Τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό ενδιαφέρον φαίνεται να μετατοπίζεται από την κλασική έννοια των θερμίδων, στη θρεπτική πυκνότητα και τη θρεπτική αξία. Η επιστημονική κοινότητα κινείται πλέον από το πόσες θερμίδες αποδίδει ένα τρόφιμο, στο τι οφέλη μπορεί να σου προσδώσει.
Τι είναι Θρεπτική Πυκνότητα;
Όπως εξηγεί ο Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc., Ιδρυτής του medNutrition, θρεπτική πυκνότητα είναι ένα μέτρο της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών (όπως βιταμίνες, μέταλλα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά) σε ένα τρόφιμο, σε σύγκριση με τον αριθμό των θερμίδων που περιέχει. Ουσιαστικά, δείχνει πόσα βασικά θρεπτικά συστατικά λαμβάνεις από ένα συγκεκριμένο τρόφιμο σε σχέση με την ενέργεια/θερμίδες που σου παρέχει.
Τα τρόφιμα που έχουν υψηλή θρεπτική πυκνότητα προσφέρουν πολλά θρεπτικά συστατικά ανά θερμίδα, ενώ τα τρόφιμα που έχουν χαμηλή θρεπτική πυκνότητα παρέχουν λιγότερα θρεπτικά συστατικά σε σχέση με την περιεκτικότητά τους σε θερμίδες.
Εάν θέλεις να ελέγξεις τη Θρεπτική Πυκνότητα ενός τροφίμου μπορείς να ελέγξεις εάν το συγκεκριμένο τρόφιμο “βγαίνει πράσινο” στα θρεπτικά συστατικά χρησιμοποιώντας το Δωρεάν APP: Αξιολόγησε τη Διατροφική ετικέτα που σε ενδιαφέρει
Τι συμπεριλαμβάνει η Θρεπτική Πυκνότητα;
Μακροθρεπτικά Συστατικά
Τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι αυτά τα οποία αποδίδουν τις θερμίδες και είναι:
Μικροθρεπτικά συστατικά
Τα μικροθρεπτικά συστατικά δεν αποδίδουν θερμίδες, ωστόσο σε συγκεκριμένες ποσότητες είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία του σώματος. Παραδείγματα μικροθρεπτικών είναι τα μέταλλα, τα ιχνοστοιχεία και οι βιταμίνες.
Βιοδιαθεσιμότητα
Η θρεπτική πυκνότητα δεν αφορά μόνο την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών στα τρόφιμα, αλλά και τη βιοδιαθεσιμότητά τους. Η βιοδιαθεσιμότητα είναι το πόσο εύκολα το σώμα μπορεί να απορροφήσει και να χρησιμοποιήσει τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα.
Για παράδειγμα, ενώ το σπανάκι είναι γνωστό για την υψηλή περιεκτικότητά του σε σίδηρο, ο σίδηρος που περιέχει το σπανάκι δεν απορροφάται τόσο εύκολα από τον οργανισμό όσο ο σίδηρος από ζωικές πηγές, όπως το κρέας.
Ενεργειακή και Θρεπτική Πυκνότητα
Η ενεργειακή πυκνότητα είναι οι θερμίδες που αποδίδει ένα τρόφιμο σε μία συγκεκριμένη ποσότητα (εκφραζόμενο σε kJ ή kcal/γραμμάρια). Συγκεκριμένα: Ενεργειακή πυκνότητα = Θερμίδες μερίδας (σε kJ ή kcal) / Βάρος μερίδας (σε γραμμάρια)
Η Θρεπτική πυκνότητα αναφέρεται στα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει το τρόφιμο σε αναλογία με τις θερμίδες που αποδίδει.
Ποια η σχέση της Θρεπτικής Πυκνότητας με την Ενεργειακή Πυκνότητα;
Λογικά θα σκέφτεσαι πως εφόσον τα μακροθρεπτικά προσδίδουν ενέργεια, τότε τα πιο θρεπτικά πυκνά τρόφιμα είναι και τα πιο ενεργειακά πυκνά. Κι όμως, επειδή εκτός από τα μακροθρεπτικά συστατικά μας ενδιαφέρουν και τα μικροθρεπτικά συστατικά, τα οποία δεν αποδίδουν θερμίδες, οι δυο αυτοί όροι δεν είναι αναλογικοί/γραμμικοί σε κάθε τρόφιμο.
Ίσα ίσα, εάν παρατηρήσουμε τα τρόφιμα γύρω μας, θα συνειδητοποιήσουμε πως συνήθως τα πιο θερμιδικά πυκνά τρόφιμα (π.χ. Burger, πίτα γύρος, τηγανητές πατάτες), είναι ταυτόχρονα οι λιγότερο θρεπτικά πυκνές επιλογές.
Παρακάτω παρατίθεται ένας πίνακας με ζεύγη τροφίμων:
Διαβάστε αναλυτικά τον οδηγό του διαιτολόγου Πάρη Παπαχρήστου
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
ΕΟΦ: Κίνδυνος σφαλμάτων στη χορήγηση φαρμάκου για τον διαβήτη (σεμαγλουτίδη) λόγω αλλαγής του χαπιού
