Μπορείτε να μετρήσετε το άγχος; Υπάρχουν τρόποι ακριβούς μέτρησης των επιπέδων στρες; Αν και το άγχος είναι μία φυσική και αναπόφευκτη λειτουργία, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ότι βιώνουν υπερβολικό στρες.
Ωστόσο, δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος για να ορίσουμε το «υπερβολικό άγχος». Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να εκφράσουν ή να ποσοτικοποιήσουν το άγχος τους.
Υπάρχουν μερικές μέθοδοι για να μετρήσετε το άγχος, καθώς ορισμένοι βιοδείκτες δείχνουν πώς το σώμα σας ανταποκρίνεται στο στρες.
Πώς μπορείτε να μετρήσετε το άγχος;
Υπάρχουν δύο συστατικά του στρες:
- Πυροδότηση του άγχους: οι παράγοντες που προκαλούν άγχος
- Απόκριση στο άγχος: πώς ανταποκρίνεστε στα ερεθίσματα του στρες σε συναισθηματικό, βιολογικό ή γνωστικό επίπεδο
Όταν μιλάμε για τη μέτρηση του άγχους, τείνουμε να μιλάμε για τη μέτρηση των πυροδοτήσεων ή των απαντήσεων. Η μέτρηση των παραγόντων στρες μπορεί να περιλαμβάνει τον απολογισμό των σημαντικών αλλαγών στη ζωή που έχετε υποστεί.
Ωστόσο, ο καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στα ερεθίσματα. Γεγονότα που μπορεί να είναι πολύ αγχωτικά για κάποιους μπορούν να είναι εύκολα διαχειρίσμα για άλλους.
Οι βιοδείκτες του στρες, είναι π.χ. ο καρδιακός ρυθμός και τα εγκεφαλικά κύματα.
Καρδιακός ρυθμός (HRV)
Η ανάλυση μεταβλητότητας καρδιακού ρυθμού (HRV) είναι ένας κοινός τρόπος μέτρησης του στρες. Περιλαμβάνει την καταγραφή της χρονικής διακύμανσης μεταξύ διαδοχικών καρδιακών παλμών. Με άλλα λόγια, δεν εξετάζει μόνο πόσο γρήγορα χτυπά η καρδιά σας, αλλά πώς αλλάζει η χρονική περίοδος μεταξύ των χτύπων της καρδιάς.
Το HRV ελέγχεται από το αυτόνομο νευρικό σας σύστημα το οποίο περιλαμβάνει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα – υπεύθυνο για την απόκριση μάχης ή φυγής – και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο αναλαμβάνει την ευθύνη όταν είστε χαλαροί.
Όταν βρίσκεστε σε χρόνια κατάσταση μάχης ή φυγής, το αυτόνομο νευρικό σας σύστημα δεν είναι ισορροπημένο. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να εμφανιστεί στον καρδιακό ρυθμό σας. Η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού είναι χαμηλότερη όταν βρίσκεστε σε λειτουργία μάχης ή πτήσης και υψηλότερη όταν είστε σε ήρεμη κατάσταση. Το υψηλό HRV σχετίζεται με την ανθεκτικότητα στο στρες και τη βελτιωμένη καρδιαγγειακή υγεία.
Ένας γιατρός μπορεί να ελέγξει το HRV μέσω ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Επίσης διάφορα wearables, μπορούν επίσης να μετρήσουν το HRV.
Εγκεφαλικά κύματα
Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) μετρά τα εγκεφαλικά κύματα. Έρευνες δείχνουν ότι τα εγκεφαλικά κύματα είναι ένας ακριβής τρόπος μέτρησης της αντίδρασης στο στρες.
Συγκεκριμένα, μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι η ασυμμετρία άλφα – μια ανισορροπία στη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων άλφα σε διαφορετικές πλευρές του εγκεφάλου – θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός βιοδείκτης για το στρες.
Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας που χρησιμοποιούν νευροανάδραση μπορούν να μετρήσουν τα εγκεφαλικά κύματα και να εκπαιδεύσουν τον εγκέφαλο με θετική ανάδραση όταν το ηλεκτροκαρδιογράφημα δείξει ότι οι στόχοι της θεραπείας επιτυγχάνονται, αναφέρει η healthline.com.
Ορμονικός έλεγχος
Δύο ορμόνες που σχετίζονται με το στρες είναι η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη.
Όταν είστε αγχωμένοι, το σώμα σας θα παράγει αδρεναλίνη για να σας δώσει ενέργεια για να διαχειριστείτε μία στρεσογόνο κατάσταση. Είναι μέρος της αντίδρασης μάχης ή φυγής και γι’ αυτό μπορεί να αισθάνεστε ανήσυχοι όταν είστε αγχωμένοι.
Σε περιόδους στρες, το σώμα σας παράγει επίσης κορτιζόλη, η οποία βοηθά στην απόκριση μάχης ή φυγής. Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδια.
Η κορτιζόλη εμπλέκεται επίσης στη ρύθμιση:
- σακχάρου στο αίμα
- φλεγμονής
- μεταβολισμού
Η κορτιζόλη με φυσικό τρόπο ρέει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ούτε η κορτιζόλη ούτε η αδρεναλίνη είναι «κακές ορμόνες», αλλά όταν η κορτιζόλη είναι χρόνια υψηλή, μπορεί να βλάψει την υγεία σας. Για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει στα εξής:
- ακμή
- δυσκολία συγκέντρωσης
- κούραση
- πονοκέφαλο
- υψηλή πίεση του αίματος
- ευερέθιστότητα
- προβλήματα διάθεσης
- μυϊκή αδυναμία
- αύξηση βάρους
Οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να αξιολογήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης μέσω δειγμάτων ούρων ή αίματος.
Η κλίμακα αντιληπτού στρες (PSS)
Το Perceived Stress Scale (PSS) είναι ένα ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε το 1983. Χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει το μέγεθος του άγχους που αισθάνεστε ότι βρίσκεστε κάτω από πίεση.
Σε αντίθεση με τις προαναφερθείσες μεθόδους μέτρησης του στρες, αυτό το εργαλείο βασίζεται στη δική σας αντίληψη για το άγχος σας. Οι ερωτήσεις δεν επικεντρώνονται στα γεγονότα που βιώνετε αυτήν τη στιγμή, αλλά στη συναισθηματική και ψυχική σας κατάσταση.
Τι είναι οι ανιχνευτές άγχους;
Υπάρχουν συσκευές που ισχυρίζονται ότι παρακολουθούν το άγχος. Συνήθως, αυτές οι συσκευές παρακολουθούν το στρες μετρώντας τον καρδιακό σας ρυθμό και τη μεταβλητότητα του καρδιακού σας παλμού. Πολλοί ιχνηλάτες φυσικής κατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των έξυπνων ρολογιών και των οθονών με ιμάντα στήθους, διαθέτουν χαρακτηριστικά ανάλυσης άγχους.
Είναι ακριβείς οι φορετοί ιχνηλάτες άγχους; Δεν είναι εύκολο να το πει κανείς. Υπάρχει έλλειψη σχετικής έρευνας. Ωστόσο, επειδή αυτοί οι ιχνηλάτες χρησιμοποιούν μόνο μία μεταβλητή – συνήθως την καρδιά – δεν δίνουν μια πλήρη εικόνα της απόκρισης του σώματος στο στρες.
Ποια είναι τα «φυσιολογικά» επίπεδα στρες;
Το άγχος είναι μέρος της ζωής και είναι φυσικό να νιώθετε άγχος από καιρό σε καιρό. Ωστόσο, το υπερβολικό άγχος μπορεί να είναι επιβλαβές για την υγεία σας.
Πότε το άγχος θεωρείται υπερβολικό; Δεν υπάρχει αντικειμενική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ωστόσο, εάν αντιμετωπίζετε σωματικά συμπτώματα άγχους ή εάν αισθάνεστε ανίκανοι να χαλαρώσετε, μπορεί να είναι ένδειξη ότι πρέπει να μιλήσετε με έναν γιατρό ή έναν θεραπευτή.
Συμπτώματα ανθυγιεινών επιπέδων στρες
Τα συμπτώματα των υψηλών επιπέδων στρες μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- ακμή
- ανησυχία
- χρόνιος πόνος
- κατάθλιψη
- δυσκολία στον ύπνο
- πεπτικά προβλήματα
- κούραση
- συχνή ασθένεια
- πονοκεφάλους
- ευερεθιστότητα
- κοιλιακό άλγος
- αύξηση βάρους
Αν και αυτά τα προβλήματα μπορεί να προκληθούν από άλλους παράγοντες, αξίζει να μιλήσετε με έναν γιατρό ή έναν θεραπευτή εάν πιστεύετε ότι το άγχος προκαλεί σωματικά ή συναισθηματικά συμπτώματα.
Διαβάστε επίσης
Αυτά τα συμπληρώματα βιταμινών δεν πρέπει να τα παίρνετε ταυτόχρονα
Έρχεται το αντιγριπικό εμβόλιο χωρίς συνταγή – Ποιοι θα μπορούν να το κάνουν