεί ο Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Δ/ντής Α΄ Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Πέτρος Μπακάκος.
«Αποτελεί μέρος της ολοκληρωμένης διαχείρισης των ασθενών και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την άσκηση, την εκπαίδευση, τη φυσικοθεραπεία, διατροφικές οδηγίες και την αυτοδιαχείριση. Οι ασθενείς υποβάλλονται σε προσεκτική αξιολόγηση πριν από τη συμμετοχή τους στα προγράμματα αυτά, στα οποία συμμετέχουν εκτός των ιατρών, εργοθεραπευτές, διαιτολόγοι, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι». Τα προγράμματα, λένε οι πνευμονολόγοι, έχουν διάρκεια 6 έως 8 εβδομάδων, γίνονται συνήθως δύο φορές την εβδομάδα και είναι εξατομικευμένα στις ανάγκες και δυνατότητες κάθε ασθενούς.
«Η αποκατάσταση έχει αποδειχθεί η πιο αποτελεσματική θεραπευτική στρατηγική για τη βελτίωση της δύσπνοιας, της ποιότητας ζωής και της αντοχής στην άσκηση, στους περισσότερους ασθενείς με ΧΑΠ. Ωστόσο, ασθενείς με άλλα πνευμονικά νοσήματα όπως διάμεσες πνευμονοπάθειες, βρογχεκτασίες, ακόμη και καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και με καρδιοπάθειες, έχει φανεί ότι επίσης ωφελούνται από την αποκατάσταση» προσθέτει.
Σημαντική πρόοδος στην έρευνα
Ο πλειόμορφος ρόλος της ανοσοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα και η αναγνώριση και αντιμετώπιση των πιθανών παρενεργειών αυτής θα αποτελέσουν βασικό αντικείμενο των εργασιών του Συνεδρίου. Όπως εξηγεί ο Ελευθέριος Ζέρβας, Συντονιστής Δ/ντής ΕΣΥ, 7η Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Ταμίας ΕΠΕ, ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια επιδημία των καιρών μας με μεγάλη επίπτωση στην κοινωνία. Παραμένει η κύρια αιτία θνησιμότητας από καρκίνο, παγκοσμίως και στην Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια, αναφέρουν οι πνευμονολόγοι, έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος στο πεδίο της ιατρικής έρευνας όσον αφορά τις θεραπείες στον καρκίνο του πνεύμονα, με την ανοσοθεραπεία να αποτελεί πλέον μία από τις βασικές θεραπευτικές μας επιλογές. Η χρήση της ανοσοθεραπείας αρχικά στα μεταστατικά στάδια της νόσου βοήθησε να αυξήσουμε την επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα σε επίπεδα που ούτε φανταζόμασταν πριν από μερικά χρόνια. Τα τελευταία χρόνια, λένε οι πνευμονολόγοι, η ανοσοθεραπεία προστέθηκε στις επιλογές μας στη θεραπεία του πρώιμου καρκίνου του πνεύμονα, πριν, μετά το χειρουργείο ή και περιεγχειρητική, αυξάνοντας σημαντικά την πιθανότητα ένας ασθενής να ζήσει χωρίς υποτροπή της νόσου για αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Αποκεντρωμένη φροντίδα: Λύση στις πιέσεις του συστήματος υγείας, εργαλείο για τους ασθενείς
Παθήσεις σπονδυλικής στήλης: Νέες εφαρμογές που αξιοποιούν τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη
