Πολλά χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου εμβολίου ενάντια στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) στη χώρα μας παραμένει μικρός ο αριθμός των γονιών, που εμβολιάζουν τα παιδιά τους. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η εμβολιαστική κάλυψη σε πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, παραμένει κάτω από το απαιτούμενο 90%, που θα εξασφάλιζε συλλογική προστασία.
Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι η κύρια αιτία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Και τα στοιχεία λένε ότι τα εμβόλια έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
Οπότε γιατί κάποιοι γονείς εξακολουθούν να διστάζουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους;
HPV: Ελληνική έρευνα δείχνει γιατί κάποιοι γονείς διστάζουν
Σε αυτό το ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει πρόσφατη μελέτη του Εργαστηρίου Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (LabHTA) του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology.
Οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από 996 γονείς (το 99% ήταν γυναίκες) κοριτσιών ηλικίας από 11 έως 18 ετών, σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα από όλη την Ελλάδα, εξετάζοντας τις γνώσεις και τις στάσεις τους απέναντι στον εμβολιασμό για την προστασία από τον HPV.
Τα αποτελέσματα δείχνουν δύο διαφορετικές ομάδες. Σχεδόν οι μισοί γονείς (47%) είχαν ξεκινήσει τον εμβολιασμό της κόρης τους, ενώ το 53% όχι.
Ο πιο σημαντικός λόγος, που οδήγησε στην απόφαση υπέρ του εμβολιασμού, ήταν η σύσταση γιατρού (50,2%), ακολουθούμενη από την ανάγκη μελλοντικής προστασίας της κόρης τους από τον HPV (46,8%).
Στον αντίποδα οι γονείς που δεν είχαν προχωρήσει στον εμβολιασμό, επικαλέστηκαν κυρίως την έλλειψη ενημέρωσης για το θέμα (25,6%) και το «πολύ μικρό» της ηλικίας του παιδιού (22,3%).
Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα ποσοστό κάτω από το 13% εξέφρασε ανησυχία για την ασφάλεια του εμβολίου, δείχνοντας πως η αβεβαιότητα δεν πηγάζει τόσο από τον φόβο για παρενέργειες, όσο από τα κενά πληροφόρησης.
«Δεν έχω αρκετές πληροφορίες για το εμβόλιο HPV για να αποφασίσω» και «Το παιδί μου είναι πολύ μικρό για να εμβολιαστεί για ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα», ήταν οι απαντήσεις σε αυτές τις περιπτώσεις.
«Η μελέτη αναδεικνύει και μια άλλη παράμετρο: τον χρόνο. Αν και η συνιστώμενη ηλικία του εμβολιασμού είναι τα 9-11 έτη, τα τρία τέταρτα των γονέων, που εμβολίασαν τις κόρες τους, το έκαναν αργότερα.
Η καθυστέρηση αποδίδεται και πάλι στην έλλειψη ενημέρωσης, αλλά και στην πεποίθηση ότι το παιδί είναι πολύ μικρό, για να λάβει το εμβόλιο», επισημαίνει ένας εκ των βασικών επιστημόνων, που «έτρεξαν» τη μελέτη, ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας, στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Δρ. Κώστας Αθανασάκης.
Θέμα εμπιστοσύνης;
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η πλειονότητα των γονέων – είτε εμβολίασαν είτε όχι τις κόρες τους – δήλωσε ότι πιστεύει γενικά στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Ωστόσο οι γονείς, που δεν εμβολίασαν τις κόρες τους, έτειναν να εκφράζουν χαμηλότερη εμπιστοσύνη ειδικά για το εμβόλιο HPV και τη συμβολή του στην πρόληψη του καρκίνου.
«Αυτό δείχνει πως η διστακτικότητα συνδέεται όχι με μια γενικευμένη «αντι-εμβολιαστική» στάση, αλλά με συγκεκριμένες παρανοήσεις γύρω από τον HPV», διασαφηνίζει ο Δρ. Αθανασάκης.
Η έρευνα καταλήγει σε ένα σαφές μήνυμα: οι γιατροί παίζουν σημαντικό ρόλο στην απόφαση των γονέων να εμβολιάσουν τις κόρες τους έναντι του HPV, κάτι που συμβαίνει τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς.
Η απλή σύσταση, όμως, δεν αρκεί.
Οι Έλληνες ερευνητές εκτιμούν πως χρειάζεται αναλυτική ενημέρωση για την ασφάλεια και για την αναγκαιότητα του εμβολίου στην κατάλληλη ηλικία, αλλά και απομυθοποίηση των φόβων, όπως ότι ο εμβολιασμός μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα (κάτι που φαίνεται να προβληματίζει πολλούς γονείς).
Παράλληλα απαιτούνται πιο στοχευμένες καμπάνιες ενημέρωσης, για να γεφυρωθεί το χάσμα πληροφόρησης.
«Η Ελλάδα έχει μια εμβολιαστική κάλυψη έναντι του HPV, η οποία αυξάνει, μεν, αλλά συνεχίζει να υπολείπεται του στόχου.
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και η παροχή σαφούς, επιστημονικής πληροφόρησης είναι τα «κλειδιά» για την προστασία των νέων κοριτσιών από έναν καρκίνο, που μπορεί να προληφθεί», καταλήγει ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας.
Στη μελέτη συμμετείχαν, επίσης, οι κυρίες Ελισσάβετ Μπόγκα, Παναγιώτα Ναούμ και Ελπίδα Πάβη.
Διαβάστε επίσης
Καρδιακή ανεπάρκεια: Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και οι νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις