Όσοι αναρωτιούνται γιατί δεν αδυνατίζουν ενώ αθλούνται συστηματικά ή γιατί η άσκηση δεν τους βοηθά να αποβάλουν το στρες, ίσως θα πρέπει να ελέγξουν τον τρόπο που αναπνέουν όταν αθλούνται.
«Ξεκινάμε τη ζωή μας αναπνέοντας από τη μύτη, όμως κάποια στιγμή πολλοί από μας αντικαθιστούμε τη ρινική αναπνοή με τη στοματική. Μ’ αυτόν τον τρόπο θέτουμε τον οργανισμό μας σε πολλαπλούς κινδύνους, αφού οι ρινικές τρίχες είναι το φυσικό φίλτρο του οργανισμού σε σωματίδια, βακτήρια και ξένα σώματα. Αυτές καθαρίζουν τον αέρα προτού εισέλθει στους πνεύμονες και στην κυκλοφορία του αίματος. Στο στόμα δεν υπάρχει αντίστοιχος μηχανισμός», επισημαίνει ο πλαστικός χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.
Σωστή αναπνοή κατά την άσκηση
Όπως εξηγεί ο δρ Μοιρέας, είναι λανθασμένη η αντίληψη ότι με τη στοματική αναπνοή παρέχεται μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου στον οργανισμό, επειδή ο αέρας εισπνέεται πιο γρήγορα από το στόμα οπότε καθίσταται ευκολότερη η ολοκλήρωση της άσκησης, είναι εσφαλμένη.
«Αντιθέτως, με τη στοματική αναπνοή ο οργανισμός λαμβάνει περίσσεια αέρα, η οποία μπορεί να προκαλέσει υπέρταση ή να στρεσάρει το σώμα και να το θέσει σε λειτουργία αγώνα», αναφέρει ο ειδικός.
Με τη σωστή αναπνοή το στρες και η ένταση μειώνονται
Παράλληλα, η εισπνοή μέσω της μύτης καθιστά τη ροή του οξυγόνου πιο αποτελεσματική αφού φθάνει σε όλα τα ζωτικά όργανα του σώματος. Οδηγεί πιο αποτελεσματικά το οξυγόνο στους χαμηλότερους λοβούς των πνευμόνων αντί να παραμένει στους άνω λοβούς, όπως συμβαίνει με τη στοματική αναπνοή. Οι κάτω λοβοί έχουν περισσότερους παρασυμπαθητικούς, κατευναστικούς και επιδιορθωτικούς νευρικούς υποδοχείς, οι οποίοι ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια της ρινικής αναπνοής, ενώ οι άνω λοβοί έχουν περισσότερους συμπαθητικούς υποδοχείς που ενεργοποιούνται όταν η αναπνοή γίνεται από το στόμα.
Επιπλέον, οι κατώτεροι λοβοί έχουν περισσότερο αίμα και ως εκ τούτου έχουν την ικανότητα να αποβάλλουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από το σώμα, οπότε ο αθλούμενος λαχανιάζει λιγότερο. Επίσης, η ρινική αναπνοή χαμηλώνει τον καρδιακό ρυθμό συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του λαχανιάσματος.
Η αναπνοή μέσω της μύτης όχι μόνο βελτιώνει τη συνολική ενέργεια και χαρίζει μεγαλύτερη αντοχή στον αθλούμενο, αλλά και μειώνει τον χρόνο ανάκαμψης.
Επιπλέον, ενεργοποιεί πλήρως τον θώρακα συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη βέλτιστη ευελιξία και ελαστικότητα της σπονδυλικής στήλης, της κεφαλής, του λαιμού και της μέσης.
Κατά τη διάρκεια της μέτριας ή έντονης άσκησης προκαλεί την παραγωγή κορτιζόλης, της ορμόνης που καταπολεμά το στρες, μαζί με άλλες ορμόνες που παρέχουν την επιθυμία για πρόσληψη θερμίδων μετά την άσκηση. Έχει αποδειχθεί δε ότι αυξάνει την παραγωγή οξειδίου του αζώτου, το οποίο συμβάλλει στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, στην αύξηση της ροής του αίματος και στην προστασία των οργάνων από βλάβες.
Κλείστε το στόμα
Η στοματική εκπνοή, από την άλλη πλευρά, στέλνει σήματα στον εγκέφαλο που δηλώνουν την ταχύτατη απώλεια του διοξειδίου του άνθρακα, γεγονός που προκαλεί παραγωγή βλέννης, επιβραδύνοντας την αναπνοή και προκαλώντας συστολή των αρτηριών και των αιμοφόρων αγγείων. «Ο μηχανισμός αυτός έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας του οξυγόνου που χρησιμοποιεί το σώμα κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης και ακολούθως τη μείωση της ενέργειας, δυσκολεύοντας την ολοκλήρωση της προπόνησης», επισημαίνει ο Δρ. Μοιρέας.
Εξαιρέσεις
Εξαίρεση αποτελούν οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής. Κατά τη διάρκεια αυτού του είδους άσκησης, ενθαρρύνεται η ρινική εισπνοή, το κράτημά της για λίγα δευτερόλεπτα και η εκπνοή από το στόμα, επειδή μ’ αυτόν τον τρόπο εκπνοής προκαλείται συστολή των κοιλιακών μυών, η οποία συμβάλλει στην ενδυνάμωσή τους.
Όμως, υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να αναπνεύσουν σωστά από τη μύτη. Όταν το πρόβλημα είναι προσωρινό, όπως π.χ. ένα κρυολόγημα ή μια αλλεργική ρινίτιδα, υπάρχουν συντηρητικές θεραπείες που απελευθερώνουν τη μύτη. Στους ανθρώπους που το πρόβλημα είναι ανατομικό, απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αποκατάστασή του.
