Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία έχει την ιδιότητα να παράγεται στο ανθρώπινο σώμα υπό την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας (UVB) με την έκθεση του δέρματος στο ηλιακό φως και γι΄ αυτό μερικές φορές αναφέρεται σαν «βιταμίνη του ήλιου».
Οι ερευνητές τη χαρακτηρίζουν ως βιταμίνη του μέλλοντος καθώς αποτελεί ένα «υπερόπλο» υγείας για όλες τις ηλικίες. Πριν από μερικά χρόνια, οι περισσότεροι γνώριζαν ότι είναι απαραίτητη μόνο για την πρόληψη της οστεοπόρωσης και της ραχίτιδας. Ωστόσο, σήμερα, τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά και νέα στοιχεία αποδεικνύουν τον σημαντικότατο ρόλο της στην διατήρηση της καλής υγείας.
Πηγές βιταμίνης D
Τρόφιμα που εκ φύσεως περιέχουν βιταμίνη D είναι κυρίως τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σολομός, σαρδέλα, κλπ), μερικά ηπατέλαια (μουρουνέλαιο), ο κρόκος του αυγού και μικρές σχετικά ποσότητες περιέχονται σε μερικά εμπλουτισμένα γάλατα και μαργαρίνες, ενώ ο εμπλουτισμός ίσως διευρυνθεί και σε άλλα τρόφιμα.
H βιταμίνη που παράγεται στο σώμα μας ή προσλαμβάνεται από τις τροφές πρέπει να υποστεί, στη συνέχεια, δύο μετατροπές (στο ήπαρ και στους νεφρούς) ώστε να προκύψει ο ενεργός μεταβολίτης της, η καλσιτριόλη, να γίνει δηλαδή δραστική.
Είναι κυρίως γνωστή λόγω του σημαντικού βιολογικού της ρόλου στο μεταβολισμό του ασβεστίου και τη σκελετική υγεία, αφού διευκολύνει την απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και συμβάλλει (με την παραθορμόνη) στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων του στην κυκλοφορία του αίματος. Έτσι η βιταμίνη αυτή είναι μέρος ενός συνόλου παραγόντων που σχετίζονται με την ομαλή επιμετάλλωση των οστών και την πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Σημάδια sos
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης D είναι κόπωση, γενικευμένη μυϊκή αδυναμία, κράμπες, πόνος αρθρώσεων, αδυναμία συγκέντρωσης, πονοκέφαλοι.
Σοβαρή έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να επιφέρει ραχίτιδα σε βρέφη και μικρά παιδιά και οστεομαλακία στους ενήλικες, καταστάσεις που έχουν να κάνουν με την ανεπαρκή επιμετάλλωση των οστών.
Ποιες άλλες καταστάσεις φαίνεται να σχετίζονται με τη βιταμίνη D
Σημαντικός αριθμός ερευνών δείχνει ότι ίσως η βιταμίνη D σχετίζεται με την πρόληψη ή τη θεραπεία κάποιων καταστάσεων όπως σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ, υπέρτασης, πολλαπλής σκλήρυνσης και άλλων, ενώ έχει προταθεί ότι ίσως συμβάλλει στην πρόληψη κάποιων μορφών καρκίνου (παχέος εντέρου, προστάτη, μαστού). Περισσότερη επιστημονική τεκμηρίωση είναι απαραίτητη, όμως οι ειδικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μία ουσία με πολύ σημαντικές βιολογικές δράσεις.
Τα τελευταία χρόνια η βιταμίνη D απασχολεί έντονα την επιστημονική κοινότητα και πλήθος μελετών δημοσιεύονται, λόγω του γεγονότος ότι φαίνεται να έχει ευεργετικό ρόλο στη συνολική υγεία και στην πρόληψη διαφόρων νοσημάτων, πέραν της γνωστής δράσης της σε ότι αφορά την υγεία των οστών.
