Ισχυρός παράγοντας για τη χρήση αντηλιακού αποδείχθηκε ότι είναι η άποψη του ερωτικού συντρόφου περί της προστασίας που παρέχει στο δέρμα και η παρότρυνσή του για εφαρμογή.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαΐου/Ιουνίου του The Journal of the Dermatology Nurses’ Association, οι άνθρωποι άνω των 50 που πιστεύουν ότι το αντηλιακό προστατεύει από τα εγκαύματα είναι πιθανότερο να το χρησιμοποιούν, παρά εκείνοι που πιστεύουν ότι προφυλάσσει από την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος. Όσοι είναι δε ανυπόμονοι και έχουν την πεποίθηση ότι απαιτείται πολύς χρόνος για την εφαρμογή του, “ξεχνούν” να το χρησιμοποιούν.
«Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη των περισσότερων καρκίνων του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος. Η βλάβη του DNA που προκαλείται είναι αθροιστική, επομένως υψηλότερες πιθανότητες καρκίνου έχουν όσοι κατά τη διάρκεια της ζωής τους έχουν υποστεί πολλά ηλιακά εγκαύματα.
Σύμφωνα με μελέτες, πάνω από το 70% των μελανωμάτων διαγιγνώσκονται σε ενήλικες ηλικίας 55 ετών και άνω, γεγονός που επηρεάζει την επιβίωση των ασθενών και φυσικά την ποιότητα ζωής τους», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
«Το αντηλιακό μπορεί να αποτρέψει τα ηλιακά εγκαύματα και να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, αρκεί να χρησιμοποιείται σωστά και από νεαρή ηλικία. Δυστυχώς, παρότι ζούμε σε μια χώρα που το καλοκαίρι έχει έντονη ηλιοφάνεια για πολλές ώρες τη μέρα, η καθημερινή χρήση του, ακόμα και τον χειμώνα, δεν έχει γίνει ακόμα συνείδηση, και περιορίζεται μόνο στις ώρες που βρισκόμαστε στην παραλία», προσθέτει.
Οι πεποιθήσεις για τη χρήση αντηλιακού
Οι πεποιθήσεις που σχετίζονται με τη χρήση αντηλιακού αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας από επιστήμονες διαφόρων Πανεπιστημίων των ΗΠΑ (Πενσυλβάνια, Rutgers-Νιου Μπράνσγουικ, Ντέλαγουερ και Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων-Ατλάντα). Οι ερευνητές περιέλαβαν στη μελέτη τους μη ισπανόφωνους λευκούς ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω. Επικεντρώθηκαν σε αυτούς επειδή είναι πιθανότερο να έχουν ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων και να διαγνωστούν με καρκίνο του δέρματος, σε σύγκριση με τους ενήλικες της ίδιας ηλικίας άλλων φυλών και εθνοτήτων.
Η έρευνα διεξήχθη τον Οκτώβριο-Δεκέμβριο του 2015 και τον Μάρτιο του 2016 σε 237 άτομα, οι ηλικίες των οποίων κυμαίνονταν από 50 έως 87 ετών, με το 34,6% να είναι ηλικίας 50-59 ετών, το 39,2% να είναι 60-69 ετών και το 25,2% να είναι 70 ετών και άνω.
Λίγο περισσότεροι από τους μισούς (54%) ήταν γυναίκες και οι περισσότεροι (60,3%) είχαν τουλάχιστον κάποια πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν στις τρεις κατηγορίες κινδύνου για καρκίνο του δέρματος, με το 35,4% να κατηγοριοποιούνται ως άτομα με χαμηλό κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος, το 33,3% ως άτομα με μέτριο κίνδυνο και το 31,2% ως άτομα με υψηλό κίνδυνο.
Αναλύθηκαν οι επιδράσεις των πεποιθήσεών τους σχετικά με τη χρήση αντηλιακών, λαμβανομένης υπόψιν της ηλικίας, του φύλου, της εκπαίδευσης και της γεωγραφικής θέσης, του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του δέρματος βάσει παραγόντων όπως το χρώμα του δέρματος και των μαλλιών, την ικανότητα μαυρίσματος και το ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων.
Περίπου το 31% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι χρησιμοποιούσε συχνά ή πάντα αντηλιακό “όταν βρισκόταν έξω το καλοκαίρι σε μια ζεστή ηλιόλουστη μέρα για περισσότερο από μία ώρα”. Περίπου το 46% εκείνων που είχαν υψηλό δείκτη κινδύνου για καρκίνο του δέρματος δήλωσε ότι χρησιμοποιούσε συχνά ή πάντα αντηλιακό, σε σύγκριση με το 27% των ατόμων με μέτριο κίνδυνο και το 21% των ατόμων με χαμηλό.
Περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιούν τακτικά αντηλιακό είχαν οι γυναίκες, συγκριτικά με τους άνδρες και όσοι είχαν πανεπιστημιακή μόρφωση.
Μετά την προσαρμογή άλλων παραγόντων, βρέθηκε ότι:
- Όσοι πίστευαν ότι η χρήση αντηλιακού θα απέτρεπε τα ηλιακά εγκαύματα είχαν 84% περισσότερες πιθανότητες να δηλώσουν ότι “συχνά ή πάντα” χρησιμοποιούσαν αντηλιακό. Αντίθετα, η πεποίθηση ότι η χρήση αντηλιακού θα μπορούσε να αποτρέψει τον καρκίνο του δέρματος δεν ήταν σημαντικός παράγοντας.
- Λιγότερες πιθανότητες να δηλώσουν ότι χρησιμοποιούσαν τακτικά αντηλιακό τις ηλιόλουστες ημέρες είχαν όσοι πίστευαν ότι “απαιτεί πολύ χρόνο” (35%).
- Το 72% των ερωτηθέντων που ήξεραν ότι οι ερωτικοί τους σύντροφοι πίστευαν ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιούν αντηλιακό ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν ότι το έπρατταν συχνά ή πάντα.
«Τα ευρήματα αυτής της μελέτης τονίζουν την ανάγκη υπενθύμισης του μεγάλου κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του δέρματος και του πολύ επικίνδυνου μελανώματος, σε όσους δεν το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη και σκέφτονται μόνο τα εγκαύματα και τις επιπτώσεις που έχει η υπεριώδης ακτινοβολία στην εμφάνιση του δέρματος (πρόωρη γήρανση). Κάθε τρόπος που επιδρά θετικά παροτρύνοντας στη χρήση αντηλιακών θα πρέπει να αναδεικνύεται και να καλλιεργείται, ώστε να μειωθούν τα περιστατικά καρκίνου του δέρματος, είτε αυτός είναι η ενθάρρυνση από τον σύντροφο είτε η επιλογή προϊόντων που ανταποκρίνονται στις προτιμήσεις του ατόμου, όπως η χρήση σπρέι για όσους πιστεύουν ότι η εφαρμογή του αντηλιακού χρειάζεται πολύ χρόνο.
Οδηγίες για τη χρήση αντηλιακού
Σαφώς, δεν θα πρέπει να παραλείπεται και η εστίαση στα άμεσα οφέλη της χρήσης του, όπως η πρόληψη των ηλιακών εγκαυμάτων, αλλά και η εκπαίδευση για την επιλογή του κατάλληλου για κάθε άνθρωπο», επισημαίνει ο δρ Στάμου και συμβουλεύει σχετικά:
• Να επιλέγετε αντηλιακά “ευρέος φάσματος”, τα οποία προστατεύουν τόσο από τις ακτίνες UVA, οι οποίες γερνούν πρόωρα το δέρμα, όσο και από τις ακτίνες UVB – την κύρια αιτία ηλιακών εγκαυμάτων και καρκίνων του δέρματος.
• Να προτιμάτε ο δείκτης προστασίας από τον ήλιο (SPF) να είναι τουλάχιστον 30. Ο SPF 15 εμποδίζει περίπου το 93% των ακτίνων UVB, ενώ ο SPF 30 εμποδίζει περίπου το 97%. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι το αντηλιακό δεν προστατεύει πλήρως.
• Να προσέχετε το αντηλιακό που θα αγοράζετε να είναι κατάλληλο για τον τύπο του δέρματός σας, π.χ. ακνεϊκό.
• Να επαναλαμβάνετε την εφαρμογή κάθε 2 ώρες ή συχνότερα μετά από κολύμπι ή εφίδρωση ή απορρόφησή του από την πετσέτα κατά την ηλιοθεραπεία.
Προστασία προσφέρει επίσης η κάλυψη του δέρματος με ελαφρά ανοιχτόχρωμα ρούχα και του κεφαλιού με καπέλα που έχουν πλατύ γείσο, αλλά και η παραμονή στη σκιά, ιδίως μεταξύ των ωρών 10 π.μ. και 4 μ.μ., όταν οι υπεριώδεις ακτίνες UV είναι ισχυρότερες. Μόνο εφαρμόζοντας όλα αυτά τα μέτρα μπορούν να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του δέρματος και γι’ αυτό δεν θα πρέπει να παραλείπονται, όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά κάθε εποχή του χρόνου.
Διαβάστε επίσης
Αύξηση έως και 50% στη ζήτηση self tests και στη διενέργεια rapid tests στα φαρμακεία
