Στα βαθύτερα μονοπάτια της γυναικείας αναπαραγωγικής γήρανσης μπορεί να μας οδηγήσει η γονιδιωματική και γιατί όχι στην αναστροφή αυτής της διαδικασίας που παρά τις γνώσεις και τις εξελίξεις της εξωσωματικής γονιμοποίησης, κρύβει ακόμα πολλά μυστικά.
Η πρώτη έμμηνος ρύση και η έναρξη της εμμηνόπαυσης είναι τα βασικά ορόσημα της γυναικείας αναπαραγωγικής γήρανσης, που αντιπροσωπεύουν την αρχή και το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας. Ο χρόνος που θα συμβούν αυτά τα γεγονότα ποικίλλουν μεταξύ των γυναικών με μία συνήθη απόκλιση 2-3 ετών.
Τα παράδοξα της αναπαραγωγικής γήρανσης
Και εδώ είναι ένα από τα παράδοξα του ανθρώπινου οργανισμού, διότι η γυναικεία αναπαραγωγική γήρανση είναι φαινομενικά ξεχωριστή όσον αφορά την έναρξη των διαδικασιών γήρανσης στα άλλα όργανα.
Οι ωοθήκες λειτουργούν με βάση ένα φυσιολογικό χρονόμετρο που εξαρτάται από τον αριθμό των ωοθυλακίων τα οποία αποτελούν το απόθεμα των ωοθηκών μετά τη γέννηση, και η αναπαραγωγική γήρανση ξεκινά όταν στην ωοθήκη υπάρχουν περίπου 1000 ωοθυλάκια.
Η εμμηνόπαυση σε γενικές γραμμές, επέρχεται όταν εξαντληθεί αυτό το απόθεμα περίπου στα 51 έτη. Ωστόσο, η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται περίπου στην ηλικία των 30 ετών στις γυναίκες.
Ως εκ τούτου, η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών πίσω από την μείωση της γονιμότητας και της λειτουργίας των ωοθηκών και των συναφών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοπαθούς ωοθηκικής ανεπάρκειας, της αναπαραγωγικής γήρανσης και της εμμηνόπαυσης, είναι το κλειδί για την εύρεση τρόπων διατήρησης της γονιμότητας.”
Τι είναι η Γονιδιωματική
Η Γονιδιωματική είναι ένας τομέας της Βιολογίας, που εστιάζει στη μελέτη των γονιδιωμάτων των οργανισμών, χρησιμοποιώντας μεθόδους και εργαλεία της Γενετικής, της Μοριακής-Κυτταρικής Βιολογίας και της Βιοπληροφορικής.
Οι εξελίξεις στη γονιδιωματική έχουν αρχίσει να αποσαφηνίζουν το βιολογικό ρολόι της γυναικείας γονιμότητας και την ποιότητα των ωοθυλακίων.
Ο κρίσιμος ρόλος της ποιότητας και ποσότητας των ωαρίων ως καθοριστικού παράγοντα στην αναπαραγωγική γήρανση αποδεικνύεται καλύτερα στους κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης και οι γιατροί αναπαραγωγής έχουν πλέον ακριβείς πληροφορίες για τα αναπτυξιακά στάδια των ωαρίων και του σπέρματος.
Αναπαραγωγική γήρανση
Το επόμενο βήμα είναι να απαντηθούν βασικά ερωτήματα για την αναπαραγωγική γήρανση όπως:
- Μπορούμε να καθυστερήσουμε την εξάντληση του αποθέματος των ωοθηκών με την πάροδο του χρόνου;
- Τι γνωρίζουμε για τις αλλαγές του DNA σε μία ενήλικη ωοθήκη;
- Οι ωοθήκες επηρεάζονται από περιβαλλοντικούς παράγοντες;
Η κατανόηση αυτού του χρονομέτρου και των μοριακών διαδικασιών που εμπλέκονται, αναμένεται να οδηγήσει σε ανάπτυξη στρατηγικών για τη μείωση του αντίκτυπου της γυναικείας αναπαραγωγικής γήρανσης στις αναπαραγωγικές επιλογές των γυναικών.
Ήδη, εκτενείς μελέτες γονιδιωματικής που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη μελέτη της φυσιολογικής ρύθμισης της ανάπτυξης των ωοθυλακίων των ωοθηκών, παρέχουν πολύτιμες γνώσεις για τη διαχείριση της μείωσης της ωοθηκικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία, της αναπαραγωγικής διάρκειας ζωής και της νόσου των ωοθηκών.
Την τελευταία δεκαετία, διαδοχικές έρευνες ρίχνουν φως σε σπάνιες διαταραχές αναπαραγωγής αλλά και στις αιτίες θνησιμότητας εμβρύων στη φάση της προεμφύτευσης ή της απώλειας εγκυμοσύνης.
Η γονιδιωματική χρησιμοποιείται ευρέως στον τομέα της αναπαραγωγικής ιατρικής κατά τον προγεννητικό και προεμφυτευτικό έλεγχο, αλλά αναμένεται να ανοίξει και νέους ορίζοντες με στόχο τη μείωση του ρυθμού εξάντλησης των αποθεμάτων στις ωοθήκες και ίσως στην αναστροφή της αναπαραγωγικής γήρανσης.
Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, Ιατρός Αναπαραγωγής
Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος
a. Praticien Attaché CHU Cochin, Paris
Διαβάστε επίσης
Η απώλεια βάρους μπορεί να ωφελήσει την καρδιά για τουλάχιστον 5 χρόνια