Τα δεδομένα υγείας σχετίζονται με την έρευνα και ανάπτυξη, με την καινοτομία και, τελικά, με την καλύτερη παροχή φροντίδας στους ασθενείς. Γιαυτό και είναι πολύτιμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε καινοτόμα πρόταση του Υπουργείου Υγείας, για τη δημιουργία Φορέα Πρόσβασης σε Δεδομένα Υγείας (ΦΠΔΥ).
Η Γενική Γραμματεία Υπηρεσιών Υγείας υπό τον Γιάννη Κωτσιόπουλο ετοίμασε την πρόταση, την οποία, μάλιστα, η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή βαθμολόγησε με 83 στα 100.
“Πολλές φορές έχω τονίσει την σημασία των δεδομένων στην υγεία, καθώς η αξιοποίησή τους μπορεί να έχει τεράστια οφέλη για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας.
Κατόπιν εντολής του π. Υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη, η Γενική Γραμματεία Υπηρεσιών Υγείας, με την εξαιρετική συνεργασία της ΗΔΙΚΑ (ευχαριστούμε την αγαπητή φίλη Νίκη Τσούμα) και του ΕΔΥΤΕ, προετοίμασε μια φιλόδοξη πρόταση για τη δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας, στο πλαίσιο του προγράμματος EU4HEALTH”, έγραψε ο κ. Κωτσιόπουλος στα social media.
Καινοτόμα πρόταση για τα δεδομένα υγείας
Ειδικότερα το Υπουργείο Υγείας, μέσω της Γενικής Γραμματείας Υπηρεσιών Υγείας, σε συνεργασία με την ΗΔΙΚΑ και το ΕΔΥΤΕ, ξεκινά να υλοποιεί το έργο GR-HDAB, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος EU4Health.
Το GR-HDAB είναι ένα φιλόδοξο έργο διάρκειας 48 μηνών, που αποσκοπεί στη δημιουργία των κατάλληλων τεχνολογικών υποδομών, για την υποστήριξη της παροχής δεδομένων υγείας σε ερευνητές, εταιρείες ή ιδρύματα.
Αυτά τα δεδομένα υγείας, κατάλληλα επεξεργασμένα υπό τις αυστηρές οδηγίες, που απορρέουν από την εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, δεν θα αξιοποιούνται για τον πρωταρχικό σκοπό, που είχαν συλλεγεί από τα φυσικά πρόσωπα. Ουσιαστικά θα χρησιμεύουν για την υποστήριξη νέων θεραπειών, καινοτόμων φαρμάκων, τη δημιουργία προβλεπτικών μοντέλων στον χώρο της Υγείας, τον σχεδιασμό πολιτικών Υγείας, νέων ιατροτεχνολογικών προϊόντων κοκ.
Όπως εξηγεί στο Healthstories ο κ. Γιάννης Κωτσιόπουλος: “Αυτή η δευτερογενής χρήση των δεδομένων υγείας είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες, που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον τομέα της Υγείας και σκοπό έχει τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Υγείας (European Health Data Space – EHDS).
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας οδηγεί στην παραγωγή μεγάλου όγκου ψηφιακών δεδομένων υγείας (εξετάσεις, ιατρικά ιστορικά, συνταγές φαρμάκων αλλά και μετρήσεις φορητών συσκευών (wearables) και δεδομένα προερχόμενα από ιατρικά apps κτλ). H χρήση αυτών των δεδομένων για τη βελτίωση της υγείας του προσώπου, από το οποίο έχουν προέλθει, χαρακτηρίζεται πρωτογενής (π.χ. ο γιατρός μου βλέπει τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου για να μου προτείνει θεραπεία)”.
Ωστόσο τα δεδομένα υγείας των φυσικών προσώπων μπορεί να έχουν και διαφορετική χρήση. Κατάλληλα επεξεργασμένα και υπό τις αυστηρές οδηγίες, που απορρέουν από την εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, είναι πολύτιμα για την επιστημονική έρευνα για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων, για την τροφοδοσία αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, που παρέχουν πανίσχυρα διαγνωστικά εργαλεία, ακόμη και για την πολιτική ηγεσία, προκειμένου να χαράξει πολιτική, με βάση πραγματικά μετρήσιμα στοιχεία.
Αυτή η χρήση χαρακτηρίζεται δευτερογενής και η ενίσχυσή της αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τομέα της Υγείας.
Καλύτερη φροντίδα στους ασθενείς
Η βούληση της Ευρώπης εκφράζεται με την απόφαση για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Υγείας (European Health Data Space – EHDS), που θα παρέχει το θεσμικό πλαίσιο, αλλά και τις τεχνολογικές υποδομές, για τη ασφαλή αξιοποίηση των δευτερογενών δεδομένων.
Το θεσμικό πλαίσιο θα οριστεί από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για το EHDS, που αναμένεται να ψηφιστεί στις αρχές του 2024, ενώ οι υποδομές χρηματοδοτούνται μέσα από διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας.
Κομβική θέση στον σχεδιασμό του ΕHDS κατέχει ο εθνικός Φορέας Πρόσβασης σε Δευτερογενή Δεδομένα (ΦΠΔΔ), που θα πρέπει να συσταθεί σε κάθε χώρα και ο οποίος:
α) Θα τηρεί καταλόγους με τις πηγές των δεδομένων της χώρας (π.χ. ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ, ΕΟΔΥ, Νοσοκομεία κ.τ.λ.)
β) Θα λαμβάνει αιτήματα από τους ενδιαφερόμενους φορείς (ερευνητές, ακαδημαϊκούς, κ.ά.) για πρόσβαση σε δευτερογενή δεδομένα και θα τα αξιολογεί σύμφωνα με τα κριτήρια του Ευρωπαϊκού Κανονισμού του EHDS
γ) Εφόσον εγκριθεί το αίτημα, τα δεδομένα θα διαθέτει μέσω ασφαλούς περιβάλλοντος επεξεργασίας (κρυπτογράφηση, ανωνυμοποίηση κ.ο.κ.) στους ενδιαφερόμενους
δ) Θα επικοινωνεί με τη νέα ευρωπαϊκή υποδομή δευτερογενών δεδομένων HealthData@EU, ώστε να είναι δυνατή η διακίνηση των δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ήδη αρκετά κράτη – μέλη έχουν δημιουργήσει φορείς πρόσβασης σε δεδομένα υγείας, για την υποστήριξη της δευτερογενούς χρήσης τους. Στην Ελλάδα ο ορισμός του Φορέα αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα.
Το Υπουργείο Υγείας αξιοποιεί τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού προγράμματος EU4Health, για τη δημιουργία των τεχνολογικών υποδομών του ΦΠΔΔ. Το Έργο εγκρίθηκε στις 20/6/2023, έχει διάρκεια 48 μήνες και προϋπολογισμό περίπου 1,9 εκατ. ευρώ.
Διαβάστε επίσης
ΕΟΔΥ: Μνημόνιο Συνεργασίας με το «SAFE WATER SPORTS» για ασφαλή κολύμβηση
ECDC: Σε επιφυλακή μετά την αύξηση μετάδοσης ασθενειών από τα κουνούπια
