Μια νέα κατηγορία εναλλακτικών του καπνίσματος προϊόντων έχει εμφανιστεί εδώ και ενάμιση χρόνο και έχει τραβήξει την προσοχή των καπνιστών, αλλά όχι μόνο. Είναι τα σακουλάκια νικοτίνης ή nicotine pouches, όπως τα ακούμε συχνά, τα οποία κατά βάση απευθύνονται στους ενήλικους καπνιστές, που θέλουν να «φύγουν» από το κλασικό τσιγάρο.
Οι πληροφορίες, που υπάρχουν για τα προϊόντα αυτά, είναι πολλές φορές αντικρουόμενες, με αποτέλεσμα να επικρατεί σύγχυση και παραπληροφόρηση, που οδηγεί στο γεγονός ότι πολλοί καπνιστές δεν γνωρίζουν τι ισχύει και τι όχι.
Τι συμβαίνει όταν καίγεται το τσιγάρο
Όταν ο καπνιστής ανάβει το τσιγάρο του αρχίζουν να αναπτύσσονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να παράγονται χιλιάδες χημικές ουσίες, πολλές εκ των οποίων είναι επιβλαβείς για την υγεία των καπνιστών αλλά και των παθητικών καπνιστών. Αυτές οι ουσίες συνδέονται με την εμφάνιση σοβαρών και απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και οι αναπνευστικές διαταραχές.
Σε αντίθεση με το κάπνισμα, τα εναλλακτικά προϊόντα όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού αλλά και τα καινούργια προϊόντα τα σακουλάκια νικοτίνης, παρέχουν τη νικοτίνη χωρίς όμως να λαμβάνει χώρα η καύση όπως απαιτείται στο τσιγάρο.
Εναλλακτικά προϊόντα και μείωση της βλάβης
Αναγνωρίζεται πλέον ότι η νικοτίνη δεν ευθύνεται άμεσα για τις σοβαρές ασθένειες, που συνδέονται με το κάπνισμα χωρίς όμως να ξεχνάμε ότι είναι εθιστική και όχι ακίνδυνη. Όμως, η κατανόηση αυτής της διάκρισης είναι σημαντική, καθώς, συχνά, πολλοί καπνιστές συγχέουν τις βλαβερές συνέπειες της καύσης του καπνού με την πρόσληψη νικοτίνης.
Από την άλλη πλευρά ουδείς αμφισβητεί ότι η πλήρης διακοπή του καπνίσματος και της νικοτίνης συνολικά είναι η βέλτιστη επιλογή για την υγεία. Παρόλα αυτά πολλοί ενήλικοι καπνιστές δεν κόβουν το τσιγάρο.
Τα εναλλακτικά προϊόντα παρέχοντας την νικοτίνη στους καπνιστές χωρίς καύση θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των επιπτώσεων του τσιγάρου, αρκεί η κυκλοφορία τους να διέπεται από αυστηρούς κανόνες ώστε να μην είναι προσβάσιμα σε ανήλικους.
Το παράδειγμα του snus
Το snus είναι το πιο δημοφιλές καπνικό προϊόν της Σουηδίας. Διατίθεται συνήθως σε συσκευασία που μοιάζει με μικρά σακουλάκια τα οποία είναι γεμισμένα με ειδικά επεξεργασμένο καπνό τα οποία τοποθετούνται ανάμεσα στα ούλα και στο άνω χείλος. Το snus αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς τα εναλλακτικά προϊόντα θα μπορούσαν να μειώσουν τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην πράξη.
To snus καταφέρνει να δώσει στον χρήστη τη νικοτίνη, που χρειάζεται, χωρίς να ανάψει τσιγάρο. Κατασκευάζεται από ψιλοκομμένο καπνό, νερό, αλάτι, ανθρακικό νάτριο και αρωματικές ύλες. Τα καπνά, που εμπεριέχονται στο σουηδικό snus, επεξεργάζονται μέσω μιας διαδικασίας υψηλής τεχνολογίας, που έχει ως αποτέλεσμα οι νιτροζαμίνες, που ανιχνεύονται στον καπνό, και άλλες πιθανώς επιβλαβείς χημικές ενώσεις, να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Παρόλα αυτά παρατηρείται το παράδοξο, το προϊόν αυτό να μην κυκλοφορεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, βάσει κοινοτικής οδηγίας του 1992.
Πρόσφατα, πάντως, ο FDA ανανέωσε την αδειοδότηση8 προϊόντων GeneralSnus ως προϊόντα καπνού διαφοροποιημένου κινδύνου. Η άδεια αυτή, βασισμένη σε αναλύσεις που περιλαμβάνουν 330 επιστημονικές μελέτες, επιτρέπει στην εταιρεία να συνεχίσει να ενημερώνει τους ενήλικες καπνιστές ότι το GeneralSnus μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος, καρδιακών παθήσεων, καρκίνου του πνεύμονα, εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφυσήματος και χρόνιας βρογχίτιδας, σε σύγκριση με τα συμβατικά τσιγάρα.
Σακουλάκια νικοτίνης: Τι είναι και ποια η σχέση τους με το snus
Τα σακουλάκια νικοτίνης (nicotine pouches), που τελευταία κυκλοφορούν και στην Ελλάδα, προορίζονται κι αυτά για χρήση από το στόμα, για αυτόν το λόγο πολλές φορές μπερδεύονται με το snus.
Και τα δύο προϊόντα μοιάζουν εξωτερικά δηλαδή και τα δύο κυκλοφορούν ως σακουλάκι και περιέχουν νικοτίνη. Ωστόσο έχουν σημαντικές διαφορές.
Το snus περιέχει καπνό, ενώ τα σακουλάκια νικοτίνης δεν περιέχουν πραγματικό καπνό, αλλά «άλας» νικοτίνης. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο το snus έχει την χαρακτηριστική γεύση καπνού, ενώ τα σακουλάκια νικοτίνης όχι.
Τα τελευταία περιέχουν νικοτίνη, που εξάγεται από το φυτό του καπνού, σε συνδυασμό με κάποια επιπρόσθετα υλικά, που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά της νικοτίνης, όπως φυσικά πολυμερή, κυτταρίνη, ρυθμιστές pH, σταθεροποιητές, γλυκαντικές και αρωματικές ουσίες.
Άλλη μία διαφορά είναι ότι το snus αφήνει κάποια στίγματα ή λεκέδες στα δόντια του χρήστη, δημιουργώντας δυσχρωμίες, ενώ τα σακουλάκια νικοτίνης δεν αφήνουν.
Πρόσφατα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, ο FDA, ενέκρινε για πρώτη φορά την κυκλοφορία κάποιων συγκεκριμένων προϊόντων nicotine pouches, τα οποία ανήκουν στην εταιρεία Philip Morris International (ΡΜΙ).
Στην ανακοίνωση του ο FDA επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι λόγω των σημαντικά χαμηλότερων ποσοτήτων επιβλαβών συστατικών που υπάρχουν στα συγκεκριμένα nicotine pouches, σε σχέση με τα τσιγάρα και τα περισσότερα προϊόντα καπνού όπως το snus, η χρήση τους ενέχει χαμηλότερο κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνου και άλλων σοβαρών ασθενειών. Όμως ο FDA συνεχίζει ότι δεν υπάρχει ασφαλές προϊόν καπνού ή νικοτίνης, οι νέοι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τα προϊόντα αυτά και ότι οι ενήλικες, που δεν είναι, ήδη, χρήστες, δεν θα πρέπει να τα ξεκινούν.
Προστασία ανηλίκων από το κάπνισμα – Ο ρόλος της Πολιτείας
Το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για την προστασία των ανηλίκων όχι μόνο από το αλκοόλ αλλά και από το κάπνισμα. Πολλά περιστατικά είδαν το φως της δημοσιότητας με περιπτώσεις που ανήλικοι κατανάλωσαν εναλλακτικά προϊόντα, που σε καμία περίπτωση δεν απευθύνονται σε αυτά.
Εδώ χρειάζεται η άμεση παρέμβαση της Πολιτείας ώστε να γίνει πιο αυστηρό το νομικό πλαίσιο, να περιοριστεί η πρόσβαση των ανηλίκων αλλά και να επιβληθούν αυστηρές τιμωρίες σε όσους παραβαίνουν το νόμο. Τα εναλλακτικά προϊόντα μεταξύ των οποίων και τα σακουλάκια νικοτίνης, πρέπει να απευθύνονται αυστηρά και μόνο σε ενήλικους καπνιστές που επιμένουν να καπνίζουν. Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να ξεχνούν όλοι οι καπνιστές ακόμη και οι πιο φανατικοί ότι η καλύτερη επιλογή για την υγεία τους είναι η οριστική διακοπή των προϊόντων καπνού και νικοτίνης.
