Τα βήματα και τα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι ένα ταξίδι προς την απόκτηση παιδιού για τα υπογόνιμα ζευγάρια.
Πάνω από 12 εκατομμύρια παιδιά έχουν γεννηθεί με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, με το πρώτο, την Louise Brown να συμπληρώνει φέτος την ηλικία των 47 ετών.
Τα στάδια και οι βασικές αρχές της εξωσωματικής γονιμοποίησης, τις δεκαετίες που πέρασαν είναι παρόμοια, αλλά τα ποσοστά ασφάλειας και αποτελεσματικότητας είναι πλέον πολλαπλάσια, καθώς νέες τεχνικές και νέα φάρμακα αποτελούν εγγύηση για την υγεία της μητέρας και του παιδιού.
Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο στο εργαστήριο, έξω από το φυσικό περιβάλλον της μήτρας. Αν και για τη φύση, αυτή η διαδικασία είναι “αυτοματοποιημένη”, όταν υπάρχουν προβλήματα γονιμότητας, η λύση είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση.
Όλα τα βήματα της διαδικασίας, εξηγεί ο Δρ Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, Ιατρός Αναπαραγωγής, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life του ΙΑΣΩ.
Όταν το ζευγάρι προχωρά σε τακτικές ολοκληρωμένες επαφές χωρίς προφυλάξεις και σε διάστημα 6-12 μηνών ανάλογα με την ηλικία, δεν έχει επιτευχθεί σύλληψη, καλό είναι να απευθυνθεί σε ειδικό γιατρό αναπαραγωγικής υγείας.
Στο πρώτο ραντεβού θα ληφθεί αναλυτικό ιστορικό υγείας και για τους δύο συντρόφους, θα γίνει υπερηχογράφημα προκειμένου να διαπιστωθεί η κατάσταση των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων και θα καθοριστούν οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις.
Οι βασικές εξετάσεις για την γυναίκα, περιλαμβάνουν συγκεκριμένες εξετάσεις αίματος που έχουν καθορισθεί από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, καλλιέργεια κολπικού υγρού, μαστογραφία (εάν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών) και ηλεκτροκαρδιογράφημα
Οι βασικές εξετάσεις για τον άνδρα είναι αιματολογικός έλεγχος για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και καλλιέργεια σπέρματος ή πλήρες σπερμοδιάγραμμα.
Η ολοκλήρωση των εξετάσεων αυτών απαιτεί συνήθως ένα μήνα.
Τα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης
Πρώτο βήμα
Η πρώτη επίσκεψη στον γιατρό είναι την 2η ή την 3η ημέρα περιόδου, για τη διενέργεια υπερηχογραφήματος και ειδικών εξετάσεων για τον προσδιορισμό της ορμονών FSH (ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη), E2 (Οιστραδιόλη) και AMH (Αντιμυλλέριος Ορμόνη).
Αν έχετε αποφασίσει την έναρξη εξωσωματικής γονιμοποίησης, ο γιατρός θα καθορίσει το πρωτόκολλο διέγερσης (δηλ. τη χορήγηση ενέσιμων φαρμάκων για την διέγερση των ωοθηκών) και θα σας διδάξει πως θα κάνετε τις ενέσεις με τα φάρμακα γονιμότητας στο σπίτι. Τα φάρμακα αυτά είναι ουσιαστικά η ορμόνη γονιμότητας που ονομάζεται ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) και θα πρέπει να κάνετε τις ενέσεις για περίπου 9-13 ημέρες, ανάλογα με το πρωτόκολλο. Η FSH αυξάνει τον αριθμό των ωαρίων που παράγουν οι ωοθήκες σας. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερα ωάρια μπορούν να συλλεχθούν και να γονιμοποιηθούν.
Αμέσως μετά την πρώτη επίσκεψη θα καθορισθεί το δεύτερο ραντεβού, με βάση το πρωτόκολλο που ακολουθείτε.
Δεύτερο βήμα
Κατά την 2η επίσκεψή σας θα χρειαστεί να κάνετε μία εξέταση αίματος για μέτρηση της οιστραδιόλης και υπερηχογραφικό έλεγχο. Ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων, θα καθοριστεί και η δοσολογία χορήγησης των γοναδοτροπινών.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, θα πρέπει να σχεδιάζετε να βρίσκεστε στο ιατρείο περίπου κάθε δεύτερη μέρα για διακολπικό υπερηχογράφημα και παρακολούθηση μέσω αιμοληψίας.
Την ίδια μέρα έναρξης του πρωτοκόλλου διέγερσης, ο σύντροφός σας θα πρέπει να ξεκινήσει φαρμακευτική αγωγή (αντιβίωση) – προληπτικά – με σκοπό την καταπολέμηση πιθανής ύπαρξης μικροβίων στο σπέρμα.
Τρίτο βήμα
Αφού βρίσκεστε σε σχεδόν καθημερινή επαφή με το ιατρείο ή την κλινική και τον γιατρό σας και έχετε κάνει τα απαραίτητα υπερηχογραφήματα, στο τέλος της περιόδου διέγερσης θα ενημερωθείτε αν είναι δυνατή η ωοληψία, με την έννοια αν είναι έτοιμα τα ωάρια.
Σε αυτό το στάδιο, θα πρέπει να έχει επιτευχθεί ωρίμανση τριών ή περισσοτέρων ωοθυλακίων μεγαλύτερων των 17-18mm. Επίσης, τα επίπεδα οιστραδιόλης να αντιστοιχούν στον αριθμό των ωοθυλακίων σας. Σε περίπτωση που δεν έχουν αναπτυχθεί σωστά αρκετά ωοθυλάκια ή τα επίπεδα της οιστραδιόλης δεν είναι τα επιθυμητά, τότε οι πιθανότητες κύησης στο συγκεκριμένο κύκλο είναι μικρότερες.
Τέταρτο βήμα
Πριν συλλεχθούν τα ωάρια και ανάλογα με τις εξετάσεις, θα κάνετε μια ένεση μιας ορμόνης που ονομάζεται ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG) η οποία βοηθά τα ωάρια σας να ωριμάσουν.
Μετά από αυτή την ένεση διακόπτεται η χορήγηση όλων των υπόλοιπων φαρμάκων.
Πέμπτο βήμα
Ήρθε η στιγμή για την λήψη ωαρίων. Η ωοληψία γίνεται με ελαφριά αναισθησία καθώς τα ωάρια θα συλλεχθούν με τη χρήση ειδικής βελόνας υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 15-20 λεπτά και η γυναίκα θα πρέπει να επιστρέψει στο σπίτι για να ξεκουραστεί.
Την ημέρα που θα γίνει η ωοληψία, ο υποψήφιος πατέρας θα δώσει δείγμα σπέρματος, το οποίο θα εξεταστεί και καλλιεργηθεί.
Έκτο βήμα
Τα ωάρια και το σπέρμα που συλλέγονται, συναντώνται πλέον στο εργαστήριο σε ειδικούς επωαστές, για να γονιμοποιηθούν.
Αν αποφασισθεί η κλασική μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης, τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια γονιμοποιούνται μόνα τους, κάτω από ανάλογες συνθήκες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάθε ωάριο μπορεί να χρειαστεί να εγχυθεί ξεχωριστά με ένα μόνο σπέρμα. Αυτό ονομάζεται ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος ή ICSI και εφαρμόζεται όταν το σπέρμα του άνδρα δεν μπορεί να διεισδύσει στο ωάριο.
Έβδομο βήμα
Την επόμενη ημέρα ελέγχεται αν έχουν γονιμοποιηθεί τα ωάρια, ο αριθμός και η ποιότητά τους.
Τα γονιμοποιημένα ωάρια, έμβρυα πλέον, συνεχίζουν να αναπτύσσονται και μπορεί να παραμείνουν στο εργαστήριο για έως και 6 ημέρες πριν μεταφερθούν στη μήτρα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα έμβρυα κρυοσυντηρούνται μέχρι να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι της ενδομητρικής κοιλότητας και η εμβρυομεταφορά πραγματοποιείται σε δεύτερο χρόνο. Σε σπάνιες περιπτώσεις πραγματοποιείται φρέσκια εμβρυομεταφορά.
Όγδοο βήμα
Είναι η μέρα όπου τα έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα. Αυτό επιτυγχάνεται με ένα λεπτό καθετήρα μέσω του κόλπου.
Η διαδικασία είναι απλούστερη από τη συλλογή ωαρίων και θυμίζει περίπου το τεστ Παπανικολάου, επομένως δεν χρειάζεται αναισθησία.
Ο αριθμός των εμβρύων που θα μεταφερθούν, θα πρέπει να έχει συζητηθεί πριν από την έναρξη της θεραπείας.
Ένατο βήμα
Μόλις τα έμβρυα μεταφερθούν στη μήτρα, καλό θα είναι να περιμένετε περίπου 2 εβδομάδες πριν κάνετε ένα τεστ εγκυμοσύνης για να δείτε εάν είστε έγκυος ή όχι.
Αν όλα έχουν πάει καλά, θα ξεκινήσετε το υπέροχο ταξίδι της εγκυμοσύνης, ακολουθώντας την προγεννητική φροντίδα για εσάς και το μωρό σας.
photo shuuterstock
Διαβάστε επίσης
Δείτε πώς να υπολογίσετε 30 γραμμάρια πρωτεΐνης σε 9 καθημερινές τροφές
ΠΟΥ: Συμφωνία για την αντιμετώπιση των πανδημιών “τώρα ή ποτέ”
