Τα ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα είναι πολύ συχνά στην εφηβεία. Κάποιες φορές, δε, ευθύνονται για κοινωνική απομόνωση, επικίνδυνες συμπεριφορές και αυτοκτονικό ιδεασμό. Σχετίζονται με τις ορμόνες που… οργιάζουν σε αυτές τις ηλικίες (12-18 ετών), ενώ ουκ ολίγες φορές ταυτοποιούνται – κακώς – ως καπρίτσια. Τι γίνεται, όμως, αν τα ψυχολογικά προβλήματα και οι “αλλοπρόσαλλες” και δυνητικά πολύ επικίνδυνες συμπεριφορές των εφήβων σχετίζονται με αυτά που τρώνε;
Μόλις δυο 24ωρα πριν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έδωσε στη δημοσιότητα τη λίστα με τις χώρες, στις οποίες ζουν και μεγαλώνουν τα πιο παχύσαρκα παιδιά. Η Ελλάδα είναι στην 6η θέση. Οι κακές διατροφικές συνήθειες των παιδιών ξεκινούν από μικρή ηλικία και – μας αρέσει, δεν μας αρέσει – από το σπίτι, για να συνεχίσουν τα επόμενα χρόνια.
Νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients, έδειξε ότι οι έφηβοι, που καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών, αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες όσον αφορά στην ψυχική υγεία.
Τα ψυχολογικά προβλήματα στην εφηβεία περνούν από… το πιάτο
Τη μελέτη έκανε το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Universitat Autònoma de Barcelona (ICTA-UAB) και το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών της Girona (IDIBGI). Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε τις συνήθειες 500 Ισπανών εφήβων.
Οι περισσότεροι έφηβοι είναι φανατικοί καταναλωτές επεξεργασμένων προϊόντων, που χαρακτηρίζονται από χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά (π.χ. πρωτεΐνες και φυτικές ίνες), υψηλή ενεργειακή πυκνότητα (π.χ. κορεσμένα λίπη και πρόσθετα σάκχαρα) καθώς και από την παρουσία πρόσθετων ουσιών (π.χ. χρωστικές, ενισχυτικά γεύσης), που τα καθιστούν ελκυστικά, νόστιμα και εθιστικά.
Όπως διαπιστώθηκε, υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στη μεγάλη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών και στην κακή διάθεση των εφήβων, στο άγχος, στα προβλήματα προσοχής και στη γενικότερη συναισθηματική δυσφορία.
Το 26,2% των συμμετεχόντων παρουσίασε κάποιο ψυχοκοινωνικό πρόβλημα. Το 33,9% αφορούσε σε συναισθηματική δυσφορία, κυρίως κατάθλιψη ή άγχος, το 9,5% αφορούσε σε προβλήματα προσοχής και το 3,9% αφορούσε σε προβλήματα συμπεριφοράς.
Τα κορίτσια παρουσίασαν περισσότερα ψυχοκοινωνικά προβλήματα (26,4% έναντι του 22,2% των αγοριών), κυρίως κακή ψυχική διάθεση και άγχος.
Τι τρώνε τελικά
Ποια είναι, λοιπόν, αυτά τα σούπερ επεξεργασμένα τρόφιμα, που θέτουν σε κίνδυνο την – ήδη εύθραυστη – ψυχική ισορροπία των εφήβων;
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι κατανάλωναν λουκάνικα, μπισκότα και επεξεργασμένα κρέατα (50-60%), προϊόντα σοκολάτας, σνακς, ροφήματα και σάλτσες σοκολάτας (40-50%), γιαούρτια με γεύσεις, επεξεργασμένα ψωμιά και γλυκά, ζαχαρούχα δημητριακά, αναψυκτικά, συσκευασμένους χυμούς φρούτων και πατατάκια (30-40%).
Όσον αφορά στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, οι έφηβοι ανέφεραν μέση κατανάλωση 1,93 μερίδων την ημέρα, πολύ μακριά από τις συνιστώμενες πέντε μερίδες την ημέρα. Ως προς τη σωματική δραστηριότητα ανέφεραν κατά μέσο όρο 2,9 ημέρες την εβδομάδα. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών ήταν μεγαλύτερη μεταξύ των κοριτσιών (2 μερίδες σε σύγκριση με 1,7 μερίδες για τα αγόρια), αλλά τα αγόρια ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας (3,6 ημέρες σε σύγκριση με 2,3 ημέρες για τα κορίτσια).