Παρόλο που ορισμένα σημάδια μιας τοξικής σχέσης είναι πιο εμφανή – όπως η σωματική κακοποίηση, η επαναλαμβανόμενη απιστία και η ακατάλληλη σεξουαλική συμπεριφορά – άλλα είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν.
Κακοποιητική συμπεριφορά από τον σύντροφό σας είναι αυτή που δεν συνάδει με σεβασμό, είναι ανέντιμη, προσπαθεί να σας ελέγξει ή να σας μειώνει συνεχώς. Ως αποτέλεσμα, η ψυχική υγεία σας μπορεί να κλονιστεί και να κινδυνεύσει ακόμη και η ζωή σας, επισημαίνει η Κλινική Ψυχολόγος Βίκυ Δασκαλάκη, MSc, University of London και εξηγεί:
Ενώ μια σχέση δεν χρειάζεται να περιλαμβάνει κατάχρηση, για να θεωρείται τοξική, όλες οι καταχρηστικές σχέσεις είναι τοξικές. Η κατάχρηση μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων συναισθηματικών, λεκτικών, οικονομικών, σεξουαλικών και σωματικών. Τα σημάδια μιας καταχρηστικής σχέσης μπορεί να εμφανιστούν με σωματική ή σεξουαλική βία, εξευτελισμό ή απειλές.
Εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε είδος κακοποίησης, πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι κανείς δεν αξίζει να ζει έτσι και να αναζητήσετε άμεσα υποστήριξη, τονίζει η κ. Δασκαλάκη.
Οι παρακάτω τύποι «επικίνδυνων» ανδρών χαρακτηρίζονται από κτητικές και ελεγχόμενες συμπεριφορές:
«ΜΑΜΑΚΙΑΣ»
Οι σχέσεις πατέρα και γιου είναι δύσκολες – εξίσου φορτωμένες με προσδοκίες και φόβους, όπως και οι σχέσεις μητέρας-κόρης. Για χρόνια, ένας γιος ειδωλοποιεί τον μπαμπά του. Υπάρχει μια μυθολογία γύρω από τον μπαμπά Σούπερμαν, που αγκαλιάζουν τα μικρά παιδιά. Είναι ο μεγαλύτερος, ισχυρότερος φροντιστής στη ζωή τους. Όμως ένα αγόρι, αυτό που θέλει να είναι ο πατέρας του, είναι να θέλει να είναι ο δικός του άνθρωπος.
Έτσι, η δυσκαμψία να αναπτύξει στενή ψυχοσυναισθηματική σχέση με ποιότητα με τον πατέρα του, τον ωθεί σε «προσκόλληση» στη μητέρα του. Η κάθε μορφή εξάρτησης βασίζεται πάνω στο πρωταρχικό μοντέλο εξάρτησης – μητέρα/γιος – στην ενήλικη ζωή, μια εξάρτηση τείνει να έχει καταστροφικές συνέπειες (π.χ. τζόγος, αλκοόλ, άλλες ουσίες κτλ).
«ΖΗΛΙΑΡΗΣ»
Αν έχεις social media, ελέγχει διαρκώς τις δημοσιεύσεις σου, τα σχόλια που κάνεις, τα like σου. Τσακώνεται μαζί σου, εάν έχεις κάνει like σε άτομο αρσενικού φύλου ή έχεις ανεβάσει φωτογραφία που για εκείνον δεν έπρεπε.
Όταν είστε μαζί, ό,τι και να κάνει, έχει τα μάτια του καρφωμένα πάνω σου για να ελέγχει ακόμη και το πού κοιτάς.
Θέλει να του απαντάς σε κλάσματα δευτερολέπτου, όταν σε παίρνει τηλέφωνο ή σου στέλνει μήνυμα.
Όλα αυτά δείχνουν ένα άνδρα με πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση (η αυτοεκτίμηση έχει τα πρώιμα στάδια εξέλιξής της στα παιδικά χρόνια ανάπτυξης), ίσως και νευρωτισμό. Συναισθηματική αστάθεια και άγχος από όλα τα προηγούμενα που αναφερθήκαν. Δύο γονείς, που συνεχώς τσακώνονται λόγω ζήλιας, ακόμη και μπροστά στα παιδιά τους, εγγράφουν τον λανθασμένο αυτό κώδικα στον εγκέφαλο των παιδιών τους.
Ενημέρωσε γρήγορα κάποιο οικείο σου πρόσωπο για την κατάσταση.
«ΑΠΟΠΝΙΚΤΙΚΟΣ»
Δεν σε αφήνει λεπτό για λεπτό σε ησυχία. Διαρκώς αναζητά ευκαιρία να μάθει πού κρύβεσαι, ακόμη κι όταν αναζητάς λίγη ώρα χαλάρωσης σε ένα κοντινό spa.
Σε κατακλύζει διαρκώς με κομπλιμέντα, ώστε να αποσπά πολύτιμες πληροφορίες για τα έγκατα της σκέψης σου ανά πάσα ώρα και στιγμή. Δείχνει να σε έχει θεοποιήσει. Πίσω από αυτά, όμως, σύμφωνα με θεωρίες ψυχολόγων, κρύβεται ανασφάλεια και κτητικότητα. Δεν θα αργήσει να αποκαλύψει τα “χαρτιά” του λίαν συντόμως.
Σταμάτησε άμεσα την οποιαδήποτε επικοινωνία μαζί του.
«ΒΑΜΠΙΡ»
Σε αποξενώνει συστηματικά από τον κοινωνικό σου περίγυρο. Σε απομονώνει, μην αφήνοντάς σου περιθώρια αναπνοής. Σε έχει υπό τον πλήρη έλεγχό του και πολύ συχνά επαναλαμβάνει το κλισέ «εγώ κάνω κουμάντο εδώ…».
Δεν έχεις περιθώρια επιλογής, καθώς αποφασίζει για εσένα, αντί με εσένα, σχεδόν για τα πάντα. Ακόμη και μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ γίνεται επίδειξη δύναμης, το ποιος βάζει στο καλάθι ποια αγαθά και για ποια χρήση. Έπειτα στις φίλες σου καλυτέρα να μην πας σήμερα, διότι δεν είναι και πολύ καθώς πρέπει να τα κουτσομπολεύετε… γενικότερα.
Με ολέθριο αποτέλεσμα φυσικά να πατάς πάνω σε μια αβέβαιη σχέση όλο κενά και να χάνεις επαφή με τον εαυτό σου και τις πραγματικές ανάγκες σου.
Ζήτησε βοήθεια από κάποιο επαγγελματία ψυχικής υγείας, άμεσα!
«ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΟΠΗΣ»
Στην αρχή πίστεψες ότι είναι απλώς “παραδοσιακός” και “παλαιάς σχολής”, ορισμένες, μάλιστα, ελκύονται από τέτοιους άντρες που θα σε έχει στα ώπα-ώπα και θα σου προσφέρει προστασία. Σε βάθος χρόνου, όμως, έχει απώτερο στόχο στο να μην σου επιτρέψει να εργαστείς με το πρόσχημα “για τα παιδιά”.
Δεν πρόκειται να σε βοηθάει στο σπίτι επειδή αυτά είναι “γυναικείες δουλειές”, η γνώμη του είναι ανώτερη από τη δική σου επειδή «είσαι γυναίκα», σημειώνει η κ. Δασκαλάκη. Στην περίπτωση, που μπεις στη διαδικασία να προωθήσεις την επιχειρηματολογία σου επί αυτών, δεν αποκλείεται να θυμώσει σε ανύποπτο χρόνο και να παραφερθεί, ενώ εσύ συνεχίζεις να υποστηρίζεις τη θέση σου. Υποχωρεί, δε, μόνο όταν δει ότι παραιτείσαι. Συνεπώς τα συμπεράσματα ίσως επιδεινωθούν κατά περιπτώσεις, όπως έχουμε δει σε πρόσφατα περιστατικά.
«ΑΛΑΖΟΝΑΣ»
Όταν ο τύπος ασχολείται κυρίως με ζητήματα εμφάνισης και γενικά οτιδήποτε θεωρείται επιφανειακό, όπως το πώς θα φανεί και σε εσένα και στην παρέα με σιδερωμένο πουκάμισο με τσάκιση εν μέσω καύσωνα. Εδώ κρύβεται κάτι πολύ εσωτερικό και πολύ χειρότερο, από την απλή επιθυμία του να κυκλοφορεί «καθώς πρέπει».
Αυτός ο άντρας πιστεύει ότι είναι ο καλύτερος απ’ όλους (άρα και από σένα), ενώ σου φέρεται υποτιμητικά, όταν δεν συμφωνείς μαζί του και δεν παραδέχεται ποτέ ότι έκανε λάθος. Νοιώθει διαρκώς ελλιπής δίπλα στη γυναίκα, “μειωμένος” από τη θηλυκή της εμφάνιση, αδικημένος όσον αφορά στο φύλο του και στην ταυτότητά του. Θα διεκδικήσει με οποιοδήποτε κόστος την αυτοπροβολή του στον κοινωνικό περίγυρο, καθώς και σε σένα. Δεν υπάρχει περίπτωση να ζήσετε ήρεμα με αυτόν τον άντρα, οπότε φύγετε όσο είναι καιρός… μακριά!
«ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ»
Όταν ο άντρας είναι οικονόμος και κάνει λογικά έξοδα, είναι υγιές. Υπάρχει ισορροπία στη σχέση. Όταν. όμως. βλέπεις συμπεριφορές του τύπου. ας περικόψουμε περιττές ανάγκες, ας μην πάμε ξανά διακοπές σε ξενοδοχεία, ας προτιμήσουμε εναλλακτικές οικονομικές λύσεις, γιατί να βγούμε για φαγητό. αφού μπορούμε να φάμε στο σπίτι, δεν είμαι σε διάθεση για αλλαγές φέτος δώρα – γιορτές – ταξίδια, ας βολευτούμε μιας και αποταμιεύω για το μέλλον, τότε κάτι δεν πάει καλά.
«Όλα αυτά είναι σίγουρα καμπανάκι. ότι δεν προτίθεται να δώσει τίποτα και σε συναισθηματικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Άλλωστε η συνάρτηση μεταξύ ψυχολογικής πρόθεσης και καταναλώνω είναι αλληλένδετη.
Ο εκνευρισμός από αυτό το στεγανό θα παρουσιαστεί γρήγορα, θα σου στοιχειώσει το μυαλό. Ο συμβιβασμός με το μέτριο δεν μπορεί να σου απαλύνει τον ψυχικό πόνο από το αίσθημα έλλειψης. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν νοιάζεται να σου προσφέρει κάτι, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης που είστε μαζί. Η ρήξη θα επέλθει ίσως και με αποτρόπαιο κάποιες φορές τρόπο. Οπότε απομακρυνθείτε εγκαίρως», καταλήγει η κ. Δασκαλάκη.
Διαβάστε επίσης
Η Ευρώπη για την πανδημία της COVID-19
Η μετάλλαξη Βήτα πιο θανατηφόρα από την Άλφα