Η υπνοφοβία μοιάζει με έναν εφιάλτη χωρίς τέλος, κι όμως παραμένει μια εν πολλοίς άγνωστη πάθηση που ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον ύπνο.
Ένα δημοσίευμα του Guardian άνοιξε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση γύρω από την υπνοφοβία μια πάθηση που συνδέεται με έναν απρόσμενο φόβος για τον ύπνο. Συνήθως οφείλεται σε αίσθημα απώλειας ελέγχου, σε επαναλαβανόμενους εφιάλτες, σε μια προσωρινή παράλυση σώματος κατά τα πρώτα στάδια του ύπνου και άλλους παρόμοιους παράγοντες που συνδέουν την διαδικασία του ύπνου με δυσάρεστα βιώματα.
Η άγνωστη πάθηση που δεν σε αφήνει να κοιμηθείς
Η Ελίζαμπεθ Τζόνσον, 38 ετών, από το Κάνσας, μίλησε στον Guardian και περιέγραψε την περιπέτειά της, που έχει ξεκινήσει από τα 7 της χρόνια.
Ξεκίνησε ως αϋπνία και φόβος του να μην κοιμηθεί, ενώ μέχρι τα 12 της χρόνια εξελίχθηκε σε φόβο του ίδιου του ύπνου. Ως μικρό παιδί, θυμάται: «Όταν φτάνεις σε ένα σημείο όπου μπορείς νοερά να αποκοιμηθείς, φοβάσαι ότι δεν θα συμβεί αυτή τη φορά. Ή φοβάσαι ότι θα έχεις εφιάλτες. Και μετά, αργότερα, υπήρχε ένα άλλο επίπεδο που φοβάσαι να αποκοιμηθείς: επειδή δεν έχεις πλέον επίγνωση του τι συμβαίνει, οπότε δεν είσαι ασφαλής». Όταν η Ελίζαμπεθ προσπαθεί να αποκοιμηθεί, συχνά την κυριεύει το άγχος. Αφού πέσει για ύπνο, αρχίζει να χαλαρώνει, αλλά νιώθει σαν να χάνει τον έλεγχο. «Αντί να συνεχίσω», λέει, «έχω μια αίσθηση πανικού, μια ένεση αδρεναλίνης και είμαι ξανά πλήρως ξύπνια». Περιγράφει πώς είναι να έχει κανείς υπνοφοβία, το φόβο του να αποκοιμηθεί. «Τότε πρέπει να ξανακάνω όλη τη διαδικασία της προσπάθειας να κοιμηθώ από την αρχή ή να τα παρατήσω».
Τα προβλήματα συνεχίστηκαν και στην ενήλικη ζωή της, με αποκορύφωμα όταν ήταν 31 ετών, αυξομειούμενα ανάλογα με τα επίπεδα στρες μεταξύ του τρόμου του ύπνου και αυτού που η ίδια αποκαλεί «κανονική αϋπνία». Τώρα που τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα, μια καλή νύχτα σημαίνει πέντε ώρες ύπνου, αλλά μια κακή νύχτα είναι δύο ώρες ή και καθόλου.
Η Ελίζαμπεθ διδάσκει αγγλικά και ιστορία σε μαθητές με συμπεριφορικές διαφορές. Έχει επίσης δύο παιδιά, ηλικίας 7 και 11 ετών, και η ύπαρξη οικογένειας τη βοηθά να τα βγάλει πέρα. «Απλώς πρέπει να συνεχίσω», λέει. «Υπήρχαν διαστήματα όπου δεν μπορούσα να κοιμηθώ για αρκετές ημέρες στη σειρά. Το να μένω ξύπνια στη δουλειά είναι δύσκολο. Και αυτό το κάνει ακόμα πιο δύσκολο άμα είσαι γονέας».
Δεν είναι γνωστό πόσοι άνθρωποι πάσχουν από υπνοφοβία
Δεν είναι γνωστό πόσοι άνθρωποι πάσχουν από υπνοφοβία, επειδή δεν αποτελεί πρωτογενή διάγνωση. Έρχεται ως μέρος άλλων καταστάσεων, από διαταραχές ύπνου έως μετατραυματικό στρες. Μια γνωστή αιτία, λέει η δρ Άλανα Χέιρ, σύμβουλος ύπνου στο νοσοκομείο Royal Brompton του βορειοδυτικού Λονδίνου, είναι η παράλυση του ύπνου, «και έως και το 40% του πληθυσμού την έχει πάθει τουλάχιστον μία φορά. Μπορεί να είναι πολύ τρομακτικό να είσαι παράλυτος και ξύπνιος. Δεν μπορείς ούτε να φωνάξεις». «Εάν συμβαίνει πολύ συχνά, τότε αυτό θα απαιτούσε περαιτέρω διερεύνηση», σημείωσε.
Η θεραπεία εξαρτάται από το υποκείμενο πρόβλημα, λέει η Χέιρ, με τον παθολόγο να είναι η πρώτη επαφή, για παραπομπή στην καταλληλότερη υπηρεσία. «Αν πρόκειται για διαταραχή εφιάλτη, παράλυση ύπνου, υπνοβασία, ή υποψία υπνικής άπνοιας, θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό για τον ύπνο», λέει.