Υπάρχουν 5 φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν την όρεξή σας και το πρόβλημα μπορεί να γίνει ακόμα πιο πολύπλοκο. Όταν κάποιος λαμβάνει φάρμακα, τότε το θέμα γίνεται πολύπλοκο. Η όρεξη δεν είναι το ίδιο πράγμα με την πείνα. Η πείνα είναι ένα αίσθημα δυσφορίας που προκύπτει από την έλλειψη τροφής, ενώ η όρεξη είναι απλώς η επιθυμία για φαγητό.
Αν και είναι αλήθεια ότι η όρεξή μας μπορεί μερικές φορές να μας παρασύρει, οι επιπτώσεις της μακροχρόνιας απώλειας της όρεξης μπορεί να υποδηλώνουν σοβαρό πρόβλημα και να έχουν αρνητικές ή ακόμα και απειλητικές για τη ζωή παρενέργειες. Αυτές περιλαμβάνουν κόπωση, γρήγορο καρδιακό ρυθμό, υποσιτισμό ή ανεπάρκειες βιταμινών.
Τα πέντε φάρμακα που μπορεί να μειώνουν την όρεξή σας
1. Φάρμακα για ΔΕΠΥ
«Η όρεξη και η λαχτάρα για φαγητό έχουν κάποια σχέση με την ισορροπία ντοπαμίνης του εγκεφάλου», εξηγεί στο bestlifeonline.com η Christine Kingsley, Διευθύντρια Υγείας και Ευεξίας στο Ινστιτούτο Πνεύμονα των ΗΠΑ. «Δυστυχώς, τα επίπεδα ντοπαμίνης είναι ελαφρώς «χαμηλά» σε άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), καθιστώντας τα πιο παρορμητικά σχετικά με την επιθυμία για φαγητό και αφήνοντάς τους μεγαλύτερη όρεξη».
Η χρήση φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ, όπως η μεθυλφαινιδάτη και τα διεγερτικά δεξαμφεταμίνης, μπορεί να αποκαταστήσει την ισορροπία της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. «Αυτό κατά συνέπεια μειώνει την επιθυμία κάποιου για φαγητό». Σημειώνει ότι η απώλεια της όρεξης λόγω των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ μπορεί να είναι «αναπόφευκτη», αλλά οι ασθενείς και οι οικογένειές τους θα πρέπει να επικοινωνούν με έναν γιατρό όταν αυτές οι αλλαγές στην όρεξη γίνονται διατροφικές διαταραχές ή περιλαμβάνουν «ξαφνική και σημαντική απώλεια βάρους».
2. Ορισμένα αντικαταθλιπτικά
Πολλοί άνθρωποι βιώνουν αύξηση βάρους ενώ παίρνουν αντικαταθλιπτικά, όπως αναφέρει μία ανασκόπηση του 2019 σε 27 διαφορετικές μελέτες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι παρουσίασαν αύξηση κατά 5% στο βάρος τους όταν ξεκινούσαν αντικαταθλιπτικά. Ωστόσο, μερικά αντικαταθλιπτικά μπορεί να συμβάλλουν στην απώλεια βάρους μειώνοντας την όρεξη ενός ατόμου, οδηγώντας τον να καταναλώνει λιγότερες θερμίδες από όσες καίει.
Η βουπροπιόνη, η φλουοξετίνη και η ντουλοξετίνη μπορεί να προκαλέσουν απώλεια της όρεξης. Όμως, οι ανεπιθύμητες ενέργειες όπως η απώλεια βάρους, σταθεροποιούνται καθώς το σώμα προσαρμόζεται στη φαρμακευτική αγωγή.
3. Φάρμακο για τον διαβήτη
Το αντιδιαβητικό φάρμακο σεμαγλουτίδη χρησιμοποιήθηκε αρχικά για τη θεραπεία ατόμων με διαβήτη τύπου 2 για την αντιμετώπιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ο έλεγχος του υψηλού σακχάρου στο αίμα βοηθά στην πρόληψη της νεφρικής βλάβης, της τύφλωσης, των νευρικών προβλημάτων, της απώλειας άκρων και των προβλημάτων σεξουαλικής λειτουργίας. Το φάρμακο αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματικό στην απώλεια βάρους που ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το ενέκρινε και για χρήση ως φάρμακο απώλειας βάρους το 2021.
Το φάρμακο είναι μια συνθετική εκδοχή μιας ορμόνης του εντέρου που καταστέλλει την πείνα και την όρεξη. Σε κλινικές δοκιμές, οι συμμετέχοντες που έλαβαν το φάρμακο έχασαν περίπου το 12% του σωματικού τους βάρους σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
4. Φεντανύλη
Η Kingsley αναφέρει ότι οπιοειδή όπως η φαιντανύλη, δυνητικά προκαλούν μεταξύ άλλων σοβαρών προβλημάτων και απώλεια της όρεξης. «Χρησιμοποιούμενο για τη θεραπεία του πόνου, αυτό το φάρμακο προσκολλάται στους υποδοχείς που βρίσκονται κυρίως στον εγκέφαλο και στο έντερο προκαλώντας αλλοιώσεις στον τρόπο που αισθάνεται ο ασθενής», λέει. «Καθώς εξαλείφει τα συναισθήματα του πόνου, μπορεί επίσης να μειώσει τα συναισθήματα της πείνας». Η Kingsley εξηγεί ότι ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν επίσης ξηροστομία όταν λαμβάνουν φαιντανύλη, η οποία παρεμποδίζει την απόλαυση του φαγητού τους. “Είναι κρίσιμο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό αμέσως μόλις αυτό το φάρμακο αρχίσει να προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα, υπνηλία, σύγχυση και μπερδεμένη ομιλία”, σημειώνει.
Η φαιντανύλη είναι επικίνδυνη και με πολλούς άλλους τρόπους. Σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών της Βόρειας Καρολίνας (NCDHHS), το ισχυρό συνθετικό οπιοειδές είναι 50 έως 100 φορές πιο ισχυρό από τη μορφίνη: «Μόλις δύο χιλιοστόγραμμα, περίπου στο μέγεθος πέντε κόκκων αλατιού, μπορεί να προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία», σημειώνει ο συγγραφέας. Αυτά περιλαμβάνουν σοβαρό εθισμό, υπερβολική δόση και θάνατο.
5. Φάρμακα χημειοθεραπείας
Οι ασθενείς με καρκίνο μπορεί να εμφανίσουν απώλεια όρεξης για μυριάδες λόγους, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που τους έχουν συνταγογραφηθεί. «Τα αντικαρκινικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν απώλεια της όρεξης ή αλλαγές στη γεύση», σύμφωνα με το Cancer Research UK. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν στοχευμένα αντικαρκινικά φάρμακα, παυσίπονα και ανοσοθεραπεία. Επιπλέον, οι ορμονικές θεραπείες ή τα διφωσφονικά μπορεί να προκαλέσουν ήπια ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει διαταραχές από το φαγητό.
Ο ίδιος ο καρκίνος και ορισμένες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλαγές στην όρεξή σας. Η κούραση, ο πόνος και η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη ενέργειας. Έτσι μπορεί να μην έχετε το κίνητρο να φάτε.