Έπειτα από την πανδημία του κορονοϊού και τα περιοριστικά μέτρα, η μοναξιά και τα ποσοστά της αυξήθηκαν, ενώ παράλληλα ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ευαισθητοποιούνται για την ψυχική υγεία τους. Τα 11 μέλη της Επιτροπής Κοινωνικής Σύνδεσης θα αφιερώσουν τα επόμενα τρία χρόνια στην αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων και στο σχεδιασμό στρατηγικών που θα βοηθούν τους ανθρώπους να διευρύνουν τις κοινωνικές σχέσεις τους, τα οποία θα συνδράμουν στο έργο του ΠΟΥ.
«Οι άνθρωποι χωρίς αρκετούς ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού, αγχώδους διαταραχής, άνοιας, κατάθλιψης, αυτοκτονίας», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους.
Παρόλο που επικρατεί η αντίληψη ότι η μοναξιά αφορά ανθρώπους τρίτης ηλικίας ή αποτελεί πρόβλημα του ανεπτυγμένου κόσμου, ο δρ Μέρθι αναδεικνύει τα ποσοστά (έρευνα Meta-Gallup) που δείχνουν πως ένας στους τέσσερις ανθρώπους νιώθει μόνος σε όλα τα μέρη του κόσμου. Στους ηλικιωμένους ενήλικες, η μοναξιά συνδέεται με 50% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και 30% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Υπερβαίνει τα σύνορα και αναδεικνύεται σε παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας που επηρεάζει κάθε πλευρά της υγείας, της ευημερίας και της ανάπτυξης, με επιπτώσεις τόσο επικίνδυνες όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα – πιο θανατηφόρες κι από την καθιστική ζωή και την παχυσαρκία.
«Εδώ και πολύ καιρό η μοναξιά παραμένει στη σκιά, αθέατη, προκαλεί όμως ψυχικές και σωματικές ασθένειες», υπογραμμίζουν οι ειδικοί.
Μοναξιά στους νέους
Παθόντες είναι και οι νέοι άνθρωποι. Το 5% με 15% των εφήβων νιώθει μοναξιά, σύμφωνα με στοιχεία, που όμως το πιθανό είναι ότι υποεκτιμούν το μέγεθος. Στην Αφρική μάλιστα, το 12,7% των εφήβων βιώνει τη μοναξιά σε σύγκριση με το 5,3% στην Ευρώπη. Οι νέοι άνθρωποι που βιώνουν απομόνωση είναι πιθανότερο να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους ή να νιώθουν δυσαρεστημένοι με την εργασία τους. Ερευνες έχουν δείξει επίσης σύνδεση ανάμεσα στη μοναξιά και το άγχος, την κατάθλιψη και την αυτοκτονία.
Οι επιπτώσεις της κοινωνικής απομόνωσης και της μοναξιάς στην υγεία και στην κοινωνία προκαλούν ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Ενδεικτική είναι μελέτη του 2022, σύμφωνα με την οποία μόλις το 39% των ενήλικων Αμερικανών δηλώνει ότι νιώθει πολύ συνδεδεμένο με άλλους ανθρώπους.
Έκθεση ΠΟΥ για τη μοναξιά
Η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας «Η επιδημία μοναξιάς και απομόνωσης» δείχνει πως περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι -ένας στους οκτώ- ζει με κάποια ψυχική πάθηση, ενώ το ένα τέταρτο είναι έφηβοι.
Ο δρ. Αμι Ρόκαχ, καθηγητής του Κέντρου Ακαδημαϊκών Σπουδών στο Ισραήλ, σημειώνει πως «μπορεί να είναι αναζωογονητική και δυναμωτική για κάποιους η μοναξιά. Το να κάνουμε φίλους, ο εθελοντισμός, να παρακολουθούμε μαθήματα όπου μπορεί να συναντάμε ανθρώπους και να μαθαίνουμε πώς να περνάμε χρόνο με τον εαυτό μας και να το απολαμβάνουμε θα μπορούσαν να είναι πολύ ωφέλιμα», είπε.
Διαβάστε επίσης
Το κοιλιακό λίπος στους μεσήλικες συνδέεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ
