Η ανδρική υπογονιμότητα εξελίσσεται σε ένα σιωπηλό αλλά ολοένα και πιο έντονο ζήτημα δημόσιας υγείας, επηρεάζοντας εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο. Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η ποιότητα και η ποσότητα του σπέρματος μειώνονται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ παράγοντες όπως η ηλικία, η θερμότητα και ο σύγχρονος τρόπος ζωής παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παρά τους επίμονους μύθους που εξακολουθούν να κυκλοφορούν, η ανδρική υπογονιμότητα δεν είναι ούτε σπάνια ούτε αδιέξοδη και, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά όταν αναγνωριστεί έγκαιρα.
Έχουν παρατηρηθεί εποχικές διαφορές στον αριθμό των σπερματοζωαρίων, με το χειμώνα να αποτελεί πιο ευνοϊκή περίοδο για απόκτηση απογόνων, συγκριτικά με το καλοκαίρι. Μελέτες έχουν προσδιορίσει ότι η μέση μείωση στον αριθμό των σπερματοζωαρίων είναι 30% τους θερμούς μήνες έναντι των ψυχρότερων. Παρότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθούν τα ακριβή αίτια, όσοι εύχονται ο καινούργιος χρόνος να τους χαρίσει παιδιά, τώρα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να το καταφέρουν.
Ανδρική υπογονιμότητα: Ένα ζήτημα που αφορά και τα δύο φύλα
Για πολλούς, ωστόσο, δεν αποτελεί έναν ευκόλως επιτεύξιμο στόχο. Τον τελευταίο αιώνα παρατηρείται μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων παγκοσμίως. Ενώ το 1940 ήταν 113 εκατομμύρια/mL, τη δεκαετία του 1990 μειώθηκε στα 66 εκατομμύρια/mL. Ο μέσος αριθμός σπερματοζωαρίων μειώθηκε κατά 51,6% μεταξύ 1973 και 2018. Στη συνέχεια ο ρυθμός μείωσης αυξήθηκε από 1,16% ετησίως μετά το 1972 σε 2,64% ετησίως μετά το 2000.
«Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υπογονιμότητα επηρεάζει περίπου το 13% έως 15% όλων των ζευγαριών, ενώ 1 στα 5 ζευγάρια δεν μπορεί να επιτύχει εγκυμοσύνη κατά το πρώτο έτος των προσπαθειών. Στο 20% έως 30% των περιπτώσεων, οι άνδρες μπορεί να είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι, με τη συνολική συμβολή τους να υπολογίζεται στο 50% περίπου. Η ακριβής συχνότητα εμφάνισης παραμένει άγνωστη, καθώς η ανδρική υπογονιμότητα δεν είναι ασθένεια, ούτε πρέπει οπωσδήποτε να διαγνωστεί και να καταγραφεί», επισημαίνει ο Χειρουργός Ανδρολόγος – Ουρολόγος, δρ Αναστάσιος Λιβάνιος.
Πότε θεωρείται φυσιολογικός ο χρόνος σύλληψης
Συνήθως, το 84% των ζευγαριών καταφέρνουν να συλλάβουν με φυσικό τρόπο μέσα σε ένα χρόνο με τακτικές επαφές, χωρίς προφυλάξεις. Για όσους δεν το καταφέρνουν με υπαιτιότητα του άνδρα θα πρέπει να αναζητήσουν τις αιτίες σε μια ποικιλία παραγόντων, που κυμαίνονται από τον τρόπο ζωής έως σοβαρές παθήσεις.
Η καλύτερη φροντίδα, ωστόσο, ξεκινά με την απόκτηση γνώσεων και την κατάρριψη των μύθων σχετικά με την ανδρική υπογονιμότητα και την ανακάλυψη της αλήθειας που κρύβεται πίσω από αυτούς.
Η ηλικία και η πραγματική επίδρασή της στην ανδρική γονιμότητα
Μύθος: Η ανδρική γονιμότητα δεν μειώνεται με την ηλικία.
Αλήθεια: Η ανδρική γονιμότητα φθίνει, ειδικά μετά την ηλικία των 40 ετών. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας άνδρας δεν μπορεί να γίνει πατέρας σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά οι πιθανότητες είναι λιγότερες από ό,τι θα ήταν για έναν άνδρα στα 20 του. Ο λόγος είναι η έκπτωση της ποιότητας του σπέρματος με την πάροδο του χρόνου.
Συχνή εκσπερμάτιση και σπέρμα: Τι δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα
Μύθος: Η συχνή εκσπερμάτιση οδηγεί σε υπογονιμότητα.
Αλήθεια: Οι φορές που ένας άνδρας εκσπερματώνει, είτε μέσω σεξουαλικής επαφής ή αυνανισμού, δεν επηρεάζει την κατάσταση της γονιμότητάς του. Η υπερβολική εκσπερμάτιση μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, αλλά αυτό δεν οδηγεί συνήθως σε προβλήματα υπογονιμότητας. Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι η συχνή εκσπερμάτιση βελτιώνει την κινητικότητα του σπέρματος και δεν έχει καμία επίδραση στον όγκο ούτε τη μορφολογία του σπέρματος. Ούτε οι μεγάλες περίοδοι αποχής αυξάνουν τη γονιμότητα σε σημαντικό βαθμό, καθώς μπορεί να επηρεαστεί ο αριθμός, η υγεία, η κινητικότητα και η μορφολογία του σπέρματος.
Πατρότητα και μελλοντικά προβλήματα γονιμότητας
Μύθος: Ένας πατέρας δεν μπορεί να είναι στείρος.
Αλήθεια: Ένας άνδρας που έχει αποκτήσει παιδιά μπορεί να εμφανίσει προβλήματα γονιμότητας αργότερα, διότι η ποιότητα και η ποσότητα του σπέρματος μειώνεται με την ηλικία. Η απώλεια περίπου 2% ετησίως ξεκινά στη δεκαετία των 30 και αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 50 ετών.
Θερμότητα και σπερματογένεση: Ένας κρίσιμος και συχνά υποτιμημένος παράγοντας
Μύθος: Η θερμότητα δεν επηρεάζει ικανότητα για απόκτηση παιδιών.
Αλήθεια: Η αύξηση της θερμοκρασίας του όσχεου μόλις κατά μερικούς βαθμούς μπορεί να αναστείλει τη σπερματογένεση και να προκαλέσει υπογονιμότητα. Πολλές μελέτες που αφορούν την επιλογή ενδυμάτων, τη χρήση φορητών υπολογιστών στους μηρούς, τη σάουνα, το υδρομασάζ, συγκεκριμένα επαγγέλματα ή αθλήματα, έχουν δείξει ότι η κατ’ επανάληψη έκθεση σε θερμότητα μειώνει την ικανότητα γονιμοποίησης.
Πώς η φύση ρυθμίζει τη θερμοκρασία των όρχεων
Για τη διατήρηση της χαμηλότερης θερμοκρασίας έχει φροντίσει και η ίδια η φύση, καθώς οι όρχεις καλύπτονται από έναν μυ που συστέλλεται ή χαλαρώνει ακούσια, προσαρμόζοντας τη θέση τους ανάλογα με τη θερμοκρασία.
Διατροφή, βάρος και άσκηση στη γονιμότητα του άνδρα
Μύθος: Ο τρόπος ζωής δεν επηρεάζει τη γονιμότητα.
Αλήθεια: Η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση και η διατήρηση φυσιολογικού βάρους μπορούν να βελτιώσουν τη γονιμότητα, ενώ το κάπνισμα, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά την επηρεάζουν αρνητικά.
Είναι η ανδρική υπογονιμότητα μόνιμη; Τι λένε οι σύγχρονες θεραπείες
Μύθος: Η ανδρική υπογονιμότητα είναι μια μόνιμη πάθηση.
Αλήθεια: Χάρη στις σύγχρονες θεραπείες, σε μεγάλο ποσοστό μπορεί να αντιμετωπιστεί.
«Η ανδρική υπογονιμότητα είναι θεραπεύσιμη σε μεγάλο ποσοστό ανδρών. Το μόνο που χρειάζεται είναι να εκφράσουν την επιθυμία τους να κάνουν παιδιά και να εμπιστευθούν το πρόβλημά τους σε έναν ειδικό», καταλήγει ο δρ Λιβάνιος.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών: Κάτω από 4 ώρες η αναμονή τον Δεκέμβριο
