Ανησυχία προκαλεί στην επιστημονική κοινότητα το λεγόμενο κουνούπι του κίτρινου πυρετού. Το εν λόγω κουνούπι – η επιστημονική ονομασία του οποίου είναι Aedes aegypti – ευθύνεται για συγκεκριμένες ασθένειες στην Ευρώπη, που το τελευταίο διάστημα ολοένα αυξάνονται.
Το Aedes aegypti είναι παγκοσμίως γνωστό ως διαβιβαστής διάφορων ιών, μεταξύ άλλων, του κίτρινου πυρετού, του Δάγκειου, του Τσικουνγκούνια και του Ζίκα. Eίναι, μάλιστα, καλύτερος διαβιβαστής από το γνωστό ασιατικό κουνούπι τίγρης.
“Να σημειωθεί ότι για τις συγκεκριμένες ασθένειες στην Ευρώπη καταγράφονται συνεχώς εισαγόμενα κρούσματα σε ευρωπαίους πολίτες, που ταξιδεύουν σε κράτη, τα οποία έχουν εγχώρια μετάδοση των συγκεκριμένων ασθενειών και επιστρέφοντας νοσούν στη χώρα όπου διαβιούν”, λέει στο Healthstories ο Δρ. Αντώνιος Μιχαηλάκης, Διευθυντής Ερευνών στο Εργαστήριο Εντόμων & Παρασίτων Υγειονομικής Σημασίας στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.
Τι αναμένεται για το κουνούπι του κίτρινου πυρετού
Σύμφωνα με τον ειδικό, η τελευταία καταγραφή του Aedes aegypti στην Ελλάδα ήταν στα μέσα προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Από τότε δεν έχει εμφανιστεί στη χώρα μας, αλλά είναι απλά θέμα χρόνου αυτό να συμβεί.
Το ζήτημα με τα κουνούπια τα τελευταία χρόνια είναι ότι και αυξάνονται και κάνουν έντονη, πλέον, την παρουσία τους όλο τον χρόνο και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ανησυχία επιστημόνων και πολιτών είναι εύλογη και εν πολλοίς δικαιολογημένη, καθώς κάθε κουνούπι δυνητικά μπορεί να μεταφέρει επικίνδυνους ιούς και να μας μολύνει. Η, δε, μόλυνση μπορεί να επιφέρει μέχρι και θάνατο, όπως, άλλωστε, έχει καταγραφεί διεθνώς.
“Φέτος, λόγω του ήπιου χειμώνα, αναμένεται να αρχίσει η δραστηριότητα των κουνουπιών νωρίτερα από ό,τι άλλες χρονιές. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η διαχείριση των κουνουπιών απαιτεί ολοκληρωμένη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα (σε περιφερειακό, σε τοπικό και σε ατομικό επίπεδο) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους”, αναφέρει ο Δρ. Μιχαηλάκης.
Ανησυχία στην Ευρώπη
Το γεγονός ότι το κουνούπι του κίτρινου πυρετού εντοπίστηκε στην Κύπρο το 2022, κινητοποίησε τις αρμόδιες Αρχές (και) στη χώρα μας.
Είναι ενδεικτικό ότι η φετινή εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας για τα Προγράμματα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των κουνουπιών (https://www.conops.gr/wp-content/uploads/2023/03/Εγκύκλιος-Κουνούπια-2023-9Π8Α465ΦΥΟ-ΛΗΤ.pdf) κάνει αναφορά και στο Aedes aegypti για πρώτη φορά.
Ο εντοπισμός του συγκεκριμένου είδους κουνουπιού στην Κύπρο, σε συνδυασμό με την παρουσία εγχώριων κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού στη Γαλλία – και, μάλιστα, σε πολίτες που δεν μετακινήθηκαν ποτέ – δημιουργεί μεγάλη ανησυχία στις ευρωπαϊκές χώρες.
Η έρευνα και οι δυσκολίες στην καταγραφή
Ενεργό ρόλο στην έρευνα του φαινομένου έχει το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ).
“Τον κεντρικό ρόλο στην παραγωγή αξιόπιστων εντομολογικών δεδομένων έχει το πρόγραμμα «Καταγραφή της παρουσίας και της εποχιακής διακύμανσης των κουνουπιών (Culicidae) στην Περιφέρεια Αττικής». Τα δεδομένα, που παράγονται, είναι άμεσα διαθέσιμα στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας και βοηθούν στην ορθή εφαρμογή δράσεων και ενεργειών στη διαχείριση των κουνουπιών.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια για τη δημιουργία μοντέλων πρόβλεψης της δραστηριότητας των κουνουπιών, αλλά και των ασθενειών που μεταδίδουν. Η όλη προσπάθεια είναι ακόμη σε πρωτόλεια μορφή και αφορά σε ακαδημαϊκούς σκοπούς μόνο”, υπογραμμίζει ο Διευθυντής Ερευνών στο Εργαστήριο Εντόμων & Παρασίτων Υγειονομικής Σημασίας στο ΜΦΙ.
Κάποιοι από τους λόγους, για τους οποίους συχνά αποτυγχάνουν τα μοντέλα πρόβλεψης για τα κουνούπια, είναι ότι θα πρέπει να είναι ξεχωριστά για κάθε είδος, η έλλειψη δεδομένων σχετικά με τη βιοοικολογία τους και η έλλειψη αξιόπιστων εντομολογικών δεδομένων.
Το ΜΦΙ συμμετέχει σε δύο έργα, στο πλαίσιο ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από το Horizon Europe, με στόχο να συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση όλων εκείνων των παραγόντων, που απαιτούνται για τη δημιουργία μοντέλων πρόβλεψης σημαντικών ασθενειών, που μεταδίδονται από τα κουνούπια, όπως είναι ο Δάγκειος πυρετός και ο ιός του Δυτικού Νείλου.
Επιπλέον η ερευνητική ομάδα του ΜΦΙ έφτιαξε μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, το mosquito alert, μέσα από την οποία ενθαρρύνει τους πολίτες, είτε να φωτογραφίζουν τα κουνούπια, είτε να γνωστοποιούν ότι τους τσίμπησαν, δίνοντας γεωγραφικό στίγμα, είτε να ενημερώνουν για εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών σε δημόσιους χώρους.
Διαβάστε επίσης
Η Δάφνη ξέρει… Καμπάνια ενημέρωσης για την Παιδοδερματολογία, από την ΕΔΑΕ
Υπουργείο Υγείας: Αλλαγή στη σύνθεση της Επιτροπής Ελέγχου Φαρμακευτικής Δαπάνης
