Η προσέγγιση των γιατρών και οι συστάσεις για αδυνάτισμα πρέπει να αναθεωρηθούν σε κάποιο βαθμό, μετά τα νέα δεδομένα από μεγάλη μελέτη.
Οι επιστήμονες ήθελαν να μελετήσουν ποιος είναι ο δείκτης παχυσαρκίας με την ισχυρότερη σχέση με τη θνησιμότητα, μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος, του δείκτη μάζας λίπους και της αναλογίας περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου.
Η περίμετρος της μέσης προκύπτει μετά από τη μέτρηση του στενότερου σημείου της. Οι ενήλικες άντρες πρέπει να έχουν περίμετρο μέσης λιγότερη από 94 cm και οι ενήλικες γυναίκες πρέπει να έχουν περίμετρο μέσης λιγότερη από 80 cm. Μεταβολές στη περίμετρο μέσης αντανακλούν μεταβολές στους παράγοντες κίνδυνου για καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες χρόνιες νόσους.
Πώς υπολογίζεται η αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου.
Με τη βοήθεια μιας μεζούρας, πρώτα μετράτε την περίμετρο της μέσης, ακριβώς πάνω από τον αφαλό. Στη συνέχεια, τοποθετήστε τη μεζούρα γύρω από τους γοφούς, στο σημείο όπου βρίσκονται τα οστά των ισχίων.
Για να υπολογίσετε την αναλογία μέσης-γοφών, διαιρέστε την πρώτη μέτρηση με τη δεύτερη. Π.χ. αν η περίμετρος της μέσης είναι 80 εκατοστά και η περίμετρος των γοφών 90 εκατοστά, η αναλογία μέσης-γοφών είναι 0,89.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας , αυξημένος είναι ο κίνδυνος για την υγεία όταν η αναλογία μέσης-γοφών ξεπερνά το 1. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη κι αν άλλες μετρήσεις, όπως ο δείκτης μάζας σώματος, βρίσκονται μέσα στα όρια του φυσιολογικού.
Ο ΠΟΥ συνιστά η αναλογία μέσης-γοφών να μην ξεπερνά τις 0,85 μονάδες για τις γυναίκες και τις 0,9 μονάδες για τους άντρες
Μια μελέτη με 387.672 ενήλικες συμμετέχοντες από το Ηνωμένο Βασίλειο διερεύνησε το ζήτημα και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό JAMA Network.
Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Ευανθία Κασσή (Καθηγήτρια Βιοχημείας-Ενδοκρινολογίας), Μελπομένη Πέππα (Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Νικόλαος Τεντολούρης (Καθηγητής και Διευθυντής Τομέα Παθολογίας) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της νέας μελέτης για τα σημεία που πρέπει να εστιάζουν οι συστάσεις για το αδυνάτισμα.
Η μελέτη κατέγραψε τους θανάτους από τη UK Biobank (2006-2022), που περιλαμβάνει δεδομένα από 22 κέντρα κλινικής αξιολόγησης σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Βρετανοί συμμετέχοντες στο UKB ήταν συνολικά 387.672, καταγράφηκαν 25.297 θάνατοι, ενώ μελετήθηκαν και 2.529 μάρτυρες.
Διερευνήθηκαν η θνησιμότητα από όλα τα αίτια αλλά και από συγκεκριμένα αίτια, όπως καρκίνος, καρδιαγγειακή νόσος, αναπνευστική νόσος ή άλλα.
Οι συσχετίσεις μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος και του δείκτη μάζας λίπους με τη θνησιμότητα για όλες τις αιτίες ήταν σε σχήμα J, ενώ η συσχέτιση της αναλογίας περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου με τη θνησιμότητα όλων των αιτιών ήταν γραμμική.
Συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας την κλίμακα αναλογίας κινδύνου προέκυψε αύξηση του κινδύνου κατά 41% ανά μονάδα απόκλισης από τη φυσιολογική αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου.
Η γενετικά προσδιορισμένη αναλογία είχε ισχυρότερη σχέση με τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες από ότι ο δείκτης μάζας σώματος κατά 51%. Αυτή η συσχέτιση ήταν ισχυρότερη στους άνδρες από τις γυναίκες.
Σε αντίθεση με τον δείκτη μάζας σώματος ή τον δείκτη μάζας λίπους, η γενετικά καθορισμένη συσχέτιση θνησιμότητας από την αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου και για όλες τις αιτίες ήταν συνεπής, ανεξάρτητα από τον παρατηρούμενο δείκτη μάζας σώματος.
Οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ σχολιάζουν ότι ο δείκτης μάζας σώματος είναι ένας εύκολα μετρήσιμος δείκτης παχυσαρκίας στην κλινική πράξη [βάρος (kg)/ύψος (m)2].
Ωστόσο, υπάρχει διακύμανση στη σύσταση του σώματος και την κατανομή του λιπώδους ιστού μεταξύ ατόμων με τον ίδιο δείκτη.
Σε αυτή τη μεγάλη μελέτη, η αναλογία περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίου κατέδειξε την ισχυρότερη και πιο σταθερή συσχέτιση με τη θνησιμότητα ανεξαρτήτως δείκτη μάζας σώματος.
Οι κλινικές συστάσεις λοιπόν θα πρέπει να εστιάζονται στη μείωση της κεντρικής παχυσαρκίας και όχι στο σωματικό βάρος γενικά.