Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από συγγενικό με τον ιό της ευλογιάς του ανθρώπου ιό και ως επί το πλείστον εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής.
Ονομάστηκε έτσι γιατί ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά σε πίθηκο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ενώ το πρώτο κρούσμα σε άνθρωπο σημειώθηκε το 1970.
Πρωτογενής μετάδοση περιγράφεται κυρίως μέσω επαφής με μολυσμένα άγρια ζώα (πρωτεύοντα ή τρωκτικά) σε περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής ή με μολυσμένα ζώα συντροφιάς.
Περιστατικά δευτερογενούς μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο περιγράφονται μέσω του αναπνευστικού συστήματος μετά από εισπνοή μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων, καθώς και με επαφή με δερματικές βλάβες του πάσχοντος ή με μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που χρησιμοποίησε ασθενής).
Μικρή η μεταδοτικότητα από άνθρωπο σε άνθρωπο
Σε κάθε περίπτωση η μεταδοτικότητα της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο θεωρείται μικρή.
Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις μετάδοσης της νόσου μετά από κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν μαγειρεύτηκε επαρκώς ή με επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα του ζώου.
Συνήθη συμπτώματα
Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνθηκαν από τον ιό δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Για τα άτομα που θα εκδηλώσουν συμπτώματα αυτά εμφανίζονται 5-21 ημέρες μετά από τη μόλυνση (συνηθέστερα περίπου στη 12η ημέρα). Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, οσφυαλγία, διόγκωση λεμφαδένων, ρίγος και αδυναμία.
Μια έως τρεις ημέρες μετά τον πυρετό εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα αρχικά ως κηλίδες και βλατίδες, οι οποίες εξελίσσονται σε φυσαλίδες και φλύκταινες και μετά σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν.
Εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται στον κορμό και στα άκρα, περιλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων.
Σημειώνεται πως σε κάποια από τα πρόσφατα κρούσματα στην Ευρώπη το εξάνθημα παρατηρήθηκε αρχικά στην περιγεννητική περιοχή και στη συνέχεια επεκτάθηκε στα άλλα σημεία του σώματος.
Το εμβόλιο
Χθες, ο ΠΟΥ εξέδωσε παγκόσμιο συναγερμό για τη νόσο που στην συντριπτική της πλειονότητα χτυπά άνδρες.
Την ίδια ώρα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έδωσε το πράσινο φως για το εμβόλιο κατά της ευλογιάς των πιθήκων.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) άναψε το «πράσινο φως» για εμβόλιο κατά της ευλογιάς των πιθήκων. Όπως αναφέρει ανακοίνωσή του το Σάββατο, επεκτείνεται η χρήση του εμβολίου κατά της ευλογιάς στον άνθρωπο για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της νόσου.
Το εμβόλιο Imvanex, της δανέζικης εταιρίας Bavarian Nordic, έχει εγκριθεί στην ΕΕ από το 2013 για την πρόληψη της ευλογιάς. Εγκρίθηκε τώρα και κατά της ευλογιάς των πιθήκων, λόγω της ομοιότητας μεταξύ αυτού του ιού και του ιού της ευλογιάς.
«Το προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου είναι ευνοϊκό, με παρενέργειες ήπιες έως μέτριες και η επιτροπή ιατρικών προϊόντων για ανθρώπινη χρήση (CHMP) κατέληξε ότι τα οφέλη του φαρμάκου υπερτερούν των κινδύνων», υπογράμμισε ο ΕΜΑ σε ανακοίνωση.
Ο ιός έχει ήδη εξαπλωθεί σε 74 χώρες, ενώ έχουν εντοπιστεί πάνω από 17.000 κρούσματα και έχουν σημειωθεί πέντε θάνατοι.
Στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκεται η Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί 20 κρούσματα, όλοι άνδρες, ηλικίας από 24 έως 59 ετών.
«Αποφάσισα να κηρύξω κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου, διευκρινίζοντας ότι ο κίνδυνος για τον κόσμο είναι σχετικά χαμηλός, εκτός της Ευρώπης, όπου είναι αυξημένος.
«Η εκτίμηση του ΠΟΥ είναι ότι ο κίνδυνος της ευλογιάς των πιθήκων είναι μέτριος παγκοσμίως και σε όλες τις περιοχές, εκτός από την ευρωπαϊκή περιοχή, όπου αξιολογούμε τον κίνδυνο ως υψηλό», τόνισε.
Ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους τόνισε ότι η αρμόδια Επιτροπή του ΠΟΥ δεν μπορούσε να καταλήξει σε ομοφωνία για το αν η ευλογιά των πιθήκων πρέπει να χαρακτηριστεί παγκόσμιο ζήτημα υγείας. Ωστόσο, η εξάπλωση του ιού παγκοσμίως είναι ραγδαία και έτσι έλαβε την απόφαση ο ίδιος.
Ο επικεφαλής του ΠΟΥ εκτίμησε ότι η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης θα βοηθήσει στην ανάπτυξη εμβολίων και στην εφαρμογή μέτρων για να περιοριστεί η διασπορά του ιού.
Η Ισπανία πρώτη ευρωπαϊκή χώρα σε κρούσματα
Πρώτη χώρα σε κρούσματα στην Ευρώπη είναι η Ισπανία (3.125 περιστατικά), ακολουθεί η Γερμανία (2.191), η Βρετανία (2.137), Γαλλία (1.449), Ολλανδία (712), Πορτογαλία (515), Ιταλία (374), Βέλγιο (311) Ελβετία (216).
Κάτω από 100 περιστατικά έχουν: Σουηδία, Ιρλανδία, Δανία, Νορβηγία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία κ.α.
Στην Ελλάδα η εξάπλωση της νόσου φαίνεται προς το παρόν να είναι περιορισμένη, αν και οι υγειονομικές αρχές παγκοσμίως παραδέχονται ότι υπάρχει υποκαταγραφή των πραγματικών περιστατικών.
Διαβάστε επίσης
Τι μπορεί να κρύβει ο πόνος στην πλάτη και πώς θα τον αντιμετωπίσεις;
Η ευλυγισία χαρίζει σώμα δυνατό – Με αυτές τις ασκήσεις θα την αποκτήσεις