Ο καρκίνος άγνωστου πρωτοπαθούς, γνωστός διεθνώς ως CUP, παραμένει μια από τις πιο αινιγματικές και δύσκολες μορφές καρκίνου. Πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες τα μεταστατικά κύτταρα έχουν ήδη εγκατασταθεί σε διάφορα σημεία του σώματος, χωρίς όμως να είναι δυνατόν να εντοπιστεί το σημείο από όπου ξεκίνησε η νόσος, παρά τις σύγχρονες απεικονιστικές τεχνικές και τις ολοένα πιο εξελιγμένες εργαστηριακές μεθόδους.
Η παθολόγος – ογκολόγος του Metropolitan Hospital, Ελένη Αραβαντινού Φατώρου, εξηγεί ότι ο CUP εμφανίζεται με εικόνα μεταστατικής νόσου, όμως το πρωτογενές σημείο παραμένει «αόρατο». Η συχνότητά του έχει υποχωρήσει χάρη στη ραγδαία πρόοδο της ιατρικής τεχνολογίας, όμως εξακολουθεί να αποτελεί μια ξεχωριστή ογκολογική οντότητα που απαιτεί εμπειρία και προσεκτική κλινική διερεύνηση.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα συνήθως δεν είναι συγκεκριμένα. Απώλεια βάρους χωρίς προφανή λόγο, έντονη κόπωση, αλλαγές στην όρεξη, ανεξήγητοι πόνοι ή διογκώσεις και δερματικές αλλοιώσεις συχνά οδηγούν τον ασθενή στον γιατρό. Από εκεί ξεκινά μια εκτενής διαγνωστική διαδικασία με βιοψίες, αξονικές ή μαγνητικές τομογραφίες, ολόσωμο 18F-FDG PET/CT, καθώς και εξειδικευμένους καρκινικούς δείκτες ή εξετάσεις αίματος. Η γενετική και μοριακή ανάλυση έχει πλέον καθιερωθεί ως βασικό εργαλείο, προσφέροντας ενδείξεις για το τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τις μεταστάσεις.
Η θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται συνήθως στη χημειοθεραπεία με συνδυασμούς που περιλαμβάνουν φάρμακα πλατίνης ή φθοριοπυριμιδίνες. Τα τελευταία χρόνια, η ανοσοθεραπεία έχει αναδειχθεί σε σημαντικό σύμμαχο, ειδικά σε όγκους που εμφανίζουν βιολογικά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν ανταπόκριση στους αναστολείς PD-1/PD-L1, όπως το pembrolizumab. Η εξατομικευμένη θεραπεία, ωστόσο, αποτελεί τον πυρήνα της νέας εποχής. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας NGS, οι ογκολόγοι μπορούν να αναλύσουν τις μοριακές υπογραφές του όγκου και να εντοπίσουν μεταλλάξεις σε γονίδια όπως τα TP53, BRCA1/2 ή KRAS, ανοίγοντας τον δρόμο για θεραπείες που στοχεύουν συγκεκριμένες γενετικές ανωμαλίες.
Παράλληλα, η υποστηρικτική φροντίδα είναι απαραίτητη για την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφού διαχείριση πόνου, διατροφή και ψυχολογική υποστήριξη αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας.
Μελέτη CUPISCO
Η έρευνα στον τομέα του CUP βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Η μελέτη CUPISCO, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, έφερε στο προσκήνιο σημαντικά δεδομένα για την αποτελεσματικότητα μιας αυστηρά εξατομικευμένης προσέγγισης, επιβεβαιώνοντας ότι η μοριακή ιατρική αποτελεί το μέλλον για μια νόσο που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν… αχαρτογράφητη.
Όπως υπογραμμίζει η κ. Αραβαντινού Φατώρου, οι σύγχρονες διαγνωστικές τεχνικές και η πρόοδος στη στοχεύουσα και ανοσολογική θεραπεία δίνουν πλέον νέα προοπτική στους ασθενείς με καρκίνο άγνωστου πρωτοπαθούς. Ο μεταστατικός καρκίνος, απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση και σε βάθος κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, όμως η εξέλιξη της ογκολογίας αφήνει πίσω το παλιό αίσθημα αβεβαιότητας και δίνει χώρο σε πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος του προστάτη: Νέα δεδομένα για ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία
Ά. Γεωργιάδης: Μείωσε στα 16 mg τη νικοτίνη στα σακουλάκια – Τι έδειξε μεγάλη έρευνα
