Ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται άγχος οδήγησης για διάφορους λόγους. Είτε νιώθουν φόβο για την οδήγηση, είτε για το ότι βρίσκονται σε όχημα, αυτό το άγχος μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά τους.
Προηγούμενες εμπειρίες ή υπάρχουσες αγχώδεις διαταραχές μπορεί να συμβάλουν στο άγχος οδήγησης.
Τι είναι το άγχος οδήγησης;
Το άγχος ή η φοβία της οδήγησης ενός οχήματος μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή κάποιου. Ένα άτομο μπορεί να έχει συναισθηματική δυσφορία κατά την οδήγηση και να αποφεύγει ορισμένες καταστάσεις στο δρόμο ή την οδήγηση γενικά.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ (NIMH), όπως αναφέρει το medicalnewstoday.com, η συγκεκριμένη φοβία είναι ένας έντονος και παράλογος φόβος για κάτι που ενέχει ελάχιστο ή καθόλου πραγματικό κίνδυνο. Εκτιμά ότι 12,5% των Αμερικανών ενηλίκων βιώνουν μια συγκεκριμένη φοβία κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Για κάποιον με άγχος στην οδήγηση, η σκέψη να μπει σε αυτοκίνητο μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα άγχους. Επιπλέον, ένα άτομο μπορεί να προσπαθήσει να αποφύγει καταστάσεις όπου χρειάζεται να οδηγήσει ή να μπει σε όχημα. Αυτό από μόνο του μπορεί να προκαλέσει πρόσθετα συμπτώματα στρες ή άγχους.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το άγχος οδήγησης δεν είναι επίσημη κατάσταση στη Λίστα με τις Ψυχικές Διαταραχές. Ωστόσο, ένα άτομο μπορεί να έχει μια φοβία που σχετίζεται με το άγχος της οδήγησης.
Αιτίες άγχους οδήγησης
Για μερικούς ανθρώπους, το άγχος της οδήγησης μπορεί να προκύψει από ένα τροχαίο ατύχημα ή να είναι μάρτυρας ενός ατυχήματος. Ωστόσο, σύμφωνα με την Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης της Αμερικής (ADAA), οι περισσότερες φοβίες οδήγησης δεν σχετίζονται με μια εμπειρία με ατύχημα.
Οι πιο συνηθισμένοι φόβοι για την οδήγηση
Προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες
Ένα άτομο μπορεί να θυμάται παλαιότερες αρνητικές εμπειρίες που είχε σε ένα όχημα και να ανησυχεί ότι ένα παρόμοιο σενάριο θα επαναληφθεί. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- οδηγώντας σε κακές καιρικές συνθήκες, όπως καταιγίδα, χιόνι ή ομίχλη
- να έχει υπάρξει θύμα οδικής οργής
- να έχει βιώσει κρίση πανικού κατά την οδήγηση
- να έχει χαθεί
Τα άτομα που έχουν αγχώδη διαταραχή μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα κατά την οδήγηση. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να έχει δυσκολία να συγκεντρωθεί ή να λάβει αποφάσεις κατά την οδήγηση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο να χάσει την εμπιστοσύνη του στην ικανότητα οδήγησης.
Επιπλέον, κάποιος που βιώνει σημαντικό στρες ή αλλαγές στη ζωή μπορεί να είναι ευαίσθητος στο άγχος οδήγησης.
Οδηγώντας μόνος σε ένα άγνωστο μέρος
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να φοβούνται ότι θα χαθούν ενώ οδηγούν, ότι θα χαλάσει το αυτοκίνητο ή ότι θα ξεμείνουν από βενζίνη. Μπορεί να ανησυχούν ότι το τηλέφωνό τους δεν θα έχει σήμα και δεν θα μπορούν να λάβουν βοήθεια εάν τη χρειαστούν.
Επιπλέον, οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται ανασφαλείς να οδηγούν μόνοι τους τη νύχτα ή να ανησυχούν ότι δεν μπορούν να δουν καθαρά τους πιθανούς κινδύνους στο σκοτάδι.
Ο φόβος του θανάτου σε ατύχημα
Ο φόβος μπορεί να αναγκάσει ένα άτομο να σκεφτεί τα χειρότερα σενάρια και να μην εμπιστεύεται τις δικές του ικανότητες ή άλλων οδηγών.
Ακόμα κι αν κάποιος μπορεί να μην έχει βιώσει άμεσα ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, η φαντασία του μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται άγχος για την πιθανότητα να πεθάνει σε ατύχημα.
Η αίσθηση να είσαι παγιδευμένος και να πάθεις κρίση πανικού
Άτομα με άγχος ότι θα παγιδευτούν, όπως η κλειστοφοβία , μπορεί να αγχωθούν ενώ είναι σε κυκλοφοριακή κίνηση. Επιπρόσθετα, άτομα που είχαν προηγούμενη κρίση πανικού μπορεί να φοβούνται ότι θα την ξαναπάθουν κατά την οδήγηση.
Απώλεια ελέγχου του οχήματος
Σωματικά συμπτώματα άγχους, όπως ταχυπαλμία και εφίδρωση , μπορεί να κάνουν κάποιον να πιστέψει ότι θα χάσει τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και ότι θα προκαλέσει ατύχημα. Ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται πολύ πιεσμένο και άβολα, να πιάνει το τιμόνι και να ανησυχεί για το τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι οδηγοί.
Συμπτώματα άγχους στην οδήγηση
Τα άτομα με άγχος οδήγησης μπορεί να εμφανίσουν τα ακόλουθα συμπτώματα, πολλά από τα οποία είναι επίσης ενδεικτικά μιας κρίσης πανικού:
- ένα ξαφνικό και έντονο αίσθημα φόβου
- εφίδρωση, καρδιά που χτυπά γρήγορα και τρέμουλο
- αίσθημα ναυτίας
- ξερό στόμα
- δυσκολία στην αναπνοή
- ζαλάδα ή αίσθημα λιποθυμίας
Θεραπεία για το άγχος οδήγησης
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ξεπεράσει το άγχος οδήγησης. Διάφοροι τύποι ψυχοθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο να αναγνωρίσει και να αλλάξει ορισμένα συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές.
Ένα άτομο μπορεί να θέλει να μιλήσει με έναν επαγγελματία υγείας σχετικά με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, τη συμβουλευτική ή τις τεχνικές ενσυνειδητότητας .
Θεραπεία έκθεσης
Οι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούν συχνά θεραπεία έκθεσης για τη θεραπεία συγκεκριμένων φοβιών. Η θεραπεία έκθεσης είναι επίσης γνωστή ως θεραπεία απευαισθητοποίησης.
Η θεραπεία περιλαμβάνει έναν θεραπευτή που εκθέτει ένα άτομο στη φοβία του σε ένα ασφαλές και ελεγχόμενο περιβάλλον για να ξεπεράσει τον φόβο του.
Μελέτη του 2020 εξέτασε τα αποτελέσματα της θεραπείας έκθεσης σε εικονική πραγματικότητα σε 14 άτομα με φόβο οδήγησης. Οι μέθοδοι περιελάμβαναν:
- δύο προπαρασκευαστικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας
- πέντε συνεδρίες έκθεσης εικονικής πραγματικότητας
- ένα τελικό τεστ αποφυγής συμπεριφοράς σε πραγματική κίνηση
- μια τελική συνεδρία
- δύο επακόλουθες τηλεφωνικές αξιολογήσεις μετά από 6 και 12 εβδομάδες
Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι όλοι οι συμμετέχοντες κατέκτησαν την οδήγηση που απέφευγαν στο παρελθόν και το 71% έδειξε επαρκή οδηγική συμπεριφορά όταν αξιολογήθηκε από έναν εκπαιδευτή οδήγησης.
Άλλες στρατηγικές για το άγχος
- Μιλήστε με έναν σύντροφο, φίλο ή γιατρό για το άγχος
- συνειδητοποιείστε τι προκαλεί άγχος κρατώντας ένα ημερολόγιο
- να είστε δραστήριοι,
- να αποφεύγετε την καφεΐνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άγχους.
Διαβάστε επίσης
Τα 11 τρόφιμα που δεν χαλάνε με τον ζεστό καιρό – Ιδανικά για εκδρομές μικρών και μεγάλων
Ανησυχία για τις νέες μεταλλάξεις – Αναμένεται δύσκολο φθινόπωρο
