Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι ο ανεπαρκής ύπνος και η χαμηλή ποιότητα ύπνου στην εφηβεία μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας στην ενήλικη ζωή.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας, είναι μια αυτοάνοση διαταραχή στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Γενικά, η έναρξη των συμπτωμάτων εμφανίζεται μεταξύ 20 και 40 ετών.
Τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να εμφανίσουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Η πάθηση μπορεί να προκαλέσει αναπηρία με την πάροδο του χρόνου. Τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να έχουν μυϊκή αδυναμία, προβλήματα με την όραση, ζάλη και μούδιασμα.
Δεν είναι σαφές γιατί ορισμένοι άνθρωποι αναπτύσσουν σκλήρυνση κατά πλάκας. Θα μπορούσε να σχετίζεται με μια απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος. Τα άτομα με ένα μέλος της οικογένειας με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να έχουν αυξημένη ευαισθησία στην ανάπτυξη της διαταραχής.
Η πρόσφατη μελέτη του Έλληνα νευρολόγου Αχιλλέα Ντράνου, δημοσιεύτηκε στο Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry και διαπίστωσε ότι ο κακός ύπνος στην εφηβεία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Ο αντίκτυπος της σκλήρυνσης κατά πλάκας
Ο νευρολόγος και ειδικός στη σκλήρυνση κατά πλάκας, Επίκουρος Καθηγητής Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή Icahn στο Mount Sinai της Νέας Υόρκης, Δρ. Αχιλλέας Ντράνος, εξήγησε στο MNT : «Υπάρχουν διάφοροι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για σκλήρυνση κατά πλάκας, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής, του φύλου (οι γυναίκες έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σκλήρυνση κατά πλάκας από τους άνδρες) και περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ή έκθεση σε ιούς, όπως π.χ. Ιός Epstein-Barr. Πρόσφατη έρευνα έχει δείξει επίσης ότι ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα ή η παχυσαρκία, μπορεί να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της ΣΚΠ».
Ποιότητα ύπνου στην εφηβεία και σκλήρυνση κατά πλάκας
Η συγκεκριμένη μελέτη ήταν μια μελέτη περίπτωσης-ελέγχου στη Σουηδία. Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 2.075 συμμετέχοντες που είχαν σκλήρυνση κατά πλάκας και 3.164 μάρτυρες. Οι ερευνητές ρώτησαν τους συμμετέχοντες σχετικά με την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου κατά την εφηβεία τους. Διαίρεσαν τη διάρκεια του ύπνου σε τρεις κατηγορίες:
- λιγότερο από επτά ώρες κάθε βράδυ (μικρός ύπνος)
- μεταξύ επτά και εννέα ωρών κάθε βράδυ
- 10 ή περισσότερες ώρες κάθε βράδυ (μεγάλος ύπνος)
Οι ερευνητές ρώτησαν επίσης τους συμμετέχοντες σχετικά με τη διαφορά μεταξύ του πότε κοιμόντουσαν τις εργάσιμες ή τις σχολικές ημέρες και πότε κοιμόντουσαν τα Σαββατοκύριακα και τις ελεύθερες ημέρες. Τέλος, οι ερευνητές ρώτησαν τους συμμετέχοντες σχετικά με την ποιότητα του ύπνου, από πολύ κακή έως πολύ καλή.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο ύπνος λιγότερο από επτά ώρες τη νύχτα κατά την εφηβεία συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η χαμηλή ποιότητα ύπνου προσέφερε παρόμοιο σχετικό κίνδυνο. Διαπίστωσαν ότι οι διαφορές στον χρόνο ύπνου μεταξύ των Σαββατοκύριακων και των σχολικών ημερών δεν επηρέασαν σημαντικά τον κίνδυνο ενός ατόμου για σκλήρυνση κατά πλάκας.
Η συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια του Ινστιτούτου Karolinska, Δρ. Anna Hedström, εξήγησε στο MNT:
«Ξεκινήσαμε να διερευνήσουμε εάν ο ύπνος και τα συνήθη μοτίβα ύπνου στην εφηβεία επηρεάζουν τον κίνδυνο μεταγενέστερης ανάπτυξης ΣΚΠ. Τόσο ο ανεπαρκής και ο κακός ύπνος επηρεάζουν αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα με διάφορους τρόπους και έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο άλλων φλεγμονωδών ασθενειών. Διαπιστώσαμε ότι ο πολύ λίγος ύπνος ή η κακή ποιότητα ύπνου αύξανε τον κίνδυνο αργότερα ανάπτυξης ΣΚΠ έως και 50%.
Ο Δρ. Ντράνος πρόσθεσε: Ο επαρκής ύπνος αποκατάστασης σε νεαρή ηλικία μπορεί να είναι σημαντικός για τη διατήρηση της επαρκούς ανοσοποιητικής λειτουργίας και μπορεί να είναι προληπτικός παράγοντας κατά της ΣΚΠ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τα ευρήματα της μελέτης παρέμειναν παρόμοια όταν αποκλείστηκαν όσοι εργάζονταν σε βάρδιες, κάτι που είναι σημαντικό, καθώς η εργασία σε βάρδιες συνδέεται συχνά με στέρηση ύπνου και κιρκάδιο αποσυγχρονισμό και αυτοί είναι γνωστοί ως παράγοντες κινδύνου για ΣΚΠ».
Περιορισμοί της μελέτης για τον ύπνο στην εφηβεία
Η μελέτη είχε κάποιους περιορισμούς, καθώς η μελέτη δεν μπορεί να αποδείξει ότι ο κακός ύπνος προκαλεί σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι συγγραφείς παραδέχονται ότι είναι πιθανή η αντίστροφη αιτιότητα, η μεροληψία επιλογής και η υπολειπόμενη σύγχυση.
Οι ερευνητές βασίστηκαν επίσης σε δεδομένα από ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι συμμετέχοντες, τα οποία μπορεί να διατρέχουν τον κίνδυνο ανακριβειών.
Ο Δρ. Hedström σημείωσε: «Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να συμβάλει σε φλεγμονή, οξειδωτικό στρες και διαταραχή του αιματοεγκεφαλικού φραγμού. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για τη διερεύνηση των ακριβών μηχανισμών πίσω από τα ευρήματά μας».
Ο Δρ. Ντράνος τόνισε ότι «όπως συμβαίνει με κάθε μελέτη παρατήρησης, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν την αιτιότητα και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών και την επιβεβαίωση των ευρημάτων. Συνολικά, ενώ αυτή η μελέτη παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη συσχέτιση μεταξύ ύπνου και κινδύνοτ σκλήρυνσης κατά πλάκας, είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης γενετικών, περιβαλλοντικών παραγόντων και παραγόντων τρόπου ζωής που συμβάλλουν στον κίνδυνο ΣΚΠ».
Η σημασία του ύπνου για τους εφήβους
Ο ύπνος υψηλής ποιότητας είναι απαραίτητος για την υγιή ανάπτυξη των εφήβων. Ο επαρκής ύπνος βοηθά το σώμα να επουλωθεί και βελτιώνει επίσης τη διανοητική λειτουργία. Η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου συνιστά στους έφηβους μεταξύ 13 και 18 ετών να κοιμούνται 8 έως 10 ώρες κάθε βράδυ.
Διαβάστε επίσης
Μόνο 7 είναι τα συμπτώματα που σχετίζονται άμεσα με την μακροχρόνια COVID – Τι έδειξε νέα μελέτη