Η αυτοπεποίθηση αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη των στόχων μας και τη συνολική ψυχική μας υγεία. Όσοι πιστεύουν στον εαυτό τους απολαμβάνουν καλύτερη ευεξία, έχουν αντοχή απέναντι στις δυσκολίες, νιώθουν ασφαλείς και ικανοποιημένοι από τη ζωή τους. Ακόμα και τα άτομα με υψηλή αυτοπεποίθηση περνούν περιόδους αμφισβήτησης, χωρίς όμως αυτό να ανατρέπει την πορεία τους.
Αντίθετα, όσοι έχουν μόνιμα χαμηλή αυτοπεποίθηση αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα: αποφεύγουν προκλήσεις, περιορίζουν την κοινωνικότητά τους, και μακροπρόθεσμα κινδυνεύουν από άγχος ή κατάθλιψη.
Τι είναι η αυτοπεποίθηση
«Αυτοπεποίθηση είναι η υποκειμενική εκτίμηση ενός ατόμου για την αξία του, δηλαδή η αντίληψη που έχει για τις ικανότητες και τις ιδιότητές του σε διάφορους τομείς», εξηγεί η ψυχολόγος, Ιωάννα Τζόβολου. Πρόκειται περισσότερο για τον τρόπο που κάποιος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, παρά για μια αντικειμενική αποτύπωση των ικανοτήτων του.
Πώς δημιουργείται χαμηλή αυτοπεποίθηση
Η αρνητική εικόνα για τον εαυτό μας συχνά ξεκινά από την παιδική ηλικία, μέσα από απαξιωτικά ή εχθρικά μηνύματα που λαμβάνουν τα παιδιά. Αργότερα, η αρνητική σκέψη, οι συνεχείς συγκρίσεις με άλλους, οι ανέφικτοι στόχοι ή τα τραυματικά γεγονότα (όπως απώλειες, ανεργία, ασθένεια, χωρισμοί) ενισχύουν την ανασφάλεια. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που τροφοδοτεί τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) είναι η πιο συχνή παρέμβαση. Ο θεραπευτής βοηθά το άτομο να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται και ερμηνεύει τις καταστάσεις, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της αρνητικής αυτοεικόνας. «Ο πιο ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος είναι η επίσκεψη σε ειδικό ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή», τονίζει η κ. Τζόβολου.
Τα βασικά βήματα για περισσότερη αυτοπεποίθηση
Όποιος θέλει μπορεί να δοκιμάσει μόνος του μεθόδους ενίσχυσης, βασισμένες στη CBT:
- Εντοπισμός καταστάσεων που μειώνουν την αυτοπεποίθηση (π.χ. αξιολόγηση στη δουλειά).
- Συνειδητοποίηση σκέψεων για το γεγονός (αρνητικές ή θετικές).
- Αμφισβήτηση αυτών των σκέψεων, απαλλαγμένων από προκαταλήψεις.
- Αντικατάσταση με θετικές σκέψεις, ώστε να αλλάξει η αντίληψη και η συμπεριφορά.
Μικρές καθημερινές συνήθειες που βοηθούν
- Να εστιάζουμε στα ταλέντα μας.
- Να μετατρέπουμε τα αρνητικά σε θετικά μαθήματα.
- Να συγχωρούμε λάθη και να βάζουμε ρεαλιστικούς στόχους.
- Να επαινούμε και να επιβραβεύουμε τον εαυτό μας.
- Να καλλιεργούμε ευγνωμοσύνη και θετική σκέψη.
Η σημασία της φροντίδας του εαυτού
Εμφάνιση: Όχι απαραίτητα ακριβά ρούχα, αλλά όσα μας κάνουν να νιώθουμε όμορφα.
Περιποίηση: Καθαριότητα και φροντίδα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση.
Διατροφή: Υγιεινή επιλογή τροφών που βελτιώνει σώμα και διάθεση.
Άσκηση: Γυμναστική για ενέργεια, ευεξία και όμορφο σώμα.
Χόμπι: Καθημερινή ενασχόληση με δραστηριότητες που αγαπάμε.
Η συναναστροφή με επικριτικούς ανθρώπους υπονομεύει την αυτοπεποίθηση. Αντίθετα, η επιλογή θετικών και υποστηρικτικών σχέσεων μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά. Η αυτοπεποίθηση μπορεί να χαρίσει επιτυχίες και χαρές στη ζωή μας. Όπως υπογραμμίζει η κ. Τζόβολου, «ας δώσουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να τις απολαύσουμε».
Photo Shutterstock
