Ο ύπνος αναδεικνύεται πλέον ως ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες για τη ρύθμιση του μεταβολισμού. Πίσω από έναν ανήσυχο ύπνο, οι επιστήμονες εντοπίζουν μια αλυσιδωτή βιολογική αντίδραση που αλλάζει τη λειτουργία των ορμονών της πείνας και αυξάνει τη διάθεση για ζάχαρη. Όπως καταγράφουν πρόσφατες μελέτες, η έλλειψη ύπνου δεν επηρεάζει μόνο την ενέργεια της ημέρας, αλλά μετατρέπει τον οργανισμό σε κυνηγό άμεσων θερμίδων, οδηγώντας συχνά σε υπερκατανάλωση γλυκών.
Σε κλινικά εργαστήρια ύπνου, οι ερευνητές μετρούν με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο μια σύντομη, διακεκομμένη ή κακής ποιότητας νύχτα αλλάζει την παραγωγή γκρελίνης και λεπτίνης. Η πρώτη ωθεί τον οργανισμό να αναζητήσει τροφή, ενώ η δεύτερη λειτουργεί ως σήμα κορεσμού. Με περιορισμένο ύπνο, η γκρελίνη αυξάνεται αισθητά και η λεπτίνη μειώνεται, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την υπερφαγία και ειδικότερα την κατανάλωση απλών σακχάρων. Σε δημοσίευση στο Journal of Clinical Sleep Medicine, οι ειδικοί επιβεβαιώνουν ότι ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται πιο έντονα στα θερμιδικά πυκνά τρόφιμα μετά από έλλειψη ύπνου, ενισχύοντας αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Ο ύπνος και ο μεταβολισμός της γλυκόζης
Οι συνέπειες δεν σταματούν στην αυξημένη επιθυμία για γλυκό. Όταν ο ύπνος δεν είναι επαρκής, μειώνεται η ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, δυσκολεύοντας τον οργανισμό να διαχειριστεί τη γλυκόζη. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές ομάδες έρευνας, ακόμη και μία νύχτα διαταραγμένου ύπνου μπορεί να υποβαθμίσει τον μεταβολικό ρυθμό της επόμενης ημέρας έως και 20%. Το σώμα, μη μπορώντας να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ενέργεια, οδηγείται γρήγορα σε πτώση των επιπέδων της, με αποτέλεσμα να ζητά τροφές που προσφέρουν άμεση τόνωση.
Οι διατροφολόγοι επισημαίνουν ότι η νυχτερινή επιλογή τροφών παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο που το σώμα ανταποκρίνεται το πρωί. Ελαφριά γεύματα με πρωτεΐνη και φυτικές ίνες βοηθούν στη σταθεροποίηση των ορμονικών διακυμάνσεων και μειώνουν την επιθυμία για ζάχαρη.
Ο Dr. Michael Breus, PhD, διεθνώς γνωστός sleep specialist, τονίζει ότι «ο ανεπαρκής ύπνος προκαλεί ένα μεταβολικό “βραχυκύκλωμα”. Ο εγκέφαλος αναζητά γρήγορη ενέργεια, ενώ το σώμα δυσκολεύεται να επεξεργαστεί τη γλυκόζη, οδηγώντας σε αυξημένη λαχτάρα για ζάχαρη». Η τοποθέτηση προέρχεται από το Sleep Doctor (sleepdoctor.com), όπου ο Breus αναλύει τον ρόλο του ύπνου στη διατροφική συμπεριφορά.
Οι επιστημονικές ομάδες συμφωνούν ότι ο ύπνος δεν είναι απλώς μια παθητική διαδικασία ανάπαυσης. Αποτελεί θεμέλιο για τη ρύθμιση του μεταβολισμού και της όρεξης. Η επένδυση σε σταθερό ωράριο και ποιοτικό ύπνο μπορεί να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από πολλές διατροφικές παρεμβάσεις, περιορίζοντας τη λαχτάρα για ζάχαρη και ενισχύοντας την καθημερινή ενέργεια.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Μεσημεριανός ύπνος: Απαραίτητος για το σώμα και το νου – Τα οφέλη
Πώς ο μεταβολισμός του αλκοόλ στο σώμα, αυξάνει την πιθανότητα 3 μορφών καρκίνου