Οι ερωτήσεις στον ογκολόγο ειδικά στο πρώτο ραντεβού μαζί του μετά τη διάγνωση καρκίνου και οι απαντήσεις του θα σας δώσουν τη δύναμη και τη γνώση που χρειάζεστε αλλά κυρίως τον έλεγχο της κατάστασης.
Η διάγνωση του καρκίνου είναι λιγότερο τρομακτική από ό,τι στο παρελθόν. Ευτυχώς, για πολλές μορφές καρκίνου, η επιστημονική γνώση, και οι θεραπείες βελτιώνονται συνεχώς.
Ακόμα κι έτσι όμως, ο φόβος είναι συχνά η πρώτη αντίδραση για οποιονδήποτε του λένε: «Βρήκαμε κάτι ύποπτο». Εάν αυτή η υποψία επιβεβαιωθεί ως καρκίνος, η αβεβαιότητα για το τι θα ακολουθήσει είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Οι άνθρωποι ακούνε τις λέξεις «Έχετε καρκίνο» και αισθάνονται τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια τους. Ο Δρ Γουίλιαμ Νέλσον, διευθυντής του Κέντρου Καρκίνου του Σίντνεϊ Κίμελ στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς λέει ότι οι ασθενείς χρειάζονται μια πλήρη σειρά πληροφοριών, γιατί απλά θα φοβούνται μέχρι να τις πάρουν.
Στο πρώτο ραντεβού με τον ογκολόγο σας, αφιερώστε λίγα λεπτά για να γνωριστείτε, προτείνει η Δρ Lidia Schapira, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και διευθύντρια Τμήματος Επιβίωσης από τον καρκίνο στο Stanford Comprehensive Cancer Institute. Απλώς το να χαιρετάς τον γιατρό σου και να ξεκινάς με μια δήλωση, όπως «χαίρομαι που σε γνωρίζω και ελπίζω να μπορέσουμε να συνεργαστούμε», σπάει τον πάγο και αρχίζει να χτίζεται μια σχέση και μια συνεργασία, λέει η Schapira, η οποία είναι επίσης επικεφαλής του διαδικτυακού ιστότοπου ενημέρωσης ασθενών της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO).
Για να έχετε μια υγιή αντίληψη της κατάστασης σας, κάντε τις ακόλουθες ερωτήσεις στον ογκολόγο σας κατά την πρώτη σας επίσκεψη.
1. Τι τύπο καρκίνου έχω;
Ο γιατρός μπορεί να σας έχει δώσει μια αρχική διάγνωση καρκίνου με βάση τα συμπτώματα, τα αποτελέσματα των εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου και τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης. Είναι σημαντικό να επαληθεύσετε τον ακριβή τύπο καρκίνου που έχετε με τον ογκολόγο σας ή να μάθετε εάν υπάρχει αβεβαιότητα. Μόλις η διάγνωση είναι οριστική, το επόμενο βήμα είναι να μάθετε για την κατάσταση του καρκίνου σας . «Οι όροι της ορολογίας για εμάς είναι το «στάδιο» και ο «βαθμός» του καρκίνου», λέει ο Nelson. Ανάλογα με τον τρόπο ταξινόμησης του καρκίνου, η συζήτηση κινείται στο πώς αυτό επηρεάζει τις επιλογές θεραπείας σας.
2. Ποια είναι η τυπική θεραπεία για την κατάστασή μου;
Οι επιλογές θεραπείας του καρκίνου μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, στοχευμένα φάρμακα, ακτινοβολία ή ανοσοθεραπεία, ως αυτόνομες ή συνδυαστικές θεραπείες. Οι κλινικές οδηγίες των γιατρών περιλαμβάνουν συστάσεις θεραπείας με βάση το στάδιο της νόσου και άλλους παράγοντες. Ωστόσο, η διάγνωση κάθε ασθενούς είναι μοναδική, επομένως μπορεί να μην υπάρχει τυπική θεραπευτική επιλογή. Η λήψη αποφάσεων με τον γιατρό σας και η εφαρμογή ενός σχεδίου θεραπείας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκαταστήσετε την αίσθηση ελέγχου.
Το αν θέλετε επίσης να κάνετε μια ανεξάρτητη, διαδικτυακή αναζήτηση πληροφοριών εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς. “Είχα δύο ασθενείς χθες που κυριολεκτικά ήρθαν με ερευνητικά άρθρα που είχαν μελετήσει”, λέει η Schapira. «Ήταν η πρώτη τους συνάντηση μαζί μου και παίρναμε συνέντευξη ο ένας από τον άλλον». Ωστόσο, βλέποντας την προσπάθεια που είχαν κάνει για να συγκεντρώσουν όλες αυτές τις πληροφορίες, κατάλαβε πώς να προσεγγίσει τις ανάγκες τους: «Εντάξει, κάντε μου ερωτήσεις» τους είπα. Αντίθετα, προσθέτει, άλλοι ασθενείς δεν επιθυμούν πολλές πληροφορίες.
3. Γιατί προτείνετε αυτή τη θεραπεία;
Ο ογκολόγος αναμένει ότι αυτή η συγκεκριμένη θεραπεία που συστήνει θα συρρικνώσει τον όγκο, θα θεραπεύσει τον καρκίνο ή θα τον βάλει σε ύφεση; «Πώς θα μπορούσα να επωφεληθώ από αυτή τη θεραπεία;» είναι ένας άλλος τρόπος να ρωτήσετε.
Πρέπει επίσης να γνωρίζετε για τις παραλλαγές μιας συγκεκριμένης θεραπείας. Οι χειρουργοί μπορεί να ακολουθήσουν διαφορετικές προσεγγίσεις . Π.χ. ορισμένα κέντρα καρκίνου προσφέρουν ρομποτικές επεμβάσεις, ενώ άλλα όχι. «Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατό να κάνετε μία λιγότερο παρεμβατική χειρουργική επέμβαση και να επιτύχετε το ίδιο πράγμα, διατηρώντας έτσι τη λειτουργία των οργάνων ή (επιτρέποντας) την ικανότητα διατήρησης ή βελτίωσης της εικόνας του σώματος», λέει η Schapira. «Εξαρτάται από το είδος της χειρουργικής επέμβασης, αλλά υπάρχουν πολλές ερωτήσεις που πρέπει να τεθούν».
4. Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι παρενέργειες της θεραπείας;
Όταν αποφασίζετε για οποιαδήποτε θεραπεία καρκίνου, πρέπει να γνωρίζετε τα πιθανά μειονεκτήματα. Αυτό περιλαμβάνει κοινές παρενέργειες που έχετε ακούσει καθώς και σπάνιες αλλά πιο σοβαρές επιπλοκές, λέει ο Nelson. Οι παρενέργειες του καρκίνου μπορεί να είναι προσωρινές ή βραχυπρόθεσμες. Π.χ. ναυτία και έμετος από τη χημειοθεραπεία ή η “ομίχλη εγκεφάλου”, που αναφέρεται σε προβλήματα σκέψης ή μνήμης κατά τη διάρκεια ή μετά τη θεραπεία. Η εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση καρκινικών όγκων μπορεί να επηρεάσει την εμφάνισή σας ή ορισμένες λειτουργίες του σώματος.
5. Θα μπορέσω να κάνω βιολογικά παιδιά;
Ορισμένες θεραπείες για τον καρκίνο μπορεί να βλάψουν την ικανότητά σας να κάνετε παιδιά. Είναι σημαντικό να συζητήσετε εκ των προτέρων τη διατήρηση της γονιμότητας εάν σας ενδιαφέρει να κάνετε παιδιά. Στη διάρκεια του συχνά στενού παραθύρου ευκαιρίας πριν τη θεραπεία του καρκίνου, θα πρέπει να εξετάσετε τις επιλογές διατήρησης της γονιμότητας. Η κατάψυξη ωαρίων ή σπέρματος, ή η θωράκιση των περιοχών της πυέλου και των γεννητικών οργάνων στη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, είναι μεταξύ των τεχνικών που πρέπει να αντιμετωπίσει ο γιατρός της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
6. Πρέπει να ξεκινήσω αμέσως θεραπεία;
Δεν απαιτείται κάθε τύπος καρκίνου άμεση – ή οποιαδήποτε – θεραπεία. Η παρακολούθηση και η αναμονή θα μπορούσαν να είναι μια λογική επιλογή με έναν αργά αναπτυσσόμενο καρκίνο που είναι απίθανο να επηρεάσει την καθημερινή σας ζωή ή τις πιθανότητες επιβίωσής σας. Για παράδειγμα, ο καρκίνος του προστάτη είναι μια κατάσταση για την οποία ο γιατρός μπορεί να συστήσει στενή παρακολούθηση για την εξάπλωση της νόσου. Ο γιατρός θα συζητήσει αυτές τις επιλογές με βάση το εάν ο καρκίνος σας προκαλεί συμπτώματα, το πόσο γρήγορα ή αργά αναμένεται να αναπτυχθεί, το μέγεθος και τη θέση του. Με την στενή παρακολούθηση, οι άνδρες μπορεί να υποβάλλονται σε περιοδικές εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου ή PSA, μαζί με άλλες εξετάσεις όπως ψηφιακές εξετάσεις ορθού, απεικονιστικές εξετάσεις ή βιοψίες προστάτη για να βεβαιωθούν ότι ο καρκίνος παραμένει υπό έλεγχο.
7. Υπάρχουν διαθέσιμες κλινικές δοκιμές;
Σε ορισμένους τύπους καρκίνου, μπορεί να ωφεληθείτε από τη συμμετοχή σε μια κλινική δοκιμή για μία νέα θεραπεία. Η συμμετοχή στην έρευνα μπορεί να σας προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία αιχμής. Σε αυτήν την κατεύθυνση, προτείνει η Schapira, θα μπορούσατε επίσης να ρωτήσετε: «Υπάρχουν κάποια φάρμακα στα σκαριά που θα μπορούσαν να αλλάξουν τη θεραπεία μου στο εγγύς μέλλον;»
8. Ποια είναι η πρόγνωσή μου;
Αν βλέπετε τα ψυχρά, σκληρά ποσοστά επιβίωσης για μια συγκεκριμένη διάγνωση καρκίνου, να γνωρίζετε ότι δεν ισχύουν για όλους. Ωστόσο, αξίζει να κατανοήσετε αυτούς τους αριθμούς αν σας ενδιαφέρουν. Ρωτήστε πιο αναλυτικά τον ογκολόγο σας.
Τα μέσα ποσοστά επιβίωσης είναι απλώς εκτιμήσεις για την επιβίωση σε συγκεκριμένο τύπο, στάδιο και βαθμό καρκίνου, λέει ο Nelson. «Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ζουν τόσο πολύ», λέει. «Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν περισσότερο». Για προχωρημένους καρκίνους με ευρύ φάσμα αποτελεσμάτων επιβίωσης, πρέπει να γίνει διάκριση στο τι μπορούν να περιμένουν οι άνθρωποι και τι μπορούν να ελπίζουν, λέει. Το να ελπίζεις ότι είσαι ένας από αυτούς που θα ζήσουν περισσότερο δεν είναι ψεύτικη ελπίδα, είναι πραγματική ελπίδα.
9. Πρέπει να πάρω μια δεύτερη γνώμη;
Εάν δεν έχετε πρόσβαση σε ένα εξειδικευμένο κέντρο καρκίνου ή ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο, θα πρέπει ο γιατρός να σας παραπέμψει για μία δεύτερη γνώμη. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, μερικές φορές, είναι σκόπιμο να πάρετε μια δεύτερη γνώμη σε ένα κέντρο αριστείας. Σε ένα νοσοκομείο όπου οι άνθρωποι αφιερώνουν πραγματικά τη ζωή τους για να μελετήσουν αυτή την ασθένεια», λέει η Schapira. «Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά που ακούνε οι ασθενείς απλώς επιβεβαιώνουν ότι η θεραπεία θα μπορούσε να γίνει και σε ένα μη εξειδικευμένο νοσοκομείο. Τότε είναι καλύτερο για όλους».
10. Θα μπορούσε ένας εξωτερικός παθολόγος να ελέγξει τα αποτελέσματα των εξετάσεων;
Σχετικά με την εξέταση της βιοψίας όγκου μπορείτε να ρωτήσετε αν “μπορεί να επανεξεταστεί η βιοψία σε ένα εξειδικευμένο κέντρο εδώ ή στο εξωτερικό;”. Είναι ένα εύλογο αίτημα, σύμφωνα με τον Nelson. «Δεν είναι ποτέ λάθος να κάνεις αυτή την ερώτηση και είναι αρκετά εύκολο να γίνει».
«Η δεύτερη αξιολόγηση θα μπορούσε να κάνει πραγματική διαφορά. Για παράδειγμα, το Kimmel Center εξειδικεύεται στον καρκίνο του παγκρέατος. Εξετάζοντας βιοψίες εξωτερικών ασθενών στο 24% ή 25% ή περισσότερο, αλλάζαμε το ίδιο το στάδιο, τον βαθμό ή τη διάγνωση», λέει ο Νέλσον. Τι προκαλεί αυτές τις ανισότητες; «Έχουμε αρκετούς παθολόγους που ασχολούνται μόνο με καρκίνους του παγκρέατος», εξηγεί. Αυτή η μοναδική εστίαση απλά δεν είναι εφικτή στα περισσότερα γενικά νοσοκομεία.
11. Πρέπει να γίνει γενετικός έλεγχος στον όγκο μου;
Η γονιδιωματική του καρκίνου είναι ένας διαρκώς εξελισσόμενος τομέας στην έρευνα και τη θεραπεία του καρκίνου. Μπορεί να είναι διαθέσιμες στοχευμένες θεραπείες ανάλογα με τη μοναδική γενετική σύνθεση του καρκίνου σας. Ο προσδιορισμός της αλληλουχίας του DNA του όγκου θα μπορούσε να αποκαλύψει γενετικές μεταλλάξεις που εντοπίζουν την ακριβή θεραπεία που είναι πιο πιθανό να είναι αποτελεσματική για εσάς.
12. Τι κοστίζει η θεραπεία μου;
Η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Για να αποφύγετε δυσάρεστες οικονομικές εκπλήξεις, ρωτήστε σχετικά με τα έξοδα που κυμαίνονται από την ιατρική επίσκεψη έως το εάν ο ΕΟΠΥΥ ή η ασφάλεια καλύπτει τη θεραπεία σας και εάν απαιτείται προέγκριση.
13. Τι πρέπει να περιμένω σχετικά με τη νοσηλεία;
Ένα πρακτικό ερώτημα αφορά το εάν θα λάβετε θεραπεία ως εσωτερικός ή εξωτερικός ασθενής. “Εάν μέρος του θεραπευτικού σας σχεδίου περιλαμβάνει μια περίπλοκη διαδικασία όπως χημειοθεραπεία υψηλής δόσης ή μεταμόσχευση μυελού των οστών, είναι πιθανό να νοσηλευτείτε ή να περιμένετε να νοσηλευτείτε για πολλές εβδομάδες”, λέει η Schapira. «Από την άλλη πλευρά, εάν λαμβάνετε θεραπεία για καρκίνο του μαστού, είναι πολύ απίθανο να νοσηλευτείτε ή, αν ναι, ίσως για (μόνο) μία νύχτα μετά την επέμβαση, εκτός εάν έχετε μία πολύ περίπλοκη διαδικασία.”
14. Πόση βοήθεια νομίζετε ότι θα χρειαστώ στο σπίτι;
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας και της ανάρρωσης, μπορεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα κινητικότητας και κόπωση. Μπορεί να χρειαστείτε βοήθεια στις μετακινήσεις ή υποστήριξη φροντιστή. Είναι χρήσιμο να εξετάζετε αυτά τα ζητήματα εκ των προτέρων, και όχι στη μέση της πορείας της θεραπείας σας, ώστε να μπορείτε να κάνετε ρυθμίσεις εκ των προτέρων.
15. Πώς θα επηρεάσει η θεραπεία τη ζωή μου;
Tο καλύτερο σενάριο είναι να συνεχίσετε κανονικά την οικογενειακή και κοινωνική σας ζωή και να επιστρέψετε σε πλήρη σωματική δραστηριότητα το συντομότερο δυνατό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να μην συμβεί για λίγο. Ορισμένοι ασθενείς μπορούν να εργαστούν σε μεγάλο μέρος, αν όχι σε όλη τη θεραπεία τους. Αλλοι πρέπει να πάρουν μεγάλη άδεια για να υποβληθούν σε θεραπεία και να αναρρώσουν.
Πηγή: health.usnews.com
Διαβάστε επίσης
Δικαίωμα στην επιλογή εμβολίου – Εμφανείς οι ονομασίες στην πλατφόρμα
Η Γκάγκα φέρνει το φάρμακο της MSD και ο Μπουρλά ανατριχιάζει