Η διατροφή δεν αφορά μόνο στα σωστά τρόφιμα που καταναλώνουμε. Πρέπει να ξέρουμε και πως να χειριστούμε τα τρόφιμα στην κουζίνα, έτσι ώστε να είναι υγιεινά και να μην θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), δημοσίευσε έναν κατάλογο με 10 επικίνδυνες συνήθειες που πολλοί έχουν στην κουζίνα και οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο να υποστούν τροφική δηλητηρίαση.
Ποιες είναι οι επικίνδυνες συνήθειες στην κουζίνα που οδηγούν σε τροφική δηλητηρίαση;
Ο χειρισμός των τροφίμων χωρίς να έχουμε πλύνει πρώτα τα χέρια μας
Γιατί είναι λάθος: Τα μικρόβια που ενδεχομένως υπάρχουν στα χέρια μπορούν να μεταφερθούν στα τρόφιμα και να τα επιμολύνουν.
Η σωστή πρακτική: Να πλένετε πάντοτε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό:
Πριν, στη διάρκεια και μετά τον χειρισμό των τροφίμων
Πριν το φαγητό
Μετά τη χρήση της τουαλέτας
Το πλύσιμο των κρεάτων πριν από το μαγείρεμα
Γιατί είναι λάθος: Το πλύσιμο ωμού κρέατος, κοτόπουλου, γαλοπούλας ή αυγών μπορεί να προκαλέσει διασπορά μικροβίων στο νεροχύτη, στον πάγκο εργασίας και σε άλλες επιφάνειες στην κουζίνα. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να μολυνθούν άλλα τρόφιμα, όπως σαλάτες ή φρούτα.
Η σωστή πρακτική: Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να πλένουμε το κρέας, το κοτόπουλο, τη γαλοπούλα ή τα αυγά πριν τα μαγειρέψουμε.
Το ξεφλούδισμα των φρούτων και των λαχανικών χωρίς προηγουμένως να έχουν πλυθεί
Γιατί είναι λάθος: Ο φλοιός των φρούτων και των λαχανικών μπορεί να φιλοξενεί μικρόβια. Αυτά είναι εύκολο να μεταφερθούν στο εσωτερικό τους όταν τα ξεφλουδίζουμε.
Η σωστή πρακτική: Πλένουμε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά με τρεχούμενο νερό, ακόμη και αν πρόκειται να τα ξεφλουδίσουμε.
Η τοποθέτηση του μαγειρεμένου κρέατος σε σκεύος όπου βρισκόταν το ωμό
Γιατί είναι λάθος: Τα μικρόβια του ωμού κρέατος μπορούν να μεταφερθούν στο μαγειρεμένο κρέας, όταν τα βάζουμε στο ίδιο σκεύος.
Η σωστή πρακτική: Διατηρούμε σε ξεχωριστά σκεύη το ωμό από το μαγειρεμένο κρέας. Το ίδιο ισχύει για τα πουλερικά και τα θαλασσινά. Απαραίτητο είναι ακόμα να πλένετε καλά τα χέρια σας και να καθαρίζετε καλά τις επιφάνειες εργασίας και τα σκεύη στην κουζίνα μετά από τον χειρισμό ωμών ζωικής προέλευσης τροφίμων.
Το ανεπαρκές μαγείρεμα του φαγητού, ιδίως όταν είναι ζωικής προελεύσεως
Γιατί είναι λάθος: Τρόφιμα όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά και τα αυγά είναι ασφαλή μόνο όταν έχουν μαγειρευτεί πολύ καλά, σε θερμοκρασίες που δεν ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.
Η σωστή πρακτική: Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θερμόμετρο φαγητού ώστε να βεβαιωθούμε ότι μαγειρεύουμε το φαγητό σε ασφαλή θερμοκρασία. Αν δεν διαθέτουμε θερμόμετρο, μαγειρεύουμε καλά το φαγητό. Ειδικά το κρέας και τα πουλερικά, τα μαγειρεύουμε έτσι ώστε ο ζωμός και η σάρκα τους να είναι διαυγή και όχι ροζ.
Αν το φαγητό δε σερβιριστεί αμέσως μετά το μαγείρεμα, δεν το διατηρούμε σε οποιοδήποτε σημείο στην κουζίνα. Πρέπει να διατηρείται ζεστό (στους τουλάχιστον 60 βαθμούς Κελσίου) μέχρι το σερβίρισμα.
Η κατανάλωση ωμής ζύμης και τροφίμων με ωμά αυγά ή αλεύρι
Γιατί είναι λάθος: Το αλεύρι και τα ωμά αυγά μπορεί να περιέχουν βακτήρια, όπως τα Escherichia coli (E. Coli), Salmonella κ.λπ. Τα βακτήρια αυτά είναι κύρια αιτία τροφικής δηλητηρίασης.
Η σωστή πρακτική: Μαγειρεύουμε ή ψήνουμε επαρκώς τις ζύμες και τα αυγά και αποφεύγουμε να τρώμε τρόφιμα με ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα αυγά (π.χ. χειροποίητη μαγιονέζα). Να αποφεύγετε επίσης την κατανάλωση ωμής ζύμης που περιέχει αλεύρι ή αυγά και να διατηρείτε την ωμή ζύμη μακριά από τα παιδιά. Τέλος, να πλένετε καλά τα χέρια σας και καθαρίζετε επιμελώς τις επιφάνειες εργασίας και τα σκεύη στην κουζίνα μετά από τον χειρισμό ωμής ζύμης.
Η δοκιμή της γεύσης ή της μυρωδιάς του τροφίμου για να ελεγχθεί η καταλληλότητά του
Γιατί είναι λάθος: Τα μικρόβια που προκαλούν τροφιμογενή νοσήματα δε γίνονται αντιληπτά με τη γεύση, την όσφρηση ή την όραση. Η δοκιμή ακόμη και πολύ μικρής ποσότητας ενός τροφίμου που δεν έχει συντηρηθεί σωστά, μπορεί να προκαλέσει νόσηση.
Η σωστή πρακτική: Μάθετε τους συνιστώμενους χρόνους συντήρησης των τροφίμων, εντός των οποίων μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια. Να πετάτε τα τρόφιμα των οποίων έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξεως, δίχως να τα δοκιμάζετε. Μην τρώτε το μαγειρεμένο φαγητό που έχει μείνει πολλές μέρες στο ψυγείο.
Η απόψυξη ή το μαρινάρισμα των τροφίμων σε θερμοκρασία δωματίου
Γιατί είναι λάθος: Τα μικρόβια μπορούν να πολλαπλασιαστούν γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου. Πόσο μάλλον που η κουζίνα είναι συνήθως το πιο ζεστό δωμάτιο του σπιτιού.
Η σωστή πρακτική: Να ξεπαγώνετε τα κατεψυγμένα τρόφιμα τοποθετώντας τα στο ψυγείο, στο φούρνο μικροκυμάτων ή σε κρύο τρεχούμενο νερό. Όσον φορά το μαρινάρισμα, να τοποθετείτε τα μαριναρισμένα τρόφιμα στο ψυγείο έως ότου τα μαγειρέψετε, ανεξάρτητα από το είδος της μαρινάδας που χρησιμοποιείτε.
Η διατήρηση του μαγειρεμένου φαγητού εκτός ψυγείου
Γιατί είναι λάθος: Τα μικρόβια μπορούν να αναπτυχθούν σε ευπαθή τρόφιμα αν αυτά παραμείνουν εκτός ψυγείου για 2 ή περισσότερες ώρες.
Η σωστή πρακτική: Τοποθετούμε τα φαγητά στο ψυγείο εντός 2 ωρών από το μαγείρεμα. Αν το τρόφιμο είναι εκτεθειμένο σε θερμοκρασία μεγαλύτερη από 32 βαθμούς Κελσίου (π.χ. στο αυτοκίνητο το καλοκαίρι), πρέπει να τοποθετηθεί στο ψυγείο σε 1 ώρα.
Να χωρίζετε επίσης το φαγητό σε μερίδες και να τις βάζετε σε μικρότερα δοχεία, για να κρυώνουν πιο γρήγορα. Αν φτιάξετε πολλές τέτοιες μερίδες, μπορείτε να τοποθετήσετε και ζεστό το φαγητό στο ψυγείο.
Η κατανάλωση επισφαλών τροφίμων από άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου
Γιατί είναι λάθος: Η κατανάλωση ωμών ή ατελών μαγειρεμένων τροφίμων, καθώς και τροφίμων που έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης, μπορεί να προκαλέσει πιο εύκολα και πιο βαριά τροφική δηλητηρίαση σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες. Αυτές είναι:
Οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών
Τα μικρά παιδιά (ηλικίες κάτω των 5 ετών)
Οι ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό (ανοσοκατεσταλμένοι)
Οι έγκυοι
Η σωστή πρακτική: Όσοι ανήκουν σε αυτές τις ομάδες πρέπει να αποφεύγουν να καταναλώνουν:
Ατελώς μαγειρεμένα ή ωμά ζωικά προϊόντα (κρέας, πουλερικά, αυγά ή θαλασσινά)
Ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα φύτρα
Μη παστεριωμένο γάλα ή χυμό
Μαλακά τυριά (εκτός κι αν αναγράφεται στη συσκευασία ότι έχουν παρασκευαστεί με παστεριωμένο γάλα)
