Ο ορισμός του πρώιμου καρκίνου του μαστού αποτελεί μια πρόκληση, ένα ερώτημα που απασχολεί τα μέγιστα την επιστημονική κοινότητα. Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης στην εξέλιξη της ασθένειας είναι κρίσιμη. Ως πρώιμος νοείται ο καρκίνος του μαστού (early breast cancer), που δεν έχει γίνει μεταστατικός.
Στην πραγματικότητα, το πλέον αρχικό στάδιο είναι το προ-καρκινωματώδες, στάδιο 0, όπου ο καρκίνος του μαστού διαγιγνώσκεται σε μορφή DCIS (insitu καρκίνωμα) ή ένα στάδιο, όπου το μέγεθος του όγκου είναι εξαιρετικά μικρό, χωρίς να έχουν νοσήσει ακόμη οι λεμφαδένες. Σημαντικό ρόλο στην πρόγνωση της νόσου παίζει και ο τύπος του όγκου (η μοριακή του υπογραφή), ο οποίος θα καθορίσει και το πλάνο της θεραπείας, που θα προταθεί. Όσο πιο νωρίς διαγνωστεί ένας καρκίνος, τόσο καλύτερη πρόγνωση θα έχει.
Σήμερα έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι αναφορικά με τις προοπτικές, που ανοίγονται, για την αντιμετώπιση του του καρκίνου του μαστού, η οποία βασίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες: Σε αυτόν της έγκαιρης διάγνωσης σε μικρό στάδιο και στα περισσότερα φάρμακα – όπλα, για καλύτερα αποτελέσματα.
Ο ρόλος της έγκαιρης διάγνωσης
Σε ότι αφορά στον πρώτο πυλώνα, αυτόν της έγκαιρης διάγνωσης, η καλλιέργεια μιας κουλτούρας πρόληψης, τόσο με τις προληπτικές εξετάσεις, όσο και με συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, έχει ως στόχο η πλειοψηφία των γυναικών, που θα νοσήσει, να διαγνωστεί νωρίς σε μικρό στάδιο, χωρίς να έχει περάσει πολύς καιρός από την εμφάνιση της νόσου.
Ο δεύτερος πυλώνας, που αφορά στην έρευνα και στις κλινικές μελέτες στη Φαρμακοβιομηχανία της Ογκολογίας, περιστρέφεται γύρω από την ανάπτυξη περισσότερων και πιο στοχευμένων φαρμάκων, ώστε να έχουμε ακόμη πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα στην επιβίωση και στο διάστημα ελευθερίας από τη νόσο.
Με τον τρόπο αυτόν, ακόμη και οι θεραπείες για τους επιθετικούς καρκίνους αναμένεται ότι θα έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα, παρόμοια με τα αντίστοιχα τύπων καρκίνου, που θεωρούνται λιγότερο επιθετικοί. Η ταυτοποίηση περισσότερων γονιδίων σχετιζόμενων με τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού, αναμένεται να ρίξει φως σε πολλές οικογένειες, στις οποίες υπάρχει υποψία ότι υπάρχει κάποια μετάλλαξη, που σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού, αλλά δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση με τις έως τώρα γνώσεις μας στην ανάλυση του γονιδιακού κώδικα.
Ελπίδες στους ασθενείς
Πάντα υπάρχει ελπίδα και τρόπος να βοηθήσουμε τους ασθενείς μας. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ασθενείς, που ζουν σήμερα, έχοντας νοσήσει από καρκίνο του μαστού στο πρόσφατο ή μακρινό παρελθόν, αποτελούν πλέον τη συντριπτική πλειοψηφία. Το πιθανότερο, δε, είναι να καταλήξουν όχι από τη νόσο τους, αλλά από κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας, που μπορεί να προκύψει κατά την διάρκεια της ζωής τους, άσχετο με τον καρκίνο του μαστού.
Το δικαίωμα στη λήθη για αυτούς τους ασθενείς είναι αναφαίρετο και αφορά στο εργασιακό και κοινωνικό τους περιβάλλον, στην ασφαλιστική τους ικανότητα, στην πιστοληπτική τους ικανότητα από κάποια τράπεζα, αλλά πάνω από όλα στην προσωπική τους πεποίθηση ότι θεραπεύτηκαν.
Στον αντίποδα της έγκαιρης διάγνωσης, οι ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο δεν θα πρέπει να βρίσκονται στο περιθώριο, ούτε να παραιτούνται του αγώνα τους. Με όλα τα σύγχρονα φάρμακα, το προσδόκιμο ζωής για αυτούς τους ασθενείς έχει αυξηθεί σημαντικά.
Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών έχουμε κατορθώσει, σε κάποιες περιπτώσεις, ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο στα οστά να διατηρούνται σε άριστη κατάσταση για πάνω από δέκα χρόνια. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη νίκη και θα έρθουν και άλλες με νέα φάρμακα, που περιμένουμε να έρθουν στην κυκλοφορία στο εγγύς μέλλον.
*Δρ. Φιορίτα Πουλακάκη, MD, PhD, FEBS, CΕBS, Χειρουργός Μαστού, Διευθύντρια Κλινικής Μαστού Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Πρόεδρος Ιδρύματος Build a Bridge
