Σε χώρα γερόντων εξελίσσεται η Ελλάδα, με το δημογραφικό να συνιστά σοβαρό πρόβλημα και τις προβλέψεις για το άμεσο μέλλον να είναι δυσοίωνες. Αυτό συζητήθηκε στο πλαίσιο του 3ου διεθνούς συνεδρίου, που διοργάνωσε η HOPEgenesis, σε συνεργασία με το Economist και με μεγάλο χορηγό τη Eurolife FFH.
Το θέμα του συνεδρίου ήταν «Αντιμετωπίζοντας το δημογραφικό ως έκτακτη ανάγκη – Ο ρόλος της επιστήμης, των κυβερνήσεων, των πολιτών» και δυναμικό παρών έδωσαν σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της επιστήμης και της πολιτικής, αναφέροντας τα νεότερα στοιχεία και προτείνοντας λύσεις για το μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα.
Ο μαιευτήρας – γυναικολόγος, ενδοσκοπικός χειρουργός αναπαραγωγής, πρόεδρος ΔΣ του Νοσοκομείου «ΜΗΤΕΡΑ», πρόεδρος της HOPEgenesis και αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας, Στέφανος Χανδακάς, η «ψυχή» του συνεδρίου, επεσήμανε τις διαστάσεις του ζητήματος και την ανάγκη να ληφθούν μέτρα.
«Μέχρι πρότινος μιλούσαμε για την προοπτική ανατροπής του δημογραφικού προβλήματος. Πλέον αυτό είναι χαμένη υπόθεση. Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα ανέλθει σε 8 εκατομμύρια το 2070, κάποια σενάρια μιλούν ακόμα και για 6,6 εκατομμύρια.
Είναι ανάγκη να ληφθούν μέτρα, που θα αφορούν στην ενίσχυση των τοπικών θεσμών, στη χορήγηση μακροχρόνιων και όχι αποσπασματικών οικονομικών κινήτρων, καθώς και στην επιστροφή των ανθρώπων που έφυγαν, αφού πρώτα εκπαιδεύτηκαν στην Ελλάδα και τώρα πληρώνουν φόρους σε άλλες χώρες. Οι θεραπείες γονιμότητας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Παγκοσμίως το 20% των οικογενειών τις έχει ανάγκη για να κάνει παιδί».
Δημογραφικό: Πολλές οι προκλήσεις
Το δημογραφικό δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες της ΕΕ. Επιστήμονες, πολιτικοί, ακαδημαϊκοί διερευνούν το ζήτημα – που πλέον έχει προσλάβει διαστάσεις διεθνούς κρίσης – και προτείνουν σειρά λύσεων, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο, που είναι προ των πυλών.
«Τα δημογραφικά μοτίβα δεν είναι τόσο συνεπή, όσο νομίζαμε. Μέχρι πρότινος οι σκανδιναβικές χώρες ήταν υπόδειγμα, όμως και αυτό τώρα αλλάζει, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο σύνθετη τη διαδικασία για τη χάραξη δημογραφικών πολιτικών», σχολίασε ο εκτελεστικός γραμματέας του Population Europe, Andreas Edel.
«Είναι ανάγκη να δημιουργηθούν πλατφόρμες, οι οποίες θα ωθούν τη συνεργασία πολιτικών, επιστημόνων και κοινωνικών φορέων, ώστε να κατανοηθούν τα δεδομένα κατά εθνική περίπτωση και να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις. Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να εργαστεί πάνω στις μελλοντικές αντιλήψεις των νέων για τη δημιουργία οικογένειας», πρόσθεσε.
Δύο κρίσιμα ζητήματα ανέδειξε η Gabriela Alvarez Minte, περιφερειακή σύμβουλος για θέματα φύλου στο Ταμείο Ηνωμένων Εθνών για τις Πληθυσμιακές Δραστηριότητες (UNFPA).
Το πρώτο αφορά στο γεγονός ότι οι αναπαραγωγικές επιλογές των ανθρώπων επηρεάζονται από ένα μείγμα οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών παραγόντων, καθώς και από προσωπικές προτιμήσεις, που κινούνται σύμφωνα ή κόντρα στις ανισότητες των φύλων. Το δεύτερο έγκειται στο γεγονός ότι γίνονται προσπάθειες να πειστούν οι γυναίκες να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά, χωρίς, όμως, να έχουν αντιμετωπιστεί οι προκαταλήψεις και οι ανισότητες των φύλων, με αποτέλεσμα να αναδύεται κίνδυνος για τα δικαιώματά τους.
«Έχουμε αναπτύξει ένα ιδιαίτερα αυστηρό παγκόσμιο κανονιστικό πλαίσιο για τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα. Βασικό στοιχείο της ανισότητας των φύλων είναι η οργάνωση της εργασίας. Οι χώρες μπορούν να κάνουν πολλά για την ισότητα των φύλων και την ενίσχυση της δημογραφικής τους ανθεκτικότητας, από την εισαγωγή οικογενειακών πολιτικών, που ωφελούν άνδρες και γυναίκες, μέχρι την καταπολέμηση της βίας λόγω φύλου», επεσήμανε.
Ένας στους δύο κάνει ένα παιδί
Ο αναπληρωτής καθηγητής μαιευτικής – γυναικολογίας, Νικόλαος Βραχνής, υπογράμμισε την οικονομική παράμετρο, ως κίνητρο για περισσότερα παιδιά ανά οικογένεια.
Όπως είπε, στην Ελλάδα το πρώτο παιδί αντιστοιχεί στο 45% του συνολικού αριθμού γεννήσεων. «Ο δείκτης γονιμότητας διατηρείται σε ακραία χαμηλά επίπεδα στην Ελλάδα, εάν εξαιρεθούν τα παιδιά, που γεννούν οι μετανάστες. Με αύξηση των τοκετών πάνω από 1%, το αποτέλεσμα είναι αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%. Παράγοντας – κλειδί είναι η μείωση του μέσου όρου ηλικίας των γυναικών, που γεννούν το πρώτο παιδί – στα 35 έτη σήμερα.
Υπάρχει ανάγκη περαιτέρω στήριξης των οικογενειών σε ακριτικά νησιά, με υπηρεσίες τηλεϊατρικής και τηλεκαρδιοτοπογραφίας. Προτείνω αύξηση της χρηματοδότησης και κινήτρων, όπως η άδεια που δίνεται σε μητέρες και πατέρες, που είναι μεγαλύτερη σε άλλες χώρες, και περαιτέρω στήριξη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στους 5 από 4 κύκλους σήμερα, δεδομένου ότι το κόστος της εξωσωματικής είναι 4.500 ευρώ».
Εξάλλου στον ρόλο των οικονομικών για τη διεύρυνση της οικογένειας αναφέρθηκε και ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, με προσωπικό του παράδειγμα.
Η Γενική Γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Ζέφη Δημαδάμα, υπογράμμισε ότι το δημογραφικό έχει και μια έμφυλη διάσταση.
« Πρέπει να υποστηρίξουμε τις γυναίκες, ώστε να είναι πιο δυνατές, οικονομικά ανεξάρτητες και ενταγμένες στην αγορά εργασίας, για να μπορούν να ισορροπήσουν την επαγγελματική με την οικογενειακή ζωή. Οι γυναίκες αναρωτιούνται, μεταξύ άλλων, πώς το κράτος θα τις υποστηρίξει να κάνουν το επόμενο βήμα για το δεύτερο παιδί, ώστε να μπορέσουν να δουν τον εαυτό τους σε ένα τέτοιο σενάριο».
Η Βάλια Αρανίτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθύντρια Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ), τόνισε:
«Η Ελλάδα υστερεί, τόσο ως προς τον ρυθμό μείωσης του πληθυσμού, που την κατατάσσει στην 5η θέση, όσο και ως προς τον πληθυσμό ως απόλυτο νούμερο, που την κατατάσσει 93η. Μια χώρα χρειάζεται αύξηση πληθυσμού 2% για να διατηρεί σταθερή ανάπτυξη και η Ελλάδα έχει υποστεί πλήγμα, ειδικά τα τελευταία χρόνια με το brain drain».
Διαβάστε επίσης
Παράλληλες εξαγωγές: Φρένο ΕΟΦ για 119 φάρμακα
ΙΣΑ: Προσπάθεια εξαπάτησης γιατρών για δήθεν πληρωμές από ασφαλιστικά ταμεία
