Το σχολείο ανέκαθεν αποτελούσε το “πνευματικό σπίτι” των παιδιών. Ένα σπίτι μέσα στο οποίο συντελούνταν η εκμάθηση γνώσεων, η κοινωνικοποίηση, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η αντίληψη της ύπαρξης κανόνων, καθώς και η ενίσχυση της αυτογνωσίας ,τα οποία οδηγούσαν στην ομαλή μετάβαση -και μετέπειτα ένταξη τους- στην ενήλικη ζωή. Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρατηρείται ολοένα και περισσότερο η έλλειψη κινήτρου από την πλευρά των μαθητών με αποτέλεσμα να οδηγούνται στην “παθητική” μάθηση – ή ακόμα και στην παραίτηση.
Το χάσμα εποχής στο σχολείο
Οι αναχρονιστικές μέθοδοι δεν κεντρίζουν το ενδιαφέρον της Gen Ζ που έχει μεγαλώσει με την ταχύτατη εναλλαγή εικόνας, ήχου και πληροφορίας μέσω των εφαρμογών που χειρίζονται καθημερινά. Αντίθετα, δημιουργούν χάσμα μεταξύ της εκπαίδευσης και αυτής η οποία με τη στάση της απαιτεί άμεσο εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης.
Επιπρόσθετα, το βαθμοθηρικό σύστημα δεν κινητοποιεί τους μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις, αλλά ενισχύει το αίσθημα του ανταγωνισμού και του ατομικισμού που ανθίζει στην εποχή μας. Το υπάρχων σύστημα έχει ως αυτοσκοπό τις πανελλήνιες δίχως οι μαθητές να γνωρίζουν τις σπουδές που τους ενδιαφέρουν, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα τους, καθώς δεν έχουν αποκτήσει γνώσεις εαυτού ούτε και την αγάπη για μάθηση και «τη δίψα» για έρευνα. Η απόκτηση γνώσεων και προσόντων αποτελεί απαραίτητο μέσο για την επιβίωση στον μελλοντικό εργασιακό κόσμο και όχι απόλαυση. Σαφώς αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που έχει ως αποτέλεσμα την ανεπάρκεια στοιχειωδών γνώσεων, την αδυναμία ανάπτυξης δεξιοτήτων και την απουσία αυτογνωσίας.
Απουσία δημιουργικότητας
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της σύγχρονης εκπαίδευσης αποτελεί η απουσία τόσο δημιουργικών μαθημάτων όσο και μαθημάτων «ζωής», η οποία οδηγεί στον αποκλεισμό καλλιτεχνικής φύσεως μαθητών, στην ενίσχυση της στείρας και τυποποιημένης μάθησης, καθώς και στην αδυναμία των μετέπειτα ενηλίκων να ανταπεξέλθουν σε απλές συνθήκες της καθημερινότητας και στη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων-μην ξεχνάμε ότι η μουσική και ευρύτερα η τέχνη αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό της εκπαίδευσης στην Αρχαία Αθήνα με στόχο την ευρυθμία και την ηρεμία των μαθητών. Ταυτόχρονα ,η αποστήθιση που αποτελεί την κύρια τεχνική του εκπαιδευτικού μας συστήματος , οδηγεί στη δημιουργία ατόμων που υστερούν σε κριτική ικανότητα και αδυνατούν να επιλέξουν χρήσιμες κατά περίπτωση πληροφορίες.
Τα παραπάνω συνοψίζουν την εικόνα της σύγχρονης εκπαίδευσης και το συνονθύλευμα προβληματισμών και δυσκολιών που προκαλείται στον σημερινό έφηβο που βρίσκεται αντιμέτωπος με πλήθος πληροφοριών στην εποχή της υπερπληροφόρησης μη έχοντας εφόδια –δεξιότητες και γνώσεις- για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις με αποτέλεσμα τη σταδιακή παραίτηση του. Η ανάπτυξη της αυτογνωσίας, η εκμάθηση τεχνικών επίλυσης πρακτικών ζητημάτων της καθημερινότητας, καθώς και τεχνικών ενδυνάμωσης, η ανάπτυξη ήπιων δεξιοτήτων όπως της ομαδικότητας, της συνεργασίας και της επίλυσης συγκρούσεων θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση των εφήβων, οι οποίοι θα εξελιχθούν σε ενήλικες που επιλέγουν και κρίνουν σωστά, ακολουθούν τα όνειρα τους και δεν υποτιμούν τον εαυτό τους κάνοντας λανθασμένες επιλογές ικανοποιώντας τη ματαιοδοξία των «σημαντικών άλλων» ή ακολουθώντας μια αταίριαστη «επαγγελματική μόδα». Κοινώς θα διαμορφώσει εφήβους με κίνητρα. Και η απουσία κινήτρου αποτελεί το μεγαλύτερο αδιέξοδο των σημερινών εφήβων!
Η συνέχιση του αναχρονιστικού συστήματος ενέχει κινδύνους, οι οποίοι ήδη εμφανίζονται στο σήμερα, όμως στο βραχυπρόθεσμο μέλλον θα είναι έντονα εμφανείς. Το ιδανικό σχολείο του μέλλοντος οφείλει να διαμορφώσει ολοκληρωμένες προσωπικότητες, ανθρώπους- και όχι ρομπότ- εξισορροπώντας το γνωστικό επίπεδο με το ανθρώπινο που πασχίζει να διασωθεί στη σύγχρονη εποχή. Ας αφήσουμε τη δημιουργία ρομπότ για τους ειδικούς!
Βάλια Κανελλάκη
Σύμβουλος Σταδιοδρομίας
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Φαρμακευτικές – Πολιτεία: Τα σχόλια για το μνημόνιο συνεργασίας και το Ταμείο Καινοτομίας
Απλά, οικονομικά τρόφιμα που κρύβουν οφέλη για καρδιά, εγκέφαλο και ανοσοποιητικό