Η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά αναδεικνύεται σε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος, σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών του MIT, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cell.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παρατεταμένη κατανάλωση λιπαρών τροφών οδηγεί σε βαθιές βιολογικές αλλαγές στα ηπατικά κύτταρα, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα στη μετατροπή τους σε καρκινικά. Υπό την πίεση μιας διατροφής πλούσιας σε λιπαρά, τα ώριμα ηπατοκύτταρα φαίνεται να «επιστρέφουν» σε μια ανώριμη κατάσταση που θυμίζει βλαστοκύτταρα. Αυτή η προσαρμογή τα βοηθά να επιβιώσουν στο στρεσογόνο περιβάλλον, ωστόσο μακροπρόθεσμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκινογένεσης. Παράλληλα, απενεργοποιούνται γονίδια κρίσιμα για τη φυσιολογική λειτουργία του ήπατος.
Φλεγμονή, λιπώδες ήπαρ και η πορεία προς τον καρκίνο
Η λιπαρή διατροφή συνδέεται άμεσα με τη φλεγμονή και τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, μια κατάσταση που μπορεί να προκληθεί και από άλλους χρόνιους μεταβολικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Με την πάροδο του χρόνου, η λιπώδης νόσος του ήπατος μπορεί να εξελιχθεί σε κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια και τελικά καρκίνο του ήπατος.
Το χρόνιο στρες ως «καύσιμο» της καρκινογένεσης
Όπως εξηγεί ο Άλεξ Σαλέκ, διευθυντής του Institute for Medical Engineering and Sciences του MIT, τα κύτταρα που εκτίθενται επανειλημμένα σε στρεσογόνους παράγοντες, όπως μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά, υιοθετούν μηχανισμούς επιβίωσης που όμως συνοδεύονται από αυξημένη ευαισθησία στην ανάπτυξη καρκίνου. Στη μελέτη, σχεδόν όλα τα ποντίκια που ακολούθησαν λιπαρή διατροφή ανέπτυξαν καρκίνο του ήπατος μέχρι το τέλος της παρακολούθησης.
Μετά τα πειραματικά δεδομένα στα ζώα, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα ηπατικού ιστού από ασθενείς σε διαφορετικά στάδια ηπατικής νόσου. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά παρόμοια. Με την πάροδο του χρόνου, μειωνόταν η έκφραση γονιδίων που είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική λειτουργία του ήπατος, ενώ αυξάνονταν εκείνα που σχετίζονται με ανώριμες κυτταρικές καταστάσεις. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στους ανθρώπους αυτή η διαδικασία εξελίσσεται σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, πιθανώς έως και 20 χρόνια, με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη διατροφή, την κατανάλωση αλκοόλ και την παρουσία ιογενών λοιμώξεων.
Πρόληψη και θεραπεία
Η μελέτη εντόπισε και συγκεκριμένους βιολογικούς παράγοντες που φαίνεται να ρυθμίζουν αυτή την «επιστροφή» των κυττάρων σε ανώριμη κατάσταση. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι μηχανισμοί αυτοί θα μπορούσαν στο μέλλον να αποτελέσουν στόχο για νέα φάρμακα, με σκοπό την πρόληψη της ανάπτυξης όγκων σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Το επόμενο βήμα της ερευνητικής ομάδας είναι να διερευνήσει εάν οι αλλαγές που προκαλεί η λιπαρή διατροφή στο ήπαρ μπορούν να αντιστραφούν. Στο επίκεντρο βρίσκονται η επιστροφή σε μια ισορροπημένη διατροφή, αλλά και η πιθανή συμβολή φαρμάκων απώλειας βάρους, ανοίγοντας νέους δρόμους για την πρόληψη του καρκίνου του ήπατος μέσα από την έγκαιρη παρέμβαση στον τρόπο ζωής.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Γυναικεία ευεξία: Από τα… μελομακάρονα στις ορμόνες
Πώς να απολαύσετε το γιορτινό τραπέζι χωρίς διακυμάνσεις στο σάκχαρο